سلام نو – سرویس بین الملل: در حالی که در هفتههای اخیر سطح تنش بین ایران و آمریکا اوج گرفته سفرهای دیپلماتیک به مقصد این دو کشور نیز افزایش یافته و هر کشوری به سهم خود دنبال این است تا نگذارد انبار باروتی که در خلیج فارس است با یک جرقه شعلهور شود و رشته امور به گونهای از کنترل خارج شود که نتوان پایانی برای بحران احتمالی متصور بود.
در همین راستا عراق، عمان و قطر تلاشهای خود را از یک سو آغاز کردند و کشورهای عضو برجام به ویژه آلمان به گونهای دیگر دنبال کاهش تنشها رفتند. دیگر کشورهایی هم که با آمریکا روابط حسنه داشتند به سهم خود در تلاش هستند تا آتش بین تهران و واشنگتن شعلهور نشود.
در این میان دیپلماتهای ارشد ایران به رهبری جواد ظریف در حال تبیین استراتژی "نه جنگ، نه مذاکره" تهران هستند. به ویژه جواد ظریف که در تور آسیایی اخیر خود مسیر ژاپن تا عراق را طی کرده تا علاوه بر تبیین این پیام و مهیا کردن راهکارهایش دریچههایی هم برای تنفس اقتصاد ایران در دوران تحریم آمریکا مهیا کند.
کلید بحران در دستان نخست وزیر ژاپن است؟
در حالی که برخی منابع معتقدند این بار عمان برخلاف دفعات پیش آن پیام محکمی که باید را از سوی آمریکا نیاورده همه چشمها به نخست وزیر ژاپن خیره شده تا شاید او راهکاری برای کاهش تنش بین تهران و واشنگتن ارائه کند.
ژاپن و آمریکا با وجود گذشته خون باری که بین طرفین وجود دارد در دهههای اخیر روابط سیاسی و تجاری محکمی داشته اند و ژاپن از شرکای قابل اعتماد آمریکا در آسیا به حساب میآید و در زمینه مقابله با کره شمالی هم از جدیترین همپیمانان واشنگتن است.
حالا به نظر میرسد سرزمین شوگانها در آستانه نقش آفرینی در تنش میان تهران و واشنگتن قرار دارد، نقش آفرینیای که تا این لحظه با استقبال ترامپ همراه شده است.
نکته قابل توجه این است که نخست وزیر ژاپن نزدیک ترین دوست دونالد ترامپ در بین رهبران جهان محسوب میشود و این پنجمین بار است که آنها در کنار هم بازی گلف انجام می دهند و حتی تصویر سلفی این بازی را هم منتشر میکنند. به نظر میرسد روابط خوب آبه با ترامپ میتواند باعث شود که پیامهای او برای تهران پر اهمیت شود.
پیش از این نیز در اردیبهشت ماه امسال ویلیام هگرتی، سفیر آمریکا در ژاپن در یک کنفرانس تلفنی با خبرنگاران مدعی شده ترامپ و آبه در سفر نخست وزیر ژاپن به آمریکا درباره «تمایل دو کشور در خصوص اینکه ایران تغییر رویه داده و مسیر صلحجویانهتری را دنبال کند» رایزنی کردند.
حالا باز هم یک بار دیگر ایران به موضوع مهمی در گفتوگوهای رهبران آمریکا و ژاپن بدل شده و حتی ترامپ هم به طور تلویحی از میانجیگری ژاپن استقبال کرده و در همین سفر سخنان کم سابقهای درباره ایران و رهبران آن گفته است.
ترامپ در نشست خبری مشترک با نخست وزیر ژاپن با اشاره به مسئله ایران گفت: نخست وزیر پیش از این، با من در این مورد صحبت کرد و معتقدم که ایران میخواهد مذاکره کند و اگر آنها علاقمند باشند که مذاکره کنند، ما هم دوست داریم مذاکره کنیم. باید ببینیم چه اتفاقی میافتد... هیچ فردی مخصوصا من، نمیخواهد که اتفاقهای بدی رخ دهد.
وی همچنین با تاکید بر اینکه آنها دنبال تغییر رژیم در ایران نیستند، افزود: «میخواهم این موضوع را شفاف کنیم. ما میخواهیم ایران سلاح هستهای نداشته باشد.»
رئیس جمهوری آمریکا تصریح کرد که با تهران میتوانند به یک توافق دست پیدا کنند. وی تاکید کرد که نمیخواهد به ایران صدمهای وارد کند و افزود: «ایران این شانس را دارد که با همین رهبرانی که دارد به کشوری بزرگ تبدیل شود.»
حال باید صبر کرد و دید آیا سفر آبه به تهران میتواند دیدگاه تهران درباره گفتوگو با آمریکا را دچار تحولی کند و باعث مدیریت تنشها شود یا خیر؟