سلام نو – سرویس سیاسی: مجلس شورای اسلامی به عنوان نهاد قانون گذار در کشور دو وظیفه حیاتی دارد. یکی وضع قوانین و دیگری نظارت بر قوه مجریه. با این حال عملکرد مجالس اخیر طوری جایگاه این نهاد را خدشه دار کرده که تاثیر سوء آن بر شان مجلس در نزد مردم به وضوح مشخص است.
به گزارش سلام نو، فارغ از عملکردها در سال های اخیر شاهد ادبیات شرم آوری از سوی برخی نمایندگان بودیم که خود این مساله هم تاثیر زیادی بر ذهنیت مردم نسبت به جایگاه قوه مقننه داشته است. در این بین سوال اصلی اینجاست که وظیفه اصلی نمایندگان چیست؟
قانونگذاری و نظارت بر اساس نص قانون اساسی مهم ترین وظایف نمایندگان است. در اصل 71 قانون اساسی صراحتا آمده مجلس شورای اسلامی در عموم مسایل در حدود مقرر در قانون اساسی می تواند قانون وضع کند. دامنه اختیارات مجلس در امر قانونگذاری به ضرورت تطبیق مصوبات مجلس شورای اسلامی با احکام شرع و قانون اساسی تأکید شده است.
همچنین بر اساس اصل 87 قانون اساسی وزرا پس از انتخاب توسط رئیس جمهور، مجلس باید نظر خود را مبنی بر اعتماد یا عدم اعتماد به وزرا اعلام کند تا بر تشکیل دولت نظارت داشته باشد. همچنین طبق اصل ۷۶ قانون اساسی مجلس شورای اسلامی حق تحقیق و تفحص در تمام امور کشور را دارد.
این روزها که تبلیغات انتخاباتی به صورت غیرعلنی آغاز شده کافی است نگاهی به شعارهای کاندیداهای انتخاباتی داشته باشیم تا ببینیم تا چه میزان کاندیداهای نمایندگی نسبت به وظایف خود نسبت به رای مردم ناآگاه هستند. در برخی روستاها و شهرستان های کوچک از گرفتن وام برای تامین جهیزیه تا تقاضای اشتغال و پرداخت هزینه درمان همگی راه هایی هستند برای اخذ رای. این ناآگاهی نسبت به وظیفه نمایندگان در قبال رای مردم، در بدنه جامعه نسبت به خود کاندیداها طبیعتا بیشتر هم است.
خلط وظیفه یک نماینده با دیگران یکی از مسائلی است که همواره وظایف نمایندگی را تحت شعاع قرار داده است. بسیار دیده شده که نمایندگان ساخته شدن یک پل، فضای سبز، مجموعه فرهنگی و ... را به تلاش های خودشان مربوط دانسته اند. شاید البته راست هم بگویند اما مساله اینجا است که کارهای اجرایی در این سطح ابدا نباید به نماینده مجلس مرتبط باشد. بسیاری عضویت در شورای شهر را با نمایندگی مجلس اشتباه می گیرند. هر چند شاید بخشی از آن به خاطر عدم توجه کافی به نهاد شورا باشد.
در مقابل هم بخش قابل توجهی از مردم به خاطر همین ناآگاهی نسبت به وظایف نمایندگان چنانچه در منطقه ای شاهد نارسایی باشند آن را از چشم نماینده مجلس آنجا دانسته و عملکرد ضعیف او را سبب کاستی ها می دانند.
پایان هر سال مصادف با بستن لایحه بودجه هر سال شاهد این هستیم که نمایندگان مجلس برای جلب نظر افراد حوزه انتخابیه خود در اقداماتی پوپولیستی تلاش می کنند تا بودجه مربوط به حوزه انتخابیه خود را با هر لطایف الحیلی شده افزایش دهند. بعضا هیاهوهایی در این زمینه شاهدیم که با اصل 67 قانون اساسی مغایر است. بر اساس اصل 67 قانون اساسی، نمایندگان به گونهای سوگند یاد میکنند که به معنای نمایندگی از طرف همه مردم کشور است نه حوزه انتخابیهای خاص.
آفت دیگری که نه فقط در بین اهالی بهارستان بلکه در جای جای بروکراسی اداری ما نهادینه شده است زیر پا گذاشتن ضوابط به خاطر حضور اقوام و دوستان یک فرد بانفوذ است. این مساله در بین بخش قابل توجهی از نمایندگان مجلس در سالهای اخیر دیده شده و عملا هم اراده ای برای مقابله با آن ملاحظه نشده است.
انتخابات مجلس یازدهم در حالی به زودی برگزار میشود که منزلت مجلس به شدت سقوط کرده است. وظایف فراموش شده نمایندگان مجلس از یک سو و قدرتمند شدن نهادهای فراقانونی از سوی دیگر باعث شده تا مجلس از رسالت خود به عنوان نهادی برای انعکاس آرای مردم در سیاستگذاری دور شود.