"هاشمی زنده است" نام مستندی است که به معرفی و روایت جزئیات زندگی آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی از ابتدای نوجوانی تا فوت وی و بررسی اقداماتش بین سالهای ۱۳۲۰ تا دی ماه ۱۳۹۵ پرداخته است. آنها تاکید دارند که این مستند ضمن بررسی تاریخ معاصر کشورمان در سالهای فعالیت هاشمی رفسنجانی، روایتگر حیات انقلابی، سیاسی و اجتماعی وی است.
مستندی که جنجالها پیرامون مستندهای جهت دار را داغ کرد و باز هم نگاهها را به طیفی از مستندها همچون "راه طی شده"، "قائم مقام" و دیگر مستندهای تند انتقادی از این دست انداخت.
خانواده هاشمی از جمله یاسر هاشمی پسر و محمد هاشمی برادر مرحوم اکبر هاشمی رفسنجانی واکنشهای جدیای نسبت به این مستند نشان دادن و حتی در رونمایی آن شرکت نکردند. اعضای نهضت آزادی ایران هم به مستند "راه طی شده" انتقادات تندی را وارد کردند، اما عباس سلیمی نمین، پژوهشگر و روزنامه نگار با سابقه اصولگرا، معتقد است این که انتظار داشته باشیم سازنده مستند بدون جهتگیری باشد انتظار درستی نیست.
او هر چند مستند "هاشمی زنده است" را ندیده بود و درباره آن حرفی نزد ولی با اشاره به دو مستند قائم مقام و راه طی شده به سلام نو گفت که باید از مستند ساز انتظار انصاف داشته نه بی جهتی و باید به جونان فرصت داد و آنها را نقد کرد نه اینکه با انتظار بی طرف ماندن آنها را محدود کرد.
این که کارگردان مستند جهت گیری نداشته باشد ممکن نیست
عباس سلیمی نمین درباره مستند هاشمی زنده است به سلام نو گفت: من هنوز مستند مربوط به آیت الله هاشمی را ندیدم، اما حداقل درباره مستندهای دیگری همچون راه طی شده و قائم مقام معتقدم ما کم تحملی نشان میدهیم.
وی در ادامه تاکید کرد: در هر دو مستند همه تریبون در اختیار جریانی قرار دارد که مستند قصد نقد آن را دارد، ولی این که گفته میشود کارگردان نباید جهت داشته باشد اساسا ممکن است؟
این پژوهشگر در ادامه گفت: به گمان من هر کسی که در عرصه کار سیاسی و فکری است و باید این جهت گیری را پیگیری کند ولی نباید بیانصاف باشد و باید جهت گیری خود را با انصاف و اصول اخلاقی پیگیری کند.
وی در ادامه گفت: این که مستندی منتشر شود که همه گفتوگو کنندگان آن از جریانی باشد که قصد نقد آن است و بعد همان جریان آن را نپذیرد برای من قابل پذیرش نیست.
باید اجازه داد هنرمندان وارد فضای سخت شوند
سلیمی نمین با اشاره به مستند راه طی شده گفت: در همین مستند به جز آقای علی مطهری که انتقادات بسیاری معتدلی را بیان میکند دیگر حاضرین از نهضت آزادی هستند و خودشان درباره دفاع مهندس بازرگان از مبارزه مسلحانه، برخی تناقضات در مواضع و مسائل جنگ سخن میگویند. آیا انتظار دارند این تریبون جهت گیری هم نداشته باشد و یک سویه در اختیار آنان باشد؟
وی ادامه داد: به گمان من این کم تحملی کسانی است که دیگران را به عدم بردباری متهم میکنند. این چنین آدمهایی اگر به قدرت برسند بسیار کم تحملتر میشوند. میتوان این مستند را نقد کرد و به برشهایی که زدهاند نقد کرد ولی شایسته نیست که این مستندها را تحمل نکنیم و این فضا فضای خوبی نیست.
این روزنامه نگار در ادامه گفت: در فیلم مستند اساسا از دل چند ساعت مصاحبه چند دقیقه را استفاده میکنند و نمیتوان انتظار داشت تمام آن مصاحبه را در مستند استفاده کنند.
وی افزود: باید اجازه داد هنرمندان وارد فضاهای سخت شوند و ما هم حرفها و نقدهای خود را در موقعیتهای متفاوتی مثل میزگردهای نقد فیلمها بزنیم. من به مستند راهی طی شده نقدهایی دارم ولی همین که یک جوان حاضر شده با تمام سران آزادی آن سوی یک میز بنشیند و گفتوگو کند خودش نشان شجاعت و قابل تقدیر است.
سلیمی نمین با تاکید بر فرصت دادن به جوانان گفت: ما باید صبر کنیم و ببینیم کارگردان و تهیه کننده چه میگویند و بعد اگر نقدی داریم بگوییم تا فضای گفتوگو و رشد در جامعه مهیا شود.
وی درباره محدودیت در دسترسی به منابع و تبعیض بین فیلم سازان گفت: واقعیت این است که این ایراد اگر هم وجود داشته باشد به صدا و سیما وارد است نه کارگردان و تهیه کننده مستند. به هر شکل در همین قائم مقام هم ما شاهد حمایت خاصی از این جهت نیستیم و فیلم گفتوگو محور است و تصاویر آرشیوی را هم از اطرافیان آیت الله منتظری تهیه کردند.