سلام نو – سرویس بینالملل: حسن روحانی، رئیس جمهور اسلامی ایران در حالی هفته آینده در یک سفر مهم راهی ژاپن میشود که برخی رسانهها این سفر را مهمترین رُخداد بینالمللی هفته آینده میدانند، رخدادی که برخی معمولی و دیگران سفری مهم و استراتژیک میدانند چون ژاپن یکی از دو کشوری بود که ابتکارات مشخصی در رابطه با تنشهای بین ایران و آمریکا در دست داشت و حتی هنوز و با وجود افزایش تنشها امکان میانجیگری را دارد.
اما آیا با توجه به مواضع سران نظام و حسن روحانی درباره مذاکره با آمریکا امید به گشایش از طریق کانال ژاپن وجود دارد؟ نگاهی به آخرین اظهارات سیدعباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه شاید بتواند بخشی از پاسخ به این سوال باشد. او سفر رئیس جمهور به ژاپن را سفر مهم و ثمر بخشی میداند و میگوید: ژاپن کشور با حسن نیت پیشنهادهایی برای کاهش تنش و تضمینشدن منافع همه در منطقه داده و البته کارهایی شروع شده و ما از آن استقبال میکنیم.
او در همین نشست خبری میگوید که امید است در سفر رئیسجمهوری، این اقدامات رو به جلو برود و بعد بحث تبادل زندانیان را به پیش میکشد و تاکید میکند که ایران آماده یک تبادل زندانی گسترده با آمریکا به شکل یک بسته داد و ستد است و برای این کار توپ در زمین آمریکا است.
در همین فضا المانیتور دیگر رسانه مهم منطقه نیز به سفر روحانی اشاره میکند و تاکید میکند که رئیس جمهور ایران در سفر به ژاپن به دنبال آن است که شینزو آبه کار ناتمام مکرون در میانجیگری بین ایران و آمریکا را ادامه دهد.
اشاره المانیتور به تلاشهای رئیس جمهور فرانسه برای سر یک میز نشاندن روحانی و ترامپ است، تلاشی که در نیویورک تا مرز به ثمر رسیدن پیش رفت اما به خاطر عدم اطمینان طرف ایرانی به وفای به عهدی ترامپ درباره لغو تحریمهای آمریکا علیه ایران در لحظات آخر متوقف شد.
اما چقدر میتوان نسبت به تحلیلهای رسانهای امیدوار بود؟ آن هم در حالی که رهبر انقلاب در دیدار دو هزار و پانصد نفر از تولیدکنندگان، کارآفرینان و فعالان اقتصادی تصور پایان تحریمها در یکی دو سال آینده را خیال باطل خواندند و تاکید کردند: با شناختی که از مسائل جبهه استکبار داریم، تحریمها حالا حالاها وجود دارد، بنابراین برای نجات اقتصاد کشور نباید منتظر پایان تحریمها و بودن یا نبودن فلان شخص یا اقدام فلان کشور بود.
سخنان رهبری به این معنا است که ایران در صورت برآورده نشدن خواستههایش آمادگی تحمل تحریمها در مدت زمان بلندتر را نیز دارد، ولی اگر دشمن به بیاثر بودن تحریمهای پی ببرد و آمریکا به سرمیز برجام برگردد آن وقت میشود به مذاکره مجدد با آمریکا فکر کرد.
به نظر میرسد در همین راستا ژاپن در حال طراحی راهکاری است که اعتماد ایران و تضمین مورد نظر آمریکا را به دست بیاورد که بخشی از آن شامل آزاد شدن پول نفت بلوکه شدن ایران در این کشور است. رای الیوم با اشاره به بخشی از بسته پیشنهادی ژاپن و مبادله زندانیان بین ایران و آمریکا مینویسد: دستاورد تهران از تبادل زندانی با واشنگتن فقط آزادی مسعود سلیمانی نبود؛ اکنون آمریکا به ژاپن برای توافقهای اقتصادی با ایران، چراغ سبز نشان داده؛ ۲۰ میلیارد دلار از اموال بلوکه شده ایران در ژاپن هم آزاد می شود.
حتی اگر تمام مختصات رسانهای بالا درست نباشد پالسها و نشانههای مخالفان دولت درباره گشایش احتمالی در پی سفر روحانی به ژاپن جالب توجه است و نشان میدهد این سفر توانایی تغییراتی مثبت در برخی روندها را دارد.
از جمله سید نظام موسوی، مدیر عامل سابق خبرگزاری فارس و از چهرههای شناخته شده اصولگرا که این دوره در انتخابات مجلس هم شرکت کرده به سفر روحانی پرداخته و میگوید: گویا قرار است پس از سفر رئیس جمهور به توکیو، گشایشهایی مقطعی از سوی ژاپن و سوئیس در تحریمها ایجاد تا در آستانه انتخابات مجلس یک تنفس مصنوعی به جریان غربگرا داده شود. قطعاً مردم دیگر فریب آرامبخش های موقت را نمیخورند اما دولتمردان هم خوب است منافع ملی را قربانی این بازیها نکنند.
در سفر روحانی به نیویورک برخی چهرههای اصولگرا و طیفی مشخص از اکانتهای مشهور به اکانت ارزشی گراهایی از سفر روحانی میدادند و نسبت به دیدار او با ترامپ حساس بودند، دیداری که هرچند انجام نشد اما نشان داد این چهره به اخبار فردا دسترسی دارند.
با این تفاسیر اگر اتفاق خاصی رخ ندهد شاید بتوان از سفر روحانی انتظار گشایشی در ماجرای تحریمها را داشت، البته به شرط این که طیف عربی و عبری نتوانند چوب لای چرخ دیپلماسی ایرانی بگذارند.