تنها یک رئیس جمهوری دموکرات می تواند از تنش ها با ایران بکاهد
تنش های بین ایالات متحده و ایران که از زمان خروج دونالد ترامپ از توافق هسته ای و اعمال تحریم ها تشدید شده، در هفته های اخیر بالا و پایین های زیادی داشته و یکی از دلایلش هم این بوده که ترامپ می دانسته به ویژه در آستانه کمپین انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ تاب هزینه های آغاز یک جنگ جدید در خاورمیانه را نخواهد داشت. اگرچه همین مساله سبب شده واشنگتن از تشدید بیشتر تنش ها با تهران خودداری کند، اما به نظر می رسد تنها راه حل مشکل ورود یک رئیس جمهوری دموکرات به کاخ سفید است چرا که همه نامزدهای این حزب در یک زمینه توافق نظر دارند و آن، لزوم احیای برجام است.
نویسنده: کارول جیاکومو
دیپلماسی ایرانی: نتایج نظرسنجی «مرکز پیشرفت آمریکایی» نشان می دهد در حالی که دونالد ترامپ فشارها را بر ایران افزایش داده و تنش ها را تا آستانه شروع یک حمله نظامی پیش برده، بیشتر آمریکایی ها خواهان کاهش تنش ها و حتی بازگشت ایالات متحده به توافق هسته ای سال 2015 هستند. نامزدهای اصلی حزب دموکرات برای انتخابات ریاست جمهوری نیز دقیقا روی همین طول موج فعالیت می کنند. بیشتر آنها می گویند که مجددا به توافق هسته ای ایران خواهند پیوست، اگرچه اختلاف نظرهایی درباره چگونگی انجام این کار وجود دارد.
جو بایدن، معاون پیشین رئیس جمهوری، سناتورها کوری بوکر، کاملا هریس، برنی سندرز و الیزابت وارن، پیت بوتیجج، شهردار سوث بند در ایالت ایندیانا، بتو ارورک، نماینده پیشین، همگی گفته اند که ترامپ با عقب نشینی از برجام به منافع و اعتبار آمریکا آسیب رسانده و به ایران که کاملا به توافق متعهد بود، دلیلی برای بازگشت به فعالیت های هسته ای پیشین داده است. بوتیجج گفته: «برجام با همه نواقص آن، احتمالا نزدیک ترین چیز به هنر توافق حقیقی بود. این توافق کمک کرد بدون اینکه در مسیر جنگ جدیدی در خاورمیانه قرار بگیریم، تهدید نظامی ایران را برای اسرائیل محدود کنیم.» بوکر تنها کسی بود که گفت به رغم همه سختی های حصول توافق پیش از تشدید تنش ها توسط ترامپ، لازم است که برجام به روز رسانی شود: «ما نمی توانیم ساعت را به عقب بازگردانیم و وانمود کنیم که آسیب هایی که رئیس جمهوری ترامپ در 3 سال گذشته ایجاد کرده است، هرگز رخ نداده اند. توافق هسته ای سال 2015 با فرض بر مذاکرات ادامه دار با ایرانی ها برای دستیابی راه حلی بلند مدت حاصل شد. 4 سال ما در دوران ترامپ به هدر رفت.»
ترامپ نه تنها اعتماد ایرانی ها به پایبند ماندن ایالات متحده به تعهداتش را از دست داد، بلکه سبب شد ایران برخی از فعالیت های هسته ای خود را از سر بگیرد و این در حالی است که غروب برخی از محدودیت ها نیز نزدیک تر شده اند.
