در تعریف سابقه کیفری می توان چنین گفت: هنگامی که شخص بعضی از جرایمی که در قانون نام برده شده است را مرتکب شود و مجازات آن اعمال شود ، در پیشینه و سابقه کیفری او ثبت خواهد شد .
اما باید توجه کرد که اگر شخصی متهم به ارتکاب جرمی شود و حکمی مبنی بر محکومیت وی صادر نشده باشد، تا زمانی که مجرم بودن یا نبودنش ثابت شود ، برای فرد سو پیشینه در نظر گرفته نمی شود.
سابقه کیفری یا سوء پیشینه برای فرد تبعاتی در پی دارد و صلاحیت او را در انجام بعضی از امور سلب می کند به صورت موقت یا دائمی.
عموم مردم بر این تصورند شخصی که جرمی مرتکب میشود، غیرقابل اعتماد است و با رفتار خود او را از جامعه طرد می کنند. و آن شخص مرتکب را منزوی می کنند و او را لایق امکانات اجتماعی نمی‌دانند و دیگر او را برای تصدی شغل در جامعه صالح نمی‌دانند.
اگر فردی دارای سابقه کیفری باشد برای او گواهی سوء پیشینه کیفری صادر می شود. این گواهی مدرکی است که سابقه موثر کیفری شخص را نشان می دهد.. با وجود این که مطابق اصول و مبانی قانونی همچون اصل ۳۷ قانون اساسی، اصل بر برائت است اما در مواردی همچون اشتغال در بعضی مشاغل دولتی و رسمی یا برای صدور پروانه فعالیت در بعضی از مشاغل مهم، ارائه گواهی عدم سوء پیشینه ضروری است.
امروزه مردم سر و کار زیادی با دادگاه ها دارند و ممکن است برای هر کسی مساله حقوقی و کیفری پیش آید مثلا درگیری اتفاق بی‌افتد و یا تصادف رخ دهد و هر حادثه دیگری که منجر به تشکیل پرونده قضایی نزد دادسرا و دادگاه شود و یا حتی لازم باشد به وکیل کیفری در اصفهان و یا هر شهر دیگری مراجعه کند. حالا آیا هرگونه سابقه یا پرونده قضایی در گواهی سوء پیشینه درج می شود؟
نکاتی در خصوص سابقه کیفری
اولاً) از اسم گواهی سوء پیشینه کیفری نیز مشخص است که با پرونده های حقوقی و غیر کیفری اشخاص همچون پرونده های خانوادگی یا اختلافات ملکی ارتباط ندارد.
ثانیاً) در گواهی سوء پیشنه ، صرفاً سوابق کیفری مؤثر درج می شود نه هر پرونده کیفری و نه هر سابقه محکومیت کیفری چون بر طبق قانون، فقط محکومیت های قطعی به بعضی از جرایم جزو سابقه مؤثر کیفری به حساب می آید.
ثالثاً) سابقه مؤثر کیفری به مجازاتهایی که طبق ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی برای محکومین ، محرومیت از حقوق اجتماعی پیش کرده است، مربوط می شود.
محکومیت های موثر کیفری
به موجب ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی مصوب ۱۳۹۲ افرادی که جرمی مرتکب شوند و مجازات آنها به شرح ذیل باشد، محکومیت موثر کیفری دارند و تا پایان این موارد نمی توانند گواهی عدم سوء پیشینه بگیرند.
گواهی عدم سوء پیشینه را با رجوع به مراکز پلیس + ۱۰ می توان مطالبه کرد که پس از طی زمانی برای شما پست می شود.
این ماده مقرر میدارد:《محکومیت قطعی کیفری در جرایم عمدی، پس از اجرای حکم یا شمول مرور زمان، در مدت زمان مقرر در این ماده محکوم را از حقوق اجتماعی به عنوان مجازات تبعی محروم میکند:
الف) هفت سال در محکومیت به مجازات‌های سالب حیات و حبس ابد از تاریخ توقف اجرای حکم اصلی.
