سلام نو – سرویس سیاسی: با تروریستی اعلام شدن سپاه و عدم تمدید معافیت نفتی ایران از یک سو و تغییر فرمانده سپاه از سوی دیگر این سوال در میان عموم ایجاد شد که حالا چه میشود؟ آیا به جنگ و برخورد نظامی بین ایران و آمریکا نزدیک میشویم یا دو کشور از جنگ اجتناب میکنند؟
راهبرد ایران آنچنان که رهبر انقلاب گفتند در یک سال گذشته نه جنگ، نه مذاکره بود. آیت الله خامنه ای مرداد گذشته در جمع بخش هایی از مردم به سخنان آن زمان آمریکا درباره میل به مذاکره پاسخ دادند و گفتند:
"آمریکاییها اخیراً دربارهی ما هم بیشرمانه حرف میزنند. غیر از تحریم دو چیز دیگر را مطرح میکنند: یکی مسئلهی جنگ و یکی مذاکره. شبح جنگ را مطرح میکنند تا ترسوها را بترسانند. در مسئلهی مذاکره هم یک بازی پیشپاافتاده میکنند. یکی میگوید مذاکره با پیششرط یکی میگوید مذاکره بدون پیششرط. دو کلمه در این باره به مردم بگویم: جنگ نخواهد شد و مذاکره نخواهیم کرد. این خلاصهی حرف بود که همهی مردم ایران بدانند."
با توجه به مواضع اخیر آمریکا و تغییر فرمانده سپاه بسیاری گمان کردند ایران آماده رو در رویی مستقیم با آمریکا میشود، ولی سخنان اخیر رهبر انقلاب، رییس جمهور و وزیر خارجه پیام دیگری را منتقل میکند.
آیت الله خامنهای در دیداری که به مناسبت روز ارتش با فرماندهان این نیروی نظامی داشتند تاکید کردند:
"هر کاری که دشمن را عصبانی کند، خوب و درست است و در مقابل، هر کاری که دشمن را جری و روحیه آن را تقویت، و روحیه جبهه خودی را تضعیف کند، بد و ناپسند است و همه باید در سخنان و کارهای خود از آن اجتناب کنند."
این چنین به نظر میرسد که رهبر انقلاب به عنوان فرمانده کل قوا راهبرد فعلی ایران در حوزه نظامی و سیاسی را کوتاه نیامدن در برابر آمریکا با حفظ قواعد مرسوم تعیین کردهاند و این به این معناست که ایران حتی مایل به برخورد تصادفی هم با نیروهای آمریکایی نیست ولی آماده هرگونه دفاع در برابر تعدی احتمالی آمریکا در هر نقطهای است.
حسن روحانی به عنوان رییس جمهور نیز سخنان در چهارچوب همین راهبرد بیان کرد و برای چندمین بار به طور غیرمستقیم اشاره کرده که ایران اهل مذاکره است، ولی نه با ترامپ! روحانی در جمع اعضای هیات دولت با اشاره به رویکرد دولت آمریکا گفت:
"ما همواره مرد مذاکره و دیپلماسی بوده همانطوری که مرد جنگ و دفاع هستیم مذاکره در صورتی میسر است که همه فشارها برداشته شده، از اقدامات غیرقانونی خود عذرخواهی کنند و احترام متقابل وجود داشته باشد. بدون تردید قبول خواسته فرد چاقوکشی که به زور و به دروغ به دنبال مذاکره است، مطمئناً به جایی نخواهد رسید و ما با فرد چاقوکش و فرمول چاقوکشی مذاکره نمیکنیم و قبول چنین مذاکرهای به معنای ذلت و تسلیم است."
تنگه هرمز باز است، اما با سپاه!
شاید لایهای دیگر از سیاست ایران را بتوان در سخنان ظریف در سفر به آمریکا بازشناسی کرد. جایی که ظریف مثل همیشه تاکید کرد که اگر منافع ایران تامین نشود امکان بستن تنگه هرمز وجود دارد ولی ایران مایل به این کار نیست و برنامهای برای این مسئله ندارد. وزیر امور خارجه با توجه به نقش سپاه در خلیج فارس گفت:
"ما از گذشته تنگه هرمز و خلیج فارس را باز نگه داشتهایم و در آینده نیز چنین میکنیم اما آمریکاییها باید بدانند که هنگام ورود به این تنگه باید با محافظان این تنگه صحبت کنند و این محافظان، سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران هستند."
ظریف در امتداد سیاست اخیر ایران ضمن تاکید بر بازماندن تنگه هرمز کلید این تنگه را به دست سپاه داد و این پیام را به آمریکا داد که برای عبور از این تنگه باید با نیرویی که تروریست خطابش کرد گفتوگو کند.
از مجموع سخنان مقامات ارشد کشور این طور بر میآید که با وجود موج فشارهای جدید بر کشور صبر استراتژیک ایران حداقل تا انتخابات آینده آمریکا در سال 2020 ادامه دارد و ایران مایل است شانس خود برای خروج ترامپ از کاخ سفید را آزمایش کند، شانسی که البته به نظر میرسد کمتر از چیزی است که انتظار میرود.