به گزارش سلام نو، دیجیاتو نوشت:ویروس کرونا بزرگترین بحران کنونی بشر، تا به امروز میلیونها نفر را راهی بیمارستانها کرده و جان صدها هزار نفر را گرفته. با وجود اینکه بسیاری از دانشمندان و محققان در حال کار روی درمان و واکسن این بیماری هستند، همچنان ابهامات زیادی پیرامون آن وجود دارد و پزشکان همچنان عوارض جدید آن را کشف میکنند.
یکی از افراد مبتلا به کرونا، «دبورا کوگلین» هیچ کدام از علائم شایع این بیماری مانند تنگی نفس یا سرفه را نداشت و در روزهای اولیه ابتلا به آن نیز تب وی بالاتر از ۳۷.۷ درجه نرفت، اما مشکلات دیگری، اسهال و استفراغ باعث شد وی به بیمارستان مراجعه کند. دختر دبورا در رابطه با وضعیت مادرش گفته:
«ممکن بود فکر کنید مشکل گوارشی دارد، چون بدون هیچ مشکلی راه میرفت و صبح میکرد.»
با وجود اینکه کوگلین در روزهای اولیه مشکلی نداشت و با دخترش چت ویدیویی میکرد، با مشکل کاهش سطح اکسیژن خون مواجه شد، موضوعی که بسیاری را به مرز مرگ کشانده است. هم اکنون برای این بیمار از دستگاه تنفس مصنوعی استفاده میشود. علاوه بر وی، بیمار دیگری نیز با مشکلات فیزیکی عجیب به بیمارستان مراجعه کرده بود. «والنتین فاستر»، پزشک ارشد بیمارستان «مانت ساینای» در نیویورک درباره وضعیت بیماران گفته:
«ابتدا نمیدانستیم با چه بیماری روبهرو هستیم. ما به چشم میدیدیم که بیماران در حال مرگ هستند. خیلی سریع اتفاق افتاد و شما در موقعیت متفاوتی قرار دارید و نمیدانید چرا چنین چیزی رخ میدهد.»
ویروس پس از چندین ماه از چین به تمام کشورهای دنیا سرایت کرد و میلیونها نفر با علائم مختلف به آن دچار شدند. علائم کنونی این بیماری گسترده و غیرقابل پیش بینی است و تنها توسط تنگی نفس نمیتوان ابتلای یک فرد به ویروس کرونا را تشخیص داد. اگرچه کووید-۱۹ اغلب به ریهها و دستگاه تنفسی حمله میکند، اما تا به امروز شاهد تاثیر آن روی مغز تا انگشتان پا بودهایم.
یکی از عوارضی که پزشکان هنوز درباره آن مطمئن نیستند، التهابات پوستی است که میتواند با ویروس کرونا در ارتباط باشد چرا که برخی بیماران با این مشکل دست و پنجه نرم میکنند. در حالی که شاید فکر کنید بتوان از این مشکل برای شناسایی افراد مبتلا به کرونا استفاده کرد، دانشمندان اعلام کردهاند که این نشانهها معمولا پس از ایجاد مشکلات تنفسی ظاهر میشوند. محققان سعی دارند بجای تشخیص کووید-۱۹ توسط مشکلات پوستی، از آن برای شناخت بهتر این ویروس و نحوه تاثیر آن روی افراد استفاده کنند.
ویروس کرونا به اندامهای زیادی حمله میکند
بسیاری از پزشکان روی درمان واکنشهای التهابی و ظرفیت آنها برای ایجاد لخته در خون تمرکز کردهاند و میخواهند مشکلات تنفسی بیماران را نیز برطرف کنند. هر روز اطلاعات جدیدی درباره این بیماری منتشر میشود، بیماری که تا به امروز جان نزدیک به ۲۸۷ هزار نفر را گرفته. به گفته سازمان بهداشت جهانی (WHO) تا به امروز بیش از ۱۴۶۰۰ مقاله برای کووید-۱۹ منتشر شده. آژانسهای سلامت عمومی در سراسر جهان شامل مرکز کنترل و پیگشیری بیماری ایالات متحده آمریکا (CDC) دائما توصیههای خود را با توجه به تحولات، برای این بیماری بروز میکنند.
«آنجلا راسموسن»، ویروس شناس در مرکز عفونت و ایمنی در دانشگاه بهداشت عمومی دانشگاه کلمبیا درباره ویروس کرونا میگوید:
«ما نمیدانیم چرا در این حد علائم گسترده برای این بیماری وجود دارد. با یک بیماری جدید روبهرو هستیم و اطلاعات بسیار کمی از آن داریم.»
نزدیک به چهار ماه است که با این بیماری در کشورهای آسیایی، اروپایی و آمریکای شمالی در حال مبارزه هستیم و بیشتر تحقیقات نشان میدهند که این پاتوژن تنها به ریهها حمله نمیکند و اندامهای دیگری را نیز هدف قرار میدهد. «دیوید ریچ»، مدیر بیمارستان مانت ساینای در نیویورک اعلام کرده: «هیچ فردی تصور نمیکرد که این بیماری در الگوی ذات الریه یا بیماریهای تنفسی قرار نگیرد.»
ویروس کرونا به قلب حمله میکند و عضلات آن را ضعیف میکند که نتیجه آن، آریتمی قلب است. علاوه بر قلب، کلیهها نیز در امان نیستند و حمله این ویروس به کلیهها در حدی شدید است که برخی بیمارستان در زمینه تجهیزات دیالیز با کمبود مواجه شدهاند. کووید-۱۹ به سیستم عصبی نیز حمله میکند و فرد بیمار حس بویایی و چشایی خود را از دست میدهد. مرحله آخر، مغز است. این ویروس به مغز نفوذ میکند و باعث ایجاد لخته خون و التهاب عروق خونی میشود که نتیجه آن، مرگ سریع است.
این بیماری میتواند با علائم کم یا بدون علائم شروع شود و تنها چند روز پس از ابتلا، دیگر نتوانید به درستی تنفس کنید. این بیماری بیشتر افراد مسن، افراد ضعیف با بیماریهای زمینهای و افراد بسیار چاق را هدف قرار میدهد. علاوه بر این، مردان بیش از زنان بخاطر این بیماری آسیب میبیند، البته علائمی وجود دارد که نشان میدهد کرونا میتواند برای افراد حامله نیز مشکل ایجاد کند.
یک سندرم جدید در حال قربانی گرفتن از میان کودکان است
تا چند هفته پیش بسیاری تصور میکردند که کودکان در برابر این بیماری مصون هستند، اما به تازگی کودکان به یک بیماری نادر مبتلا میشوند که باعث واکنش التهابی بدن و مشکلات قلبی در آنها میشود که احتمالا با ویروس کرونا ارتباط دارد. این بیماری تا روز پنجشنبه ۷۳ کودک را در نیویورک درگیر کرده و پسر بچه ۵ ساله نیز تبدیل به اولین قربانی آن در نیویورک شده است. روز شنبه دو کودک دیگر نیز قربانی این بیماری در این ایالت شدند.
فوت کودکان پزشکان را به تعجب واداشته، چرا که آنها فکر میکردند که این بیماری تنها افراد بالغ را درگیر میکند و بیماران مسن را به کام مرگ میکشاند، اما ظاهرا کووید-۱۹ برای کودکان نیز خطرناک است. بیمارستان مانت ساینای تا به امروز ۵ کودک مبتلا به این بیماری را درمان کرده است.
سندرم کودکان ابتدا به دستگاه گوارشی حمله میکند
دکتر ریچ اعلام کرده که مشکلات دستگاه گوارشی علائم اولیه این بیماری هستند که پس از مدتی تبدیل به مشکلات التهابی میشوند که کاهش شدید فشار خون و گشاد شدن عروق را در پی دارند، در نهایت این موارد قلب را از کار میاندازند و فرد میمیرد. الگوی این بیماری بسیار متفاوت از سایر بیماران مبتلا به ویروس کرونا است.
میلیونها یا شاید میلیاردها نوع از ویروس کرونا وجود دارد که ۶ مورد آنها باعث بیماری انسانها شده بودند. ۴ نوع آنها باعث سرماخوردگی میشود که شیوع بالایی در فصل زمستان دارد. یکی از گونههای آن سندرم حاد تنفسی را در پی دارد که باعث مرگ ۷۷۴ نفر در سال ۲۰۰۳ شد. نوع دیگر آن مرس بوده که در سال ۲۰۱۲ توانست جان ۳۴ نفر را بگیرد.
SARS-CoV-2 بدترین و هفتمین نوع از خانواده ویروس کرونا بوده که به انسان سرایت کرده است. عوارض این نوع ترکیبی از گونههای دیگر است و علائم سرماخوردگی، سارس و مرس را باهم دارد. این بیماری میتواند پیش از اینکه علائم نمایان شوند، میان مردم گسترش پیدا کند که این موضوع کنترل آن را بسیار سخت میکند، مخصوصا اگر ابزار کافی برای تست آن وجود نداشته باشد. در حال حاضر تنها راهحل موثر، حفظ فاصله اجتماعی است.
به گفته راسموسن ویروس سارس و مرس نیز شیوع بالایی مانند کووید-۱۹ داشتند و میتوانستند با قدرت بالایی به ریهها حمله کنند، اما آنها به سرعت نابود شدند و افراد کمتر بخاطر ابتلا به آنها جان خود را از دست دادند.
تلاش برای شناسایی کامل این پاتوژن در دورهای که تبدیل به یک بحران بزرگ شده، مشکلات مخصوص به خود را دارد. متخصصان به این موضوع اشاره میکنند که برای شناسایی کامل این بیماری به چندین سال زمان نیاز است تا بفهمیم ویروس کرونا به چه اندامی حمله میکند و مواردی مانند ژنتیک، رژیمها، سبک زندگی و فاصله اجتماعی چه تاثیری روی آن دارد. «جفری بارنز»، استادیار دانشگاه میشیگان که در بخش قلب فعالیت میکند، اعلام کرده:
«با ویروسی سر و کار داریم که تا ۶ ماه پیش خبری از آن در میان انسانها نبود. ما باید با سرعت آموختههای خود درباره نحوه تاثیرات این ویروس روی بدن و همچنین راههای درمان آن را افزایش میدادیم. با توجه به شمار بالای بیماریها، برای شناسایی کامل این ویروس شاید به دههها زمان نیاز باشد.»
ویروس کرونا باعث آسیب به لایه درونی رگها میشود
در روزهای اولیه شیوع این بیماری، بسیاری از تلاشها در راستای کشف راهحلی برای رفع مشکلات ریوی بود. کووید-۱۹ دستگاه تنفسی فوقانی و تحتانی را آلوده میکند و در نهایت وارد ریهها میشود و کیسههای ریز هوا را با سلولها و مایعات پر میکند که باعث خفگی جریان اکسیژن میشود. با این وجود بسیاری از کارشناسان به این باور رسیدهاند که بسیاری از مشکلات این بیماری ناشی از دو دلیل درهم تنیده است.
اولین مورد، آسیبی است که ویروس به عروق خونی میزند که منجر به لخته شدن خون از ابعاد میکروسکوپی به بالا میشود. این لختهها در خون حرکت میکنند و باعث سکته قلبی و مغزی و همچنین آمبولی ریه در بیماران مبتلا به ویروس کرونا میشوند. تحقیقی که نتیجه آن در یک ژورنال پزشکی بریتانیایی منتشر شده، نشان میدهد که دلیل این موضوع میتواند این باشد که ویروس مستقیما به سلولهای لایه درون رگی حمله میکند.
دلیل دوم، واکنش بیش از حد سیستم ایمنی بدن به این پاتوژن است که با نام «طوفان سیتوکین» شناخته میشود. طوفان سیتوکین همراه با ویروس به بدن حمله میکند، در حالی که بدن میخواهد در برابر عامل خارجی از خود دفاع کند. محققان و پزشکان روی این پدیدهها تمرکز کردهاند و در بسیاری از بیمارستانها از مواد ضدانعقاد خون استفاده میشوند که میتواند به بیماران با وضعیت وخیم کمک کند.
«دیپک بات»، مدیر اجرایی بخش قلب و عروق بیمارستان بریگام و زنان در بوستون میگوید:
«علم همیشه تغییر میکند. تئوریها ساخته میشوند و از بین میروند. فرضیهها توجیه میشوند. این به معنای آن نیست که نمیدانیم در حال انجام چه کاری هستیم، بلکه به معنای آن است که ما داریم یاد میگیریم.»
«ماندیپ مهرا»، استاد دانشگاه پزشکی هاروارد و یکی از نویسندگان مقالهای که درباره نحوه حمله کووید-۱۹ به عروق خونی تحقیق کرده، به این موضوع اشاره میکند که التهاب سلولهای لایه درون رگی احتمالا میتواند به توضیح این موضوع که چرا این ویروس به بسیاری از بخشهای بدن آسیب میزند، کمک کند. به اعتقاد مهرا برای شکست کرونا تنها به درمان ضد ویروسی نیاز نداریم:
«آنچه ویروس انجام میدهد این است که به عنوان یک عفونت ویروسی کار خود را شروع میکند و سپس یک اختلال سراسری برای سیستم ایمنی و رگهای خونی ایجاد میکند که این خود باعث مرگ افراد میشود. فرضیه ما این است که کووید-۱۹ ابتدا به عنوان یک ویروس تنفسی شروع به کار میکند و به عنوان یک ویروس قلبی بدن را نابود میکند.»
مشکلات شدید کلیوی میتواند از عوارض ابتلا به کووید-۱۹ باشد
تفکرات متخصصان کلیه نیز تفاوتی با گفته مهرا ندارد. «دنیل بتل»، استاد دانشکده پزشکی دانشگاه نوژث وسترن معتقد است که ابتدا بیماریهای شدید کلیوی را به استفاده از دستگاههای تنفس مصنوعی و داروهای مخصوصی که برای بیماران تجویز میشد، نسبت میدادند، اما بعدها مشخص شد که سلولهای کلیه پیش از شروع روشهای درمانی تهاجمی آسیب میدیدند. علاوه بر این، تحقیقی در ووهان موفق به کشف این پاتوژن در کلیهها شد که میتواند به معنای آن باشد که ویروس کرونا به چنین عضوی آسیب میزند.
همانند سایر نوعهای ویروس کرونا، کووید-۱۹ نیز برای نفوذ به بدن به گیرندهها، آنزیم ۲ مبدل آنژیوتانسین (ACE2) که در برخی سلولها وجود دارد، میچسبد، البته در این میان تفاوتی وجود دارد. این نوع ویروس شاخک دارد که باعث میشود ارتباط محکمتری با سلول داشته باشد. این موضوع به معنای آن است که تعداد کمتری ویروس برای ابتلای یک فرد به بیماری نیاز است و همین میتواند بیانگر علت شیوع بسیار گسترده آن باشد.
زمانی که ویروس وارد سلول میشود، شروع به تکثیر کردن خود میکند و باعث هرج و مرج در بدن میشود. شمار بالایی از گیرندههای ACE2 که موجب تنظیم فشار خون میشوند، در ریهها، کلیهها و رودهها حضور دارند و به همین علت این اندامها بیش از سایر بخشهای بدن آسیب میبینند و همچنین افراد با فشار خون بالا با علائم شدیدتر این بیماری مواجه میشوند.
گیرندهها در هر فردی متفاوت است که منجر به این گمانهزنی شده که ژنتیک میتواند دلیل این موضوع که چرا برخی افراد شدیدتر بیمار میشوند و همچنین علائم متفاوتی دارند را توضیح دهد. به گفته «میچل الکایند»، استاد عصب شناسی دانشکده پزشکان و جراحان دانشگاه کلمبیا، این سلولها تقریبا در همه جا هستند و به همین علت ویروس میتواند به اندامهای زیادی آسیب وارد کند.
ویروس کرونا میتواند در هر فردی علائم مخصوص به خود را داشته باشد
الکایند به این موضوع اشاره میکند که التهاب باعث لخته شدن خون در زمانی که گلبولهای سفید در حال مبارزه با عفونت هستند، میشوند. آنها با پلاکتها ارتباط دارند و آنها را در راهی فعال میکنند که احتمال لخته شدن خود را افزایش میدهد. این واکنشها در عفونتهای شدید مانند سپسیس وجود دارند اما برای کووید-۱۹ میگوید:
«ما در حال مشاهده آن در شمار بالایی از مردم در زمان بسیار کوتاهی هستیم، بنابراین واقعا متفاوت و برجسته است. ویروس میتواند به بخشهای مختلفی از بدن حمله کند و ما نمیدانیم که چرا برای هر فردی مشکلات متفاوتی ایجاد میکند و اینکه چرا شمار بالایی از مردم هیچگونه علائمی ندارند.»