نقد و بررسی فیلم «بهت» / فیلمی با موضوع رحم اجاره ای

سلام نو - سرویس فرهنگ و هنر | مرتضی کوه مسکن : «بهت» فیلم درام اجتماعی به نویسندگی و کارگردانی عباس رافعی و تهیه کنندگی محمد نشاط و نقش آفرینی بازیگران مطرحی نظیر مهتاب کرامتی، رعنا آزادی ور، علیرضا آقاخانی، محمدرضا رهبری و ... در سال 1396 تولید شده است.

فیلم «بهت» علیرغم تلاش محمد نشاط تهیه کننده فیلم و حضور بازیگران مطرح سینمای ایران نتوانست رنگ پرده سینما را به خود ببیند و پس از گذشت تقریباً 3 سال از 13 خرداد 1399 با توجه به شیوع ویروس کرونا و استقبال مردم از اکران آنلاین فیلم ها در شبکه های VOD، این فیلم به صورت اینترنتی و بر بستر شبکه های VOD به اکران آنلاین درآمد.

آخرین ساخته عباس رافعی بعد از فیلم های سینمایی «خروج» به کارگردانی ابراهیم حاتمی کیا، «طلا» به کارگردانی پرویز شهبازی، «زیر نظر» به کارگردانی مجید صالحی، «مهمانخانه ماه نو» به کارگردانی تاکفومی تسوتسویی، «تیغ و ترمه» به کارگردانی کیومرث پوراحمد، «کشتارگاه» به کارگردانی عباس امینی، هفتمین فیلمی است که پس از شیوع ویروس کرونا در شبکه های VOD به اکران آنلاین در آمده است.

بیشتر بخوانید :

نقد فیلم «جهان با من برقص» / نخستین تجربه کارگردانی سروش صحت در سینما

نقد فیلم «مهمانخانه ماه نو» / فیلمی بی هویت محصول مشترک ایران و ژاپن

نقد فیلم «سال دوم دانشکده من» / فیلمنامه خوب و فیلم بد

نقد فیلم «میلیونر میامی» / کش دادن بی جهت قصه از اواسط فیلم

نقد فیلم «امیر» / فیلمی با ریتم کند و ناتوان درقصه گویی

کارگردانی فیلم «بهت» بر عهده عباس رافعی نویسنده، کارگردان 58 ساله سینما و تلویزیون بوده است، عباس رافعی که فارغ التحصیل رشته فیلمنامه‌نویسی از دانشکده صدا و سیما در مقطع کارشناسی و ادبیات دراماتیک از دانشکده هنر و معماری در مقطع کارشناسی ارشد است، فعالیت فرهنگی و هنری خود را از  سال 1375 و با ساخت فیلم «راز مینا» آغاز کرد.

فیلم «بهت» سیزدهمین فیلم بلند سینمایی عباس رافعی در مقام کارگردان محسوب می شود، وی پیش از این فیلم، کارگردانی فیلم هایی نظیر : «کیمیا و خاک»، «آزاد راه»، «فصل فراموشی فریبا»، «تولدی دیگر»، «پروانه ای در باد»، «آیه های زمینی»، «راه طی شده» و ... را در کارنامه هنری خود دارد.

عباس رافعی در سیزدهمین فیلم بلند خود همانند اکثر آثار سابقش سراغ قصه ای  درام اجتماعی و زنانه رفته و علیرغم داشتن یک قصه جذاب و سوژه خوب همچون لقاح مصنوعی و رحم اجاره ای اما در پرداخت حرفی برای گفتن ندارد و در بیان مسئله بسیار ضعیف عمل کرده و فیلمنامه ای را که می توانست یکی از آثار مهم اجتماعی سالهای اخیر سینما محسوب شود را با پرداخت ضعیف به فیلمی متوسط و بدون هدف بدل کرده است.

در فیلم «بهت» هیچ انتظاری برای مخاطب برآورده نخواهد شد، علاوه بر بازی و کارگردانی متوسط، عوامل پشت صحنه نیز با اینکه هر کدام در جایگاه خود یکی از بهترین های صنف خود هستند، اما در عمل بسیار ناتوان بودند و اگر مخاطب تیتراژ فیلم را تماشا نکند، هرگز برایش قابل قبول نخواهد بود که عواملی نظیر محمود کلاری، بابک اردلان، مستانه مهاجر، سودابه خسروی، فردین خلعتبری و ... در پشت صحنه این فیلم حضور داشته اند.

عملاً فیلم «بهت» با دارا بودن یک سوژه بسیار جذاب و داغ، سوال خاصی را برای بیننده ایجاد نمی کند و صرفاً به طرح مسئله لقاح مصنوعی و رحم اجاره ای در جامعه می پردازد و مخاطب پس از تماشای این فیلم شاید حتی برای دقایقی هم که شده ذهنش درگیر قصه آن نخواهد شد.

هرچند که فیلم های عباس رافعی آنطور که باید و شاید سر و صدا نکرده اند و فیلم «کیمیا و خاک» مشهورترین اثر کارنامه این کارگردان محسوب می شود، اما انتظار میرفت تا این کارگردان با ساخت فیلم «بهت» که معضل روز جامعه است، بتواند یکی از فیلم های مهم اجتماعی یک دهه اخیر سینما و بهترین اثر کارنامه خود را رقم بزند، اما پس از تماشای فیلم، برای مخاطب تنها افسوس سوژه ای که حیف شده، باقی می ماند.

