سلام نو – سرویس بین الملل: در حالی که جهان درگیر بحران کرونا و شیوع گسترده آن است اوضاع در ادلب سوریه نیز هر لحظه وخیمتر و البته پیچیدهتر میشود.
با آغاز عملیات ارتش سوریه برای بازپس گیری ادلب که یکی از استراتژیکترین شهرهایی است که در دست مخالفان مسلح حکومت سوریه است درگیریهای مستقیم میان ارتش ترکیه و دولت سوریه شروع شد. در جریان این درگیریها، دهها سرباز ترکیه و سوریه جانشان را از دست داده اند و دو طرف به بالاترین سطح تنش ممکن و رویارویی مستقیم رسیدهاند.
یکی از نقاط اوج گیری تنش، پنج شنبه هفته گذشته بود وقتی که دولت ترکیه اعلام کرد که ۳۴ سرباز این کشور در بمباران هوایی ارتش سوریه کشته شدهاند. این رخداد خشم اردوغان را به دنبال داشت و او به طور تلویحی نه تنها سوریه بلکه حتی روسیه را نیز به برخورد نظامی تهدید کرد. نیروهای نزدیک به اردوغان برای روسیه خط و نشان کشیدند و حتی برخی چهرههای نزدیک به ریاست جمهوری ترکیه صراحتا گفتند که ترکیه بارها با روسیه جنگیده و ترسی از یک جنگ دوباره ندارد. این سطح از تنش در چند سال اخیر و بعد از حل مشکلات مربوط به سقوط جنگده سوخوی روسیه توسط ترکیه در سال 2015 کم سابقه بود.
روسیه میگوید توافق سوچی میان ترکیه و روسیه درباره ادلب نقض شده و در نتیجه دولت سوریه حق دارد اقدام کند. در مقابل ترکیه هم کم و بیش به چنین چیزی معتقد است. مسئله جالب اینجا است که همه طرفها به آرام شدن اوضاع راضی هستند ولی سوریه و روسیه معتقدند در کنار آرام شدن اوضاع باید با گروههای مسلح تروریستی باقی مانده هم مبارزه کرد، جایی که مشکل با ترکیه شروع میشود.
ترکیه از ابتدای بحران سوریه برای پایگاه یافتن در این کشور هزینه مالی و حتی جانی کرده و حتی نگاهی به ساقط کردن دولت اسد داشته، حالا پس از استحکام دولت اسد نمیتواند بپذیرد که تمام هزینههایش به باد میرود و چیز دندانگیری در سوریه نصیبش نمیشود و روسیه و ایران پایگاه جدیتری در سوریه داشته باشند. برای همین در ادلب از تروریستهایی حمایت میکند که سوریه و روسیه معتقدند باید به هر شکل ممکن حذف شوند.
همین مسئله درگیریها را شدت بخشید تا در نهایت ترکیه در تلافی تلفات گستردهای که داد نه تنها به پایگاههای سوریه بلکه به پایگاههای مستشاری ایران و حزبالله هم حمله کند. در نهایت در حمله پهپادی ترکیه در روز جمعه تعدادی از نیروهای حزب الله زخمی و کشته شدند. حزب الله لبنان در بیانیه ای به شهادت رسیدن هشت رزمنده اش را در حملات هوایی شب گذشته در استان ادلب سوریه تایید کرد. یکی از این شهدا سید علی زنجانی از ایران بوده که در کنار رزمندگان لبنانی علیه تروریستها مبارزه میکرده.
در پی این موج از حملات ترکیه نیز مرکز مستشاری ایران در سوریه بیانیهای داد و با تاکید بر اینکه ارتش ترکیه همچنان به گلوله باران مواضع و مراکز و پایگاه های مستشاری ایران ادامه می دهد، ترکیه را دعوت به برخورد عقلانی کرد و افزود: تاکید میکنیم فرزندان ملت ترکیه در ارتش آن کشور در تیررس نیروهای نظامی ما هستند.
تا این لحظه امانوئل ماکرون رئیس جمهوری فرانسه در تماس تلفنی با رجب طیب اردوغان رئیسجمهور ترکیه از او خواست که این کشور فوراً حملات به ادلب سوریه را متوقف کند. اتحادیه اروپا نیز تاکنون از ترکیه حمایتی نکرده، رخدادی که باعث شده تا اردوغان پناهجویان حاضر در ترکیه را به پشت مرز ترکیه و یونان بفرستد و از آنها به عنوان سلاحی برای فشار به اروپا استفاده کند.
حسن روحانی نیز در تماسی با رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه ضمن اعلام آمادگی برای میزبانی دور بعدی مذاکرات سه جانبه روسیه، ترکیه و ایران گفت که قطعا افزایش تنش به سود هیچکس در منطقه نیست و " ما باید از طریق گفت و گو مسائل را حل و فصل کنیم."
به نظر میرسد ایران با وجود آسیبهایی که در تنشهای اخیر دید مایل نیست در میانه این درگیری قرار بگیرد و تاکید دارد که شرایط فعلی از راه گفتوگو حل و فصل شود. اما آیا این مسئله ممکن است؟ واقعیت این است که ایران امکان میانجیگری را دارد به شراط این که روسیه و ترکیه تصمیم به چنین کاری داشته باشند، تصمیمی که هنوز نمیتوان درباره آن به طور قطعی صحبت کرد چون اردوغان به هیچ وجه میل ندارد سنگر سوریه را خالی کند.