ب) سه سال در محکومیت به قطع عضو، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده بیش از نصف دیه مجنیٌ علیه باشد، نفی بلد و حبس تا درجه چهار.
پ) دو سال در محکومیت به شلاق حدی، قصاص عضو در صورتی که دیه جنایت وارد شده نصف دیه مجنیٌ علیه یا کمتر از آن باشد و حبس درجه پنج.
تبصره ۱- در غیر موارد فوق، مراتب محکومیت در پیشینه کیفری محکوم درج میشود لکن در گواهی‌های صادره از مراجع ذیربط درج نمی‌گردد مگر اینکه مراجع قضائی درخواستی برای تعیین یا بازنگری در مجازات داشته باشند.
بطور مثال اگر فردی به مجازات یک سال حبس محکوم شود، چون جزو موارد بالا نیست، در سابقه کیفری فرد منظور میشود. اما اگر به پلیس + ۱۰ مراجعه کند و درخواست گواهی عدم سوء پیشینه کند، می بیند که در گواهی عدم سوء پیشینه او چیزی به عنوان محکومیت درج نشده است.
تبصره ۲- در مورد جرایمی که قابل گذشت است چنانچه پس از صدور حکم قطعی شاکی یا مدعی خصوصی گذشت نماید و اجرای مجازات متوقف شود اثر تبعی آن نیز رفع میشود.
تبصره ۳- در عفو و آزادی مشروط، اثر تبعی محکومیت پس از گذشت مدتهای فوق از زمان عفو یا اتمام مدت آزادی مشروط رفع میشود.
محکوم در مدت زمان آزادی مشروط و همچنین در زمان اجرای حکم نیز از حقوق اجتماعی محروم می‌گردد.》
با توجه به اینکه صرفاً محکومیت قطعی کیفری در جرایم عمدی طبق ماده ۲۵ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲محکومٌ علیه را درمدت های مقرر در ذیل این ماده از حقوق اجتماعی محروم می نماید، بنابراین در غیر موارد مذکور در بندهای ذیل این ماده محکومٌ علیه فاقد سابقه کیفری محسوب می گردد و لزومی به درج در گواهی صادره نیست و باید گواهی عدم سوء پیشینه کیفری صادر گردد.
چه مواردی در گواهی سوء پیشینه مندرج نمی شود؟
به جز مواردی که در بالا اشاره شد ، بقیه جرایم صرفاً در پیشینه کیفری محکوم درج می شود اما در گواهی های صادره از مراجع ذی ربط منعکس نمی شود ، مگر به درخواست مراجع قضائی برای تعیین یا بازنگری در مجازات .
طبق گفته وکیل امور کیفری در اصفهان ، جرایم قابل گذشت اگر اجرای مجازات پس از صدور حکم قطعی با گذشت شاکی یا مدعی خصوصی ، متوقف شود، اثر تبعی آن هم رفع می شود .
در مورد عفو و آزادی مشروط ، محکوم از حقوق اجتماعی محروم می شود و همچنین آثار تبعی جرم هم پس از گذشت زمانی از زمان عفو و یا پایان مدت آزادی مشروط رفع خواهد شد .
قابل توجه است که اگر شخصی ابتدا مجرم شناخته شود و مجازات ببیند سپس تبرئه شود ، دیگر مجازات تبعی یا سوء سابقه شامل او نمی شود . چون سوء سابقه برای کسانی است که جرایم عمدی مرتکب شوند و اگر شخصی مشخص شود که تبرئه شده دیگر نباید متحمل مجازات های تبعی شود .
در حال حاضر با توجه به الکترونیکی شدن جریان پرونده های قضایی و سامانه ثنا، سوابق همه پرونده های حقوقی و کیفری از طریق سیستم ثنا برای طرفین پرونده ، وکیل دادگستری هر یک طرفهای پرونده و مقامات صلاحیت دار قضایی قابل مشاهده است.
صدور گواهی عدم سوء پیشینه
جهت اخذ گواهی عدم سوء پیشینه باید به دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی یا همان پلیس+