سلام نو – سرویس بین الملل: در حالی جواد ظریف امروز در عراق حضور دارد که قرار است با فاصلهای یک هفتهای نخست وزیر عراق بعد از سفر به عربستان به ایران بیاید و از ایران هم به آمریکا برود.
به باور بسیاری از تحلیلگران کاظمی در این دور از سفرهای خود پیامهایی را بین سه طرف رد و بدل خواهد کرد، به ویژه بین تهران و ریاض که حداقل در ظاهر بیمیل به کاهش تنشها نیستند.
وزیر امور خارجه ایران امروز در حالی در عراق حاضر شد که به نظر میرسد مذاکرات اقتصادی، سیاسی و البته هماهنگی برای سفر الکاظمی به ایران از اولویتهای مهمش باشد. آن چنان که ظریف گفته ایران و عراق در مبارزه با داعش روابط عمیقی داشتند که گسترش خواهد یافت و عراق قوی برای ایران مهم است.
سفر جواد ظریف به جز ملاقات هیئتهای دو طرف با یک ملاقات خصوصی با نخست وزیر عراق هم همراه بود، ملاقات که ظاهرا در تهران با دیدار الکاظمی با رهبری و رئیس جمهوری ایران پاسخ داده خواهد شد و نخست وزیر عراق به دیدار ارشدترین مقامات جمهوری اسلامی خواهد آمد.
اما آیا سفر ظریف به این موضوعات محدود خواهد ماند؟ از واکنش دلار به سفر ظریف میتوان این طور برداشت کرد که او تنها برای انتقال به موضع ایران درباره عربستان به عراق سفر نکرده بلکه موضوعات متعدد اقتصادی، امنیتی و سیاسی نیز در این سفر مطرح هستند.
در طرف مقابل هم الکاظمی تنها در حکم یک قاصد و یا میانجیگر به تهران نمیآید بلکه موضوعات مهمی بین دو طرف وجود دارد که الکاظمی امیدوار است بتواند در تهران برای آنها راه حلی بیابد، از جمله او امیدوار است بتواند تهران را راضی به میانجیگری در بین شیعیان عراق و آرام کردن آنان کند تا تنش بین آنها و آمریکا بیش از این افزایش نیابد.
نخست وزیر عراق همچنین چشمی به ادامه حضور خود در قدرت دارد و با سفر و به سه کشوری که نقشی انکار ناپذیر در عراق دارند نه تنها دنبال حل مشکلات داخلی عراق به خصوص در حوزه اقتصاد و امنیت است بلکه میخواهد با میانجیگری بین این کشورها توانمندی خود در بالانس قدرت را نیز ثابت کند.
اما آیا مصطفی الکاظمی میتواند میانجی تهران، ریاض و واشنگتن یا حداقل میانجی تهران و ریاض باشد؟ پاسخ به این سوال به شکل قطعی ممکن نیست. الکاظمی مورد اعتمادترین نخست وزیر عراق برای عربستان در چند سال گذشته است. او همچنین از شناخته شدهترین چهرههای عراق در محافل آمریکا است. این مسئله به او این امکان را میدهد که از سوی هر سه طرف برای میانجیگری پذیرفته شود.
از سوی دیگر اما اگر ایران بخواهد با آمریکا مذاکره کند میانجیان معتبرتری مثل عمان یا ژاپن را میبیند که وزن بیشتری نسبت به عراق دارند، در این صورت چرا تهران باید میانجیگری بغداد را بپذیرد، آن هم در شرایطی که ترامپ به شدت تحت فشار است.
اما درباره عربستان ماجرا فرق میکند و ایران بارها اعلام کرده با یا بدون میانجی حاضر به گفتوگو با عربستان است و عراق هم کشوری کاملا مناسب برای میانجیگری بین دو طرف است. اما باید دید تهران حاضر است با عربستان مستقل از آمریکا وارد مذاکره شود و ریاض را تابعی از واشنگتن نبیند یا خیر؟
به باور بسیاری تمام هوش و فراست دیپلماتیک الکاظمی هم توان حل مناقشه بین ایران و عربستان را ندارد چون تهران ریاض را بازیگر پازلی بزرگتر در منطقه میبیند و برای حل بحران دو طرفه پیش شرطهایی که قائل است که نه تنها بغداد بلکه حتی ریاض هم به تنهایی قادر به مهیا کردن آن نیست.
با این توصیفات بزرگترین دست آورد کاظمی از سفرهای هفته آینده خود میتواند تضمین آرامش در عراق، تنش زدایی بین طرفها درگیر در عراق و به دست آوردن حمایت اقتصادی از سوی آمریکا، عربستان و ایران باشد.