دیگر نامزدهای دموکرات انتخابات ریاست جمهوری آمریکا نیز درباره بندهای غروب در برجام و همچنین برنامه موشکی ایران و حمایت این کشور از نیروها در سوریه، یمن و حزب الله ابراز نگرانی کرده، اما گفته اند که در یک سری توافق های بعدی به این نگرانی ها رسیدگی خواهند کرد. بایدن در ماه جولای درباره سیاست خارجی خود گفت: «من مجددا به توافق خواهم پیوست و با متحدانمان برای تقویت و تمدید آن همکاری خواهم کرد.» وارن هم گفته بازگشت به توافق هسته ای آغاز کار است و نه پایان آن. او که حامی یک توافق بعدی است، افزود: «ما هم زمان کافی داریم و هم اهرم فشار مناسب و اگر درست از آنها استفاده کنیم، دیپلماسی می تواند موفقیت آمیز باشد.» او گفته اگر ایران مجددا به تعهدات خود در توافق کنونی بازنگردد، یک دیپلماسی قدرتمند و اصولی را برای مذاکره بین ایران و ایالات متحده و بازگرداندن هر دو به توافق به کار خواهد گرفت: «دیپلماسی تنها راه کارآمد برای مدیریت این مساله است؛ هیچ راه حل نظامی وجود ندارد.»
اورورک دو دل به نظر می رسید و از یک سو ترامپ را به دلیل افزایش خطر درگیری نظامی در خلیج فارس مقصر می داند و از طرف دیگر، می گوید نمی توان اقدامات ایران را نادیده گرفت و بدون مجازات گذاشت. سندرز گفت که برای دستیابی به توافقی با درخواست های بیشتر از ایران، ایالات متحده باید تسهیل بیشتر تحریم ها و مشوق های اضافی را در نظر بگیرد و باید اذعان کند که ایران تنها بازیگر مشکل ساز خاورمیانه نیست. سندرز همچنین به این مساله اشاره کرد که متقاعد کردن ایران یا حتی اروپایی ها به اینکه ایالات متحده به هر توافقی که این مرتبه حاصل شود پایبند می ماند، دشوار خواهد بود: «کار باید با کسب اطمینان از این مساله آغاز شود که سیاست خارجی ما در یک اجماع سیاسی با دوام ریشه داشته باشد.»
بسیاری از دموکرات ها گفته اند که از ارتباط مستقیم با رهبران ایران استقبال می کنند، اما هیچ یک شرایط را به وضوح بیان نکردند. سندرز گفته آماده است که با حسن روحانی، رئیس جمهوری ایران، یا علی خامنه ای، رهبر معظم این کشور، دیدار کند اگر که این دیدار را بهترین راه برای دستیابی به توافق بداند و بوکر هم تاکید کرد که لازم است ابتدا «اهداف مشخصی» تعیین شوند و «تعهد به مذاکرات با حسن نیت» نشان داده شود. وارن نشست ها و دیدارها را ابزاری توصیف کر که باید بخشی از یک «استراتژی شفاف» باشند و بوتیجج هم گفت که «تحت شرایط درست» با رئیس جمهوری ایران دیدار خواهد کرد. اورورک و هریس به این سوال پاسخ ندادند.
مقامات ایرانی و اروپایی اخیرا در تلاش برای نجات توافق هسته ای دیدار کردند. این در حالی است که ایالات متحده تحریم های جدیدی را علیه محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، تحمیل کرده است؛ اقدامی که قطعا می توان گفت پیشبرد دیپلماسی را دشوارتر کرده است. شرایط ممکن است تا زمان انتخابات ریاست جمهوری به کلی تغییر کرده باشد. اما مشخص است که موضع گیری شدیدالحند ترامپ در میان رای دهندگان و به ویژه دموکرات ها و مستقل ها که به دنبال جلوگیری از یک درگیری نظامی دیگر هستند، طرفداری ندارد. نامزدهای دموکرات تنها کافی است که نشان دهند راه حل بهتری برای تنش های کنونی دارند. بوتیجج گفت: «توافق ایران یک لطف به این کشور نبود. ما این کار را کردیم چون منافع امنیت ملی ما را تامین می کرد.»
منبع: نیویورک تایمز / مترجم: طلا تسلیمی
