سلام نو – سرویس بین الملل: تنها ده ماه پس از انتصاب ابراهیم العاصف به عنوان وزیر خارجه عربستان سعودی او با این پست وداع کرد تا فیصل بن فرحان آل سعود، شاهزاده 44 ساله سعودی با حکم ملک سلمان به عنوان وزیر خارجه جدید عربستان سکان هدایت سیاست خارجی این کشور را به دست بگیرد.
نکته جالب توجه این است که با انتصاب این شاهزاده به عنوان وزیر جدید امور خارجه عربستان، هم اکنون چهار وزارتخانه اصلی کابینه دولت این کشور یعنی خارجه، دفاع، کشور و انرژی در دستان فرزندان ملک سلمان و دیگر شاهزادگان خاندان حاکم آل سعود است جایی که شاهزاده «محمد بن سلمان» به عنوان ولیعهد و وزیر دفاع، شاهزاده «عبدالعزیز بن سعود» به عنوان وزیر کشور و شاهزاده «عبدالعزیز بن سلمان» نیز به عنوان وزیر انرژی فعالیت می کنند.
وزیر خارجه جدید عربستان سعودی یک سال پیش به عنوان سفیر جدید این کشور در آلمان مشغول به کار شد در حالی که پیش از آن به عنوان مشاور ارشد سفیر عربستان در ایالات متحده شناخته میشد. او البته از اکتبر سال 2017 عضو هیئت مدیره شرکت صنایع نظامی عربستان سعودی است. وی همچنین به عنوان رئیس شرکت صنایع هوایی السلام هم مشغول به کار است.
بن فرحان یک چهره سیاسی با سابقه رابطه نزدیک با ولیعهد عربستان، محمد بن سلمان، است و در رسانههای غربی به نزدیکی به بن سلمان و اظهارات تند ضد ایرانی مشهور است. او از جمله در اظهاراتی ضد ایرانی پس از حمله به تأسیسات نفتی آرامکو سعودی، مدعی شده بود، تمامی گزینهها علیه ایران روی میز است.
او همچنین تاکید کرد که"ایران باید مسئولیت خود را به عهده بگیرد و درک کند که نمی تواند به تجاوز خود ادامه دهد. باید به منطقه نشان دهد که به یک کشور مسئول تبدیل شده است که از شبه نظامیان یا حملات تروریستی پشتیبانی نمی کند."
همین مسئله نشان میدهد که مواضع وزیر خارجه جدید عربستان تا چه حد متاثر از ولیعهد عربستان است. او پیش از این یک بار با عنوان "مشاور ولیعهد" با رسانههای اروپایی مصاحبه کرده بود.
بن فرحان برآمده از نسل جدید سیاستمداران عربستان است، نسلی که برخلاف ابراهیم العاصف، که نماینده نسل پیشین بود، به جای محافظهکاری، پویایی و به جای واکنشگرایی، کنش گری را برگزیدهاند و سیاستی تهاجمی را در تمام زمینهها انتخاب کردهاند.
"شینزیا بیانکو" کارشناس مسائل خاورمیانه در توصیف بن فرحان به الجزیره گفته است: فرحان روابط بسیار نزدیکی با غرب دارد، فردی پویاست که در کارهایش به صورت پیشدستانه عمل می کند . وزارت امورخارجه عربستان (با انتصاب وی) متفاوت (از گذشته) خواهد بود. البته بیانکو افزوده که شاهزاده فرحان، روابطی نزدیک با متحدان سنتی سعودی دارد.
مدل جدید مقابله با تهران
"نیل کویلیام" پژوهشگر موسسه مطالعاتی چتم هاوس بازی عربستان را بسیار هوشمندانه میداند. او میگوید: انتخاب بن فرحان، گامی بسیار زیرکانه برای غلبه بر ایران در تمامی کشورها و سازمان ملل متحد است. این شکل جدیدی از مقابله با تهران است.
البته به نظر میرسد ماموریت اصلی بن فرحان چیزی به جز مقابله با تهران باشد. ظاهرا وزیر خارجه عربستان با توجه به ارتباط خود با متحدان غربی عربستان دنبال ترمیم روابط عربستان در غرب است، ماموریتی که وزیر خارجه پیشین عربستان چندان در رسیدن به آن موفق نبوده است.
رویترز نیز با اشاره به همین موضوع مینویسد: معرفی بن فرحان همزمان با آن صورت می گیرد که عربستان بدنبال ترمیم وجهه خود در محافل بین المللی است و این کشور آماده میشود در سال آینده میلادی، میزبان گروه ۲۰ باشد.
البته بن فرحان یک نقطه ضعف دارد و آن هم مطرح شدن نامش در پرونده خاشقچی است. پیش از این الجزیره به نقل از "ذرهبین اروپا" اعلام کرده بود که فرحان در زمانی که به عنوان مشاور ارشد در سفارت کشورش در واشنگتن فعالیت داشت، در کشاندن خاشقچی به کنسولگری سعودی در استانبول نقش داشته است.
با تمام اینها بن فرحان هرچند بار مشارکت در قتل خاشقچی را تا حدی به دوش میکشد، اما به باور پادشاه عربستان میتواند گامی جدی در ترمیم چهره این کشور در غرب بردارد، اتفاقی که اگر رخ بدهد نه تنها امکان بیشتری در دست سعودیها برای مقابله با تهران میگذارد بلکه جایگاه از دست رفته آنها را احیا میکند. هر چند عملیاتی شدن این هدف بسیار مشکل است.