از یک سال گذشته تاکنون، همواره پیوستن عراق و لبنان به مذاکرات صلح آستانه مورد توجه بوده و گمانه زنی های زیادی در این رابطه مطرح شده است.
به گزارش سلام نو؛ در همین رابطه، وزیر خارجه ترکیه ـ که روز یکشنبه به بغداد سفر کرد ـ با تأکید بر انطباق دیدگاه‌های بغداد و آنکارا بر سر مسائل منطقه‌ای، تصریح نمود: در دوازدهمین نشست کشورهای ضامن درباره سوریه ـ که در آستانه پایتخت قزاقستان برگزار می‌شود ـ تصمیم گرفته شد از عراق و لبنان برای حضور در این نشست‌ها به عنوان دو کشور ناظر دعوت شود.
اوغلو، عراق را یکی از کشورهای مهم منطقه توصیف و ابراز امیدواری کرد که این کشور نقش سازنده ای در قضیه سوریه ایفا کند.
«سرگئی ورشینین» معاون وزیر خارجه روسیه در حاشیه کنفرانس امنیتی مونیخ گفت که در پی تماس‌های اولیه با بغداد و بیروت، دو طرف از حضور در نشست‌های آستانه استقبال کرده‌اند.
او در گفتوگو با شبکه روسیا الیوم، همچنین گفت، دو کشور خواستار فهم بیشتر آن‌چه در گفت‌و‌گوهای آستانه گذشته است، شده و آماده‌اند تا کمک‌های خود را برای پیشبرد سریع امور ارائه کنند.
«ورشینین» افزود: طبیعی است که عراق و لبنان به موضوع سوریه مرتبط هستند و می‌توانند به عنوان ناظر در گفت‌و‌گوهای آستانه حضور داشته باشند.
این در حالی است که «سرگئی لاوروف» پیش از آن گفته بود، حضور دیگر کشورها در نشست آستانه مفید نخواهد بود.
اردوغان رئیس‌جمهور ترکیه نیز چندی پیش گفته بود: «همان طوری که پیشتر گفته بودم، ممکن است کشورهای عراق و لبنان ـ که مرزهای مشترکی با سوریه دارند ـ به جمع شرکت‌کنندگان مذاکرات آستانه (ایران، روسیه و ترکیه) اضافه شوند.»
به نظر می رسد، ایران، ترکیه و روسیه قصد دارند با اضافه کردن عراق و لبنان به مذاکرات آستانه، زمینه را برای مشارکت بیشتر کشورهای ذی نفع در حل و فصل بحران سوریه فراهم آورند؛ مسأله ای که به تقویت هر چه بیشتر روند آستانه منجر شود.
از سوی دیگر، با توجه به نزدیکی مواضع حضور عراق و لبنان با مواضع ایران در مذاکرات آستانه، حضور این دو کشور در مذاکرات می تواند مواضع ایران در آستانه را تقویت کند.
با این حال، دور از انتظار نیست که ترکیه نیز در راستای تقویت مواضع خود در این مذاکرات، قطر را نیز به این نشست دعوت کند.
برخی ناظران نیز بر این باورند که شاید حضور بازیگران و کشورهای جدید در نشست آستانه، به پیچیده تر شدن مسائل و ورود مسائل جدید به فرایند مذاکرات منجر شود.
گفتنی است که دور دوازدهم مذاکرات صلح آستانه چند روز پیش به پایان رسید و قرار است سه کشور کمیته قانون اساسی سوریه را راه اندازی کنند. مسأله حضور نیروهای خارجی (نیروهای حامی و ضد اسد) نیز یکی از دستورکارهای روند آستانه است.
«الکساندر لاورنتیف»، نماینده ویژه رئیس جمهوری روسیه در امور سوریه در گفتوگو با خبرگزاری «نووستی» اعلام کرد که مسکو امکان تشکیل گروه کاری درباره خروج نیروهای نظامی خارجی از خاک سوریه را بعید نمی‌داند، ولی این مسأله ارتباطی به حضور نظامیان ایرانی ندارد.
وی در پاسخ به پرسشی در باره امکان تشکیل چنین گروه کاری با مشارکت کشورهای همسایه سوریه از جمله اسرائیل، توضیح داد: «ما معتقدیم که چنین گروه کاری مسلماً می‌تواند تشکیل شود، البته نه به منظور تأثیرگذاری یا کمک به خروج نظامیان ایرانی از سوریه. نظریه تشکیل این گروه در راستای کمک به حل‌وفصل اوضاع در سوریه و به‌خصوص خارج شدن نیروهای نظامی خارجی از خاک این کشور است».
لاورنتیف افزود: «البته در این رابطه هنوز مشکلات متعددی وجود دارد، برای اینکه در خاک سوریه نیروهای خارجی، از جمله ایرانی هستند که حضورشان قانونی است و مشاورین و کارشناسان نظامی ایرانی برای کمک به ارتش سوریه و به‌دعوت مقامات دمشق در این کشور حضور دارند، ولی حضور نظامیان آمریکایی، فرانسوی و برخی نیروهای خارجی دیگر در سوریه، غیرقانونی است».
این دیپلمات روس یادآور شد: «این در حالی است که هیچ کس چنین حقی را به این نیروهای نظامی خارجی نداده است، نه دولت قانونی سوریه و نه شورای امنیت سازمان ملل و به همین دلیل حضور آنها در خاک سوریه غیرقانونی است».
نماینده ویژه پوتین همچنین تأکید کرد، ایران، به رغم تصمیم دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا درباره به رسمیت شناختن حاکمیت اسرائیل بر بلندی‌های جولان، همچنان به وعده خود عمل کرده و تاکنون نظامیان ایرانی حاضر در سوریه به خطوط مرزی سوریه ــ اسرائیل در منطقه جولان نزدیک نشده‌اند.
لاورنتیف در پاسخ به سوالی درباره اینکه تصمیم دولت آمریکا درباره وضعیت "بلندی‌های جولان" چه تأثیری بر حضور نظامیان ایرانی در سوریه گذاشته، گفت: «ما پیش از این با دوستان ایرانی‌مان به توافق رسیده بودیم که واحدهای نظامی خاصی (متشکل از نیروهای دولتی سوریه و پلیس نظامی روسیه) در خطوط مرزی در منطقه بلندی‌های جولان حضور داشته باشند تا امنیت منطقه و کاهش تنش جنوبی را تأمین کنند که منطقه‌ای معادل 75 تا 80 کیلومتر را شامل می‌شود و نظامیان ایرانی برای اطمینان خاطر همسایگان سوریه، در این منطقه فعالیتی نداشته باشند و مقامات تهران، به‌رغم اقدام یکجانبه طرف آمریکایی، همچنان به توافقات صورت‌گرفته در این رابطه و وعده خود عمل می‌کنند».
