آزار جنسی؛ رفتار نخواسته
هرگونه رفتار با ماهیت جنسی که بدون تمایل طرف مقابل انجام گیرد آزار جنسی محسوب میشود؛ چه این رفتار یک نگاه آزاردهنده باشد، چه بیان کلمات با ماهیت جنسی یا لمس بدون اجازه افراد. آزارهای غیرکلامی شامل نگاههای خیره به اعضای بدن و نشان دادن تصاویر نامناسب است. آزارهای کلامی شوخیهای جنسی، تعریف داستان و لطیفه با مضامین جنسی، پرسش از زندگی افراد و اظهارنظر درباره لباس افراد و دعوت به رابطهای خارج از حیطه تعریفشده عرفی است. آزارهای فیزیکی شامل لمس کردن و نوازش و نزدیک شدن بیش از حد به طرف مقابل است؛ البته آزار جنسی مشمول طیف گستردهتری از آنچه ذکر شد ، میشود. نکته اصلی در اینکه رفتاری آزار جنسی محسوب شود، نارضایتی طرف مقابل است.
نتیجه یک تحقیق میزان شیوع آزار جنسی زنان در محیط کار را 75 درصد نشان میدهد. 40 درصد از پاسخگویان در این تحقیق گفتهاند که بهمدت طولانی در محیط کار مورد آزار جنسی قرار گرفتهاند. آزار در محیط کار به دو صورت انجام میشود: آزار جنسی پاداشی که در آن رئیس با وعده ترفیع پیشنهاد خود را مطرح میکند؛ و آزار جنسی خصمانه که در آن گفتار جنسی و محیط کار شهوانی کارمندان زن را معذب میکند.
تحمل آزار، نتیجه ناآگاهی درباره حقوق فردی
میتوان مصداقهای تکرارشوندهای برای آزار جنسی زنان در اماکن عمومی یافت. این میزان شیوع برخی زنان را متقاعد کرده است که در مواقعی آزار جنسی را تحمل کنند و از واکنش به آن رفتار صرفنظر کنند. گاهی گزارش آزار جنسی به متهم کردن فرد قربانی منجر میشود و در نتیجه باعث محرومیت از برخی حقوق میشود. آنچه در این میان باعث رواج آزار جنسی شده فقدان آگاهی عمومی درباره این مسئله است. در برخی موارد فرد آزاردهنده به این امر واقف نیست که رفتارش مصداق آزار جنسی است. برای نمونه پافشاری بر پیشنهاد برقراری رابطه میتواند به نوعی عاشقپیشگی تعبیر شود و فرد با تأسی به درک نادرست از فرهنگ عامه و نیز وجه تخدیری بخشی از ادبیات کهن پارسی خود را فرهاد کوهکن و مجنون عاشق لیلی بنامد! دانستن این امر ضروری است که اگر کسی پس از شنیدن جواب رد طرف مقابل به اصرار خود برای برقراری رابطه ادامه داد، مرتکب رفتار مجرمانه آزار جنسی شده است؛ و البته در زمان قدیم محکمه صالحهای برای رسیدگی به این اتهام وجود نداشته، بنابراین احتمالاً اینکه کسی هر روز برود در خانه کسی را بزند و از او خواستگاری کند، جرم محسوب نمیشده، اما امروزه، هم عرف و هم قانون راه را برای پیگرد باز گذاشته است. ، در بسیاری از مواقع، فرد قربانی از حقوق خود برای مقابله با آزار مطلع نیست و بدتر از آن گاهی رفتارهای خشونتآمیز اطرافیان را مصداق آزار نمیداند و حتی خود را مقصر میپندارد.
گفتوگو از پس پرده؛ ریشه سوءتفاهم
وقت آن رسیده است که درباره معضل آزار جنسی بدون پردهپوشی صحبت کنیم. نادیده گرفتن معضل موجود و انکار حقایق، تنها به غبارآلود شدن فضا منجر میشود و نتیجهاش مراودات پر از سوءتفاهم خواهد بود. سوءتفاهمی که توجیهکننده آزارهای افراد خواهد بود.
منبع: شماره 32 نشریه پیام ابراهیم