تهیه کنندگی فیلم «بهت» بر عهده محمد نشاط تهیه کننده 67 ساله سینما و تلویزیون بوده است، وی تهیه کنندگی فیلم های شاخص و پرفروشی نظیر: «قرنطینه»، «پرتقال خونی»، «بی خداحافظی»، «رنج و سرمستی»، «این سیب هم برای تو» و ... را در کارنامه تهیه کنندگی خود دارد، اما این فیلم علیرغم حضور بازیگران مطرح نتوانست در سینما به اکران دربیاید و با توجه به سرقت رفتن اثر در روزهای آغازین اکران آنلاین و آمار فروش بسیار پایین در شبکه های VOD، فیلم «بهت» به نوعی شکست در پرونده کاری این تهیه کننده پیشکسوت محسوب می شود.

فیلم «بهت» در ژانر اجتماعی تولید شده و با داشتن سوژه جذاب رحم اجاره ای و لقاح مصنوعی پیرامون داستان زوجی از قشر متوسط ایران امروز است که پس از ۲۰ سال فراق اکنون که همدیگر را یافته‌اند و برای تحکیم این عشق، سرنوشت بچه‌هایشان را با زوجی از طبقه پایین جامعه گره می‌زنند، غافل از اینکه این آغاز راهی پر فراز و نشیب برای آنها و برای فروپاشی هر دو خانواده است.

عباس رافعی نگارش فیلمنامه فیلم «بهت» را خودش بر عهده داشته است، وی پیش از این نویسندگی فیلم های «کیمیا و خاک»، «ایستگاه آخر»، «تولدی دیگر»، «راز مینا»، «پروانه ای در باد» و ...  را در کارنامه نویسندگی خود دارد.

عباس رافعی جدا از کارگردانی متوسطی که برای فیلم انجام داده در نگارش فیلمنامه هم بسیار ناتوان عمل کرده و فیلم نامه «بهت» برعکس نیمه ابتدایی که طرح قصه می کند و بیننده را به تماشای یک فیلم جذاب تشویق می کند، اما در نیمه راه به شدت دچار افت در ریتم می شود و با دیالوگ های کسل کننده و قصه های تکراری سعی در حفظ مخاطب برای تماشای ادامه فیلم دارد، که عملاً در این زمینه ناتوان است.

سوژه رحم اجاره ای و لقاح مصنوعی که بحث امروز جامعه و مشکل بسیاری از خانواده ها است، به تنهایی می توانست به یک اثر جذاب بدل شود، اما «بهت» در خلق بحران اصلی قصه ناتوان است و با پیشبرد قصه به صورت ساده ترین روش ممکن و اتفاق های عجیب و غریب تنها موجب آزار بیننده خود می شود.

در فیلم «بهت» بازیگران شاخصی نظیر مهتاب کرامتی، رعنا آزادی ور، محمدرضا رهبری و علیرضا آقاخانی و ... به ایفای نقش پرداخته اند.

مهتاب کرامتی در فیلم «بهت» بازیگر اصلی فیلم و نقش آتنا است که از نعمت بچه دار شدن محروم است، وی در این فیلم به تنهایی بار دیگر بازیگران را به  دوش کشیده است، هرچند که وی نسبت به سایر نقش هایی که ایفا کرده، کم فروغ تر ظاهر شده و بازی دیگر بازیگران فیلم در دیده شدن او نیز تاثیر منفی داشته، اما کرامتی توانسته در این فیلم مانند دیگر نقش هایش به خوبی از عهده نقش بر بیاید.

رعنا آزادی ور دیگر بازیگر زن فیلم «بهت» در نقش لیلا، همانند مهتاب کرامتی توانسته بازی قابل قبولی از خود ارائه دهد، اما علیرضا آقاجانی در نقش فرید و محمدرضا رهبری در نقش رضا همانند مردان قصه فیلم بسیار ناتوان عمل کرده اند و بازی اگزجره و ابتدایی از خود ارائه داده اند و در زمان هایی از فیلم موجب دلزدگی مخاطب می شوند.

به طور کلی تیم بازیگری و جلوی دوربین فیلم «بهت» همانند عوامل پشت دوربین، بسیار ضعیف عمل کرده اند و نمره قبولی دریافت نمی کنند و این فیلم را نمی توان اثر درخشانی در کارنامه بازیگری آنها محسوب کرد.

دیگر عوامل فیلم سینمایی «بهت» عبارتند از: نویسنده و کارگردان:عباس رافعی، تهیه کننده:محمد نشاط، مدیر فیلمبرداری:محمود کلاری، مدیر تولید:امیر نشاط، تدوین:مستانه مهاجر، طراح صحنه:محمدرضا میرزا محمدی، طراح لباس:رعنا امینی، صدابردار:بابک اردلان، طراح چهره پردازی:سودابه خسروی، آهنگساز:فردین خلعتبری، صداگذار:علی ابوالصدق، برنامه ریز:مجید کرباسیان، دستیار اول کارگردان:علی نشاط، دستیار اول فیلمبردار:محمد عزت خواه، منشی صحنه:آزاده مسیح زاده، عکاس:مجید خمسه، مدیر تدارکات: شهرام شاهرخ، مشاور رسانه ای: منصوره بسمل، محصول موسسه سینمایی هدیه فیلم