سفر وزیر خارجه قطر به ایران حامل اتفاق بزرگی است / مذاکرات وین به نقطه صفر باز نمی‌گردد / پرونده هسته‌ای به شورای عالی امنیت ملی باز می‌گردد

سلام نو – سرویس بین‌الملل: وزیر خارجه قطر درست چند روز پس از سفر به آمریکا و دیدار با آنتونی بلینکن، وزیر خارجه این کشور، به ایران سفر کرد و با مقامات ارشد ایران از جمله جواد ظریف، وزیر خارجه، و ابراهیم رئیسی، رئیس جمهوری منتخب، دیدار و گفتگو کرد.

با توجه به دیدار وزیر خارجه قطر با ابراهیم رییسی و جواد ظریف آن هم درست پس از بازگشت از آمریکا بسیاری او را حامل پیامی مهم برای ایران دانستند.

امیر موسوی، دیپلمات سابق و کارشناس مسائل منطقه نیز روز گذشته در گفت‌وگو با اعتمادآنلاین از ارسال پیام جو بایدن به رهبر انقلاب طی روزهای آینده خبر داد و گفت: به احتمال فراوان مفاد این پیام در مورد روابط دوجانبه است تا برجام.

حسن لاسجردی، عضو شورای سردبیری خبرآنلاین و کارشناس مسائل بین‌الملل در گفت‌وگو با سلام نو سفر وزیر خارجه قطر را یک اتفاق بزرگ دانست و تاکید کرد که هر اتفاقی این روزها بر روی برجام متمرکز است. او احتمال شروع مذاکرات از صفر را بسیار کم دانست، هرچند احتمال داد که در دولت رییسی پرونده هسته‌ای از وزارت خارجه به شورای عالی امنیت ملی برود.

وی با اشاره به پیام احتمالی آمریکا به ایران گفت: من هم شنیده‌ام که سفر وزیر خارجه قطر به ایران با موضوع انتقال یک پیام مهم از سوی آمریکا صورت گرفته است. با این وجود تا وقتی که درباره این پیام حرفی زده نشود یا کسانی که در معرض این پیام بودند درباره آن اظهار نظر نکنند نمی‌شود به صورت رسمی گفت پیامی در کار است یا خیر.

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: قطر پیش از این هم اعلام کرده بود که آمادگی میانجی‌گری را دارد. از طرف دیگر وزیر خارجه قطر پیش از تشکیل دولت با رییس جمهور منتخب دیدار کرد که خود نشانی دیگر از اهمیت این سفر و پیام احتمالی آن است. با کنار هم گذاشتن این اتفاقات می‌توان گفت این سفر حامل یک اتفاق بزرگ است، هر چند نمی‌شود دقیق گفت آن اتفاق چیست.

وی تمرکز سفر وزیر خارجه قطر  به ایران را روی برجام دانست و گفت: دلیل این مسئله آن است که برجام امروز مرکز ثقل روابط ما با آمریکا است. همه معتقدند احیای برجام مانند یک ریل است که اگر لوکوموتیو روی آن شروع به حرکت کند، واگن‌های دیگر هم پشت آن به راه خواهند افتاد.

لاسجردی درباره نه گفتن محکم رییسی به دیدار با جو بایدن در اولین نشست خبری خود گفت: نه گفتن آقای رییسی به ملاقات مستقیم با شخص رییس جمهور آمریکا است که شاید در شرایط آن روز چندان هم پاسخ بدی نبوده است.

وی درباره شایعات شروع مذاکرات وین از صفر تحت مدیریت تیم رییسی گفت: شروع مذاکرات از نقطه صفر از منظر روال معمول مناسبات جهانی امکان پذیر نیست، چون هیچ کس نمی‌تواند بگوید چون من دولت جدید تشکیل داده‌ام می‌خواهم چرخ را از اول اختراع کنم. چنین چیزی از سوی هیچ دولت و سازمانی پذیرفته نیست و هیچ دولتی هم نمی‌پذیرد چنین حرفی را از جانب خود بزند.

این کارشناس مسائل بین‌الملل ادامه داد: صحبت‌هایی که درباره آغاز دوباره گفت‌وگوها می‌شود مقداری متاثر از ملاحضات برخی گروه‌های سیاسی است که می‌گویند مشق دولت قبلی کنار برود و مشق جدید نوشته شود، در حالی که چنین چیزی در فضای بین‌المللی پذیرفته شده نیست. در نتیجه بازگشت مذاکرات به نقطه صفر و آغاز دوباره آن مسئله‌ای است که بسیار بعید است.

عضو شورای سردبیری خبرآنلاین درباره افق مذاکرات وین گفت: همانطور که می‌دانید حوزه سیاست خارجی و تصمیم‌گیری‌های آن در دست دولت نیست. من این طور فکر می‌کنم که نظام تصمیم‌ گرفته موضوع ارتباطات خارجی و تعامل با جهان را به عنوان یک فرصت در دست خود داشته باشد و از این ابزار برای انعطاف یا حتی فشار به رقبا استفاده کند.

لاسجری با تاکید بر اینکه دولت آقای رییسی هم مانند دولت‌های دیگر مجری سیاست‌های نظام است گفت: در این فضا نظام بر این مسئله متمرکز است که برجام را با برخی ملاحظات، نظیر امتیازی که برای فضای داخلی امید آفرین است پیش ببرد. این که آیا طرف مقابل بپذیرد یا نه مسئله‌ای است که احتمالا دولت آقای رییسی هم در آن به مشکل می‌خورد.

وی درباره توقع برخی جریان‌های سیاسی درباره امتیازگیری‌های بزرگ رییسی از طرف مقابل گفت: این موضوعات و اظهارات آغشته به تفکرات سیاسی است که می‌خواهد دیگران را نفی و خود را همه کاره نشان دهد. ولی با توجه جایگاه موضوع هسته‌ای در سیاست‌های کلان نظام شرایط به گونه‌ای نیست که شاهد تحولات عجیبی در مسئله هسته‌ای باشیم.

این کارشناس مسائل بین‌الملل درباره احتمال بازگشت پرونده هسته‌ای به شورایعالی امنیت ملی گفت: پاسخ به این سوال دو وجه دارد و باید دید تیم چگونه چیده می‌شود و جریان سیاسی‌ای که قدرت را در دست دارد چگونه تصمیم می‌گیرد. با توجه به مجموع این جهات پرونده دوباره به شورایعالی امنیت ملی باز می‌گردد.

وی ادامه داد: معمولا اصولگراها وقتی در قدرت قرار می‌گیرند موضوعات را از حوزه تخصصی خارج و به حوزه حاکمیتی می‌برند که تصمیمات در آن جا راحت‌تر و با ملاحضات بیشتری گرفته شود. تجربه دولت‌های قبل نشان داده که اصولگرایان مایل هستند مسائل مربوط حوزه امنیت و ثبات بین‌المللی را در مناسبات امنیتی بررسی کنند.