سلام نو – سرویس سیاسی: پرستو اگر تا چند وقت پیش تنها در ادبیات سیاسی معنای خاصی داشت، امروز پس از قتل میترا استاد توسط محمدعلی نجفی، شهردار اسبق تهران و شائبه ارتباطات خاص مقتول با برخی نهادهای امنیتی این واژه در میان عموما مردم همان معنای خاص را پیدا کرده و حتی به شوخی تلخی میان عموم مردم تبدیل شده است.
پرستو اصطلاحی است که به زنان جذابی که تلههای جنسی را طراحی و اجرا میکنند اطلاق میشود. استفاده از این روش قدمتی بسیار طولانی به بلندای تاریخ ثبت شده بشر دارد و همیشه ردپایی از زنان جذابی که صحنه بازی سیاست را عوض کردند دیده میشود، اما واژه پرستو از ادبیات سیاسی- امنیتی روسیه و مدرسه پرستوها و کلاغها میآید.
یکی از معروفترین موارد کلاسیک پرستوها در تاریخ ماتا هاری بود، هنرپیشه و رقصنده و خواننده هلندی که در جنگ جهانی اول به اتهام جاسوسی برای آلمان دستگیر و در فرانسه اعدام شد. البته بعد روشن شد که او که جاسوس دوجانبه بوده است.
مورد جدیدتر و مشهورتر تله پرستوها اما به دانشمند هستهای اسرئیل مردخای وانانو باز میگردد که افشاگر فعالیتهای اتمی اسرائیل بود. وانانو که در نیروگاه هستهای مشهور دیمونا کار میکرد به ساندی تایمز گفته بود که اسرائیل سلاح هستهای دارد. ساندی تایمز او را در جای امنی گذاشت تا درباره صحت و سقم حرف او تحقیق کند. اما وانانو حوصلهاش سر رفت و گفت میخواهد به دیدن زن جوانی برود که در گشت و گذار در لندن با او آشنا شده. به سمت زن جوان رفتن و سفر به رم همان و انتقال وانانو از رم به اسرائیل هم همان.
پرستوهای امنیتی و پرواز در آسمان سیاست ایران
اما فعالیت پرستوها تنها به فعالیت در خارج از مرزهای ایران محدود نمیشود و حداقل میتوان فعالیت آنها را از دوران پهلوی دوم به شکلی جدی رد گیری کرد.
پرویز ثابتی، مسئول امنیت داخلی ساواک در کتاب خود با عنوان «در دامگه حادثه» مدعی شده که ساواک زنانی را مسئول ارتباط با برخی از روحانیون از جمله محمد تقی فلسفی و جعفر شجونی کرده بود، ادعایی که البته چه پیش از انقلاب و چه پس از آن از سوی فلسفی و شجونی تکذیب شد.
در این کتاب آمده که یکی از این زنان از خود استعداد بیشتری نشان داد و با ساختن داستانی این دو را به خانه خود، که در اصل خانه امنیتی ساواک بود، کشاند. به نوشته آقای ثابتی، این زن به بهانه طرح مسئله شرعی به دو نفر نزدیک شده بود.
ادعای حضور پرستوها در سیاست ایران پس از انقلاب هم به مرور پس از پایان جنگ قوت گرفت. پس از استعفای مهاجرانی از وزارت و بعد از آن از ریاست «مرکز بین المللی گفتوگوی تمدنها» و بازداشتش که برخی آن را پیامی روشن به فعالین سیاسی اصلاح طلب در آن فضای متشنج میدانستند، رسانههای اصولگرا از سایت و روزنامه، شروع به انتشار نامهای کردند که به عنوان «رنجنامهی همسر دوم مهاجرانی» منتشر شد! بلایی که سر مهاجرانی آمد همان زمان هم مشکوک به نظر میرسید به خصوص این که باعث حذف او از فضای سیاسی ایران و تبعید خود خواستهاش به لندن شد.
دومین چهرهای که بنا بر ادعای اصولگراها توسط پرستوها زمینگیر شد علی جنتی، وزیر ارشاد پیشین روحانی بود. در همان زمان رسانههای اصولگرا دست به کار شدند و از دولت خواستند تا «دلایل واقعی استعفای جنتی را که هیچ ربطی به کنسرت و مسایل فرهنگی ندارد با مردم در میان بگذارد.»
مشرق نیوز در ادامهی درخواست خود برای پرده برداشتن از کنارهگیری جنتی نوشت: «در و پنجره اتاق معاونان وزیر هم چندان چفت و بست محکمی نداشت. برخی حشرات از ریزترین روزنهها هم نفوذ میکنند، چه رسد به پنجره!»
حسین الله کرم از چهرههای رادیکال اصولگرا در مطلب تندی که در همان زمان در اینستاگرام خود منتشر کرد از ارتباط یک زن جاسوس با پنج وزیر دولت روحانی خبر داد و نوشت:
«اعتراف یک جاسوس به ارتباط غیراخلاقی با ۵ وزیر کابینه
گفته میشود خانم [ آ.چ] که به جرم جاسوسی در بازداشت به سر میبرد در اعترافات جدید خود نام چهار وزیر دیگر روحانی را به زبان آورده و مدعی ارتباط غیر اخلاقی با وزرای دولت شده است؛ اعترافاتی که پروندهی فساد اخلاقی در کابینه را وارد فاز جدیدی کرده است که میتواند منجر به سونامی شرمساری شود. لازم به ذکر است اعترافات [خانم_چ] به ارتباط غیراخلاقی با علی جنتی منجر به استعفای ایشان از وزارت ارشاد شده است.»
پرستوها و آشیانه نجفی
حامیان محمدعلی نجفی نیز این روزها میترا استاد را پرستویی میدانند که در زندگی شهردار اسبق تهران وارد شد و به مرور باعث شد تا او از دولت کنار گذاشته شود و با فشار و مشکلات بسیاری سکان شهرداری را در اختیار بگیرد و دست آخر به خاطر همین مسئله از شهرداری استعفا بدهد و با یک خطای بزرگ دست خود را آغشته به خون کند.
مصطفی کواکبیان، نماینده اصلاح طلب مجلس در واکنش به این ادعا نوشت:
"همه سیاستمداران باید مراقب رفتار خویش باشند واگر گفته شود مخالفان شهردار اسبق تهران (بخاطر افشاگری علیه قالیباف) از تله اخلاقی استفاده کرده اند. هرچند چنین ادعایی را در کمیسیون امنیت ملی مجلس پیگیری میکنم اما اگر آشیانه ای وجود نداشته باشد به کار گیری هر پرستویی بی فایده خواهد بود"
پس از ماجرای نجفی بود که اظهار نظرهای متفاوتی درباره پرستوها در فضای سیاسی ایران شد. محمد سرافراز، رییس سابق صدا و سیما در توییتی انتقادی خطاب به غلامعلی حداد عادل نوشت که "یک پرستونما به سراغ او امده بود ولی سر آنها به سنگ خورد".
علی مطهری، نماینده مردم تهران در مجلس نیز از جمله کسانی بود که به طور تلویحی وجود پرستوها در آسمان سیاست ایران را پذیرفت و با اشاره به ماجرای نجفی نوشت:
"از اخبار رسیده و خصوصا سخنان خود آقای نجفی معلوم شد که افرادی در کشور پرستوهایی دارند که گاهی برگرد سیاسیونی که منتقد یا مخالف به شمار میروند به پرواز درمیآورند و آنگاه فیلم و عکس تهیه میکنند برای بستن دهان او و حذف وی از صحنه سیاست، غافل از این که اگر این روشها در دنیا مرسوم و رایج است و مجاز شمرده میشود، برای یک مسلمان مجاز نیست بلکه حرام است".
هرچند در طرف مقابل عزتالله ضرغامی رییس پیشین صدا و سیما ترجیح داده که وجود پرستوها را تکذیب کند و بنویسد:
"پرستو بازی مثل سلاح کشتار جمعی، در قاموس ما نیست. به رغم انتقاداتم به برخی شیوههای امنیتی اطلاعاتی، معتقدم که این ممنوعیت از نقاط قوت و قابل افتخار آنان است. مطلعم که آمار پرستوهای #دیگران ، به سیاسیون منتقل میشود. برخی پند میگیرند و برخی ملال!"
حضور پرستوها در آسمان سیاست ایران چه از سوی سیاستمداران تایید شود، چه تکذیب امری غیر قابل انکار است و تا امروز بخشی از مهمترین سیاستمدارن ایرانی را زمینگیر کرده است، فاجعهای که باید برای مدیریت آن فکری کرد.