سلام نو – سرویس بین الملل: بیشترین سود را از شهادت سردار قاسم سلیمانی نصیب چه کسی شد؟ احتمالا پاسخ معمول شما آمریکا، اسرائیل، کشورهای عربی رقیب ایران و حتی برخی کشورهای اروپایی است ولی واقعیت این است از لحظه شهادت سردار قاسم سلیمانی بیشترین سود ممکن به جیب متحد ایران یعنی روسیه رفته است.
شاید چنین پاسخی عجیب به نظر برسد به خصوص با توجه به روابط استراتژیک ایران و روسیه و البته همکاری نزدیک سردار سلیمانی با روسها در زمین سوریه و البته روابط خاص او با مسکو و نقشش در قانع کردن پوتین برای ورود میدانی به سوریه ولی واقعیت این است که قاسم سلیمانی مهمترین وزنه ایران در سوریه بود که از دست رفتنش حفظ تعادل برای ایران را سخت میکند.
پل کریگ رابرتز در یادداشتی که در راشا اینسایدر منتشر کرده با اشاره به اثرات ترور سردار سلیمانی مینویسد: ترور سردار قاسم سلیمانی، فرمانده ارشد ایرانی بر رهبری ترامپ در جهان سایه انداخته و در مقابل، توجه را به پوتین جلب کرده است. اکنون صحنه برای پوتین و روسیه و البته برای رهبری جهان کاملا آماده است. ترور سردار سلیمانی توسط واشنگتن یک عمل جنایتکارانه است که می تواند جنگ جهانی سوم را آغاز کند، درست همانطوری که ترور آرکدوک اتریشی توسط صربستان آغاز جنگ جهانی اول را در پی داشت. تنها پوتین و روسیه با کمک چین می توانند این جنگی را که ایالات متحده به راه انداخته، متوقف کنند.
هر چند تحلیل این تحلیلگر بیش از حد رادیکال و داری بزرگنمایی است اما نشان میدهد پوتین با روسیه چطور میتواند در نقش آتش نشان روابط بین الملل ظاهر شوند و وزن خود را افزایش دهند.
برای روشن شدن نقش بسیار مهم سردار سلیمانی در ارتباط با سوریه و روسیه میتوان به خاطر محمدجعفر اسدی، فرمانده سابق نیروهای ایرانی در سوریه اشاره کرد.
او با اشاره سفر سردار سلیمانی به روسیه و دیدار با پوتین میگوید: سردار سلیمانی در سفری به روسیه بود که به مدت دو ساعت و بیست دقیقه با پوتین دیدار و گفتگو کرد تا روسها را قانع کند در سوریه حضور یابند. مصطفی بدرالدین به من میگفت به لحاظ دیپلماتیک هر فرد در هر سطحی در مدت زمان مشخصی میتواند با رئیس جمهور کشوری مانند روسیه دیدار کند و وقتی که شنیدم سردار سلیمانی دو ساعت و بیست دقیقه با پوتین دیدار کرده، خیلی تعجب کردم.
او میگوید که سردار سلیمانی به پوتین تفهیم کرد که سوریه آخرین سنگر جبهه شرق است و اگر این را از دست بدهید، غربیها ارزشی برای شما قائل نیستند.
آنچنان که از سخنان اسدی بر میآید و علی اکبر ولایتی نیز تایید کرده است "شهید سلیمانی شخصیت اصلی در همکاری دو جانبه ایران با روسیه بود."
غیبت سردار قاسم سلیمانی در صحنه نظام و دیپلماتیک آن هم با ترور آمریکا چند اثر دارد که به تقویت روسیه میانجامد. در گام نخست فقدان قاسم سلیمانی دست بالای ایران در سوریه را به هر شکل تحت شعاع قرار میدهد. از نظر دیپلماتیک نیز تعداد انگشت شماری از فرماندهان نظامی ایران توان قاسم سلیمانی را دارند و البته بعید است کسی سطح ارتباطات و اعتبار او را داشته باشند.
این دو عامل حداقل به طور موقت هم که شده ایران را به مسائلی دیگر مشغول میکند که این خود صحنه را برای حضور پررنگتر روسیه مهیا میکند.
از طرف دیگر واکنش ایران به ترور سردار سلیمانی و سایه سنگین این ترور بر سر آمریکا ترامپ و آمریکا را نیز دچار مشغولیت میکند که برای پوتین موقعیت یگانه است. در این وضعیت هم رقیب مشغول است هم متحد استراتژیک فرصت ندارد و این برای شخصی مثل پوتین به معنای فرصت مناسب برای توسعه قدرت خود است.
تنها چند ساعت پیش از حمله موشکی ایران به عین الاسد ولادیمیر پوتین به سوریه سفر کرد تا با بشار اسد درباره بحران تنش های فزاینده بین ایالات متحده و ایران گفت و گو کند. میگویند او در این دیدار به اسد گفته که باید با آمریکا مذاکره کند و ترامپ را به سوریه دعوت کند. ظاهرا پوتین قول داده کارت دعوت را شخصا برای ترامپ ببرد.
نوع دیدار پوتین و شایعات پیرامون این دیدار نشان میدهد روسیه میخواهد حداکثر سود را از وضعیت جدید ایران و آمریکا ببرد و آرایش آینده خاورمیانه را بیش از پیش از خود متاثر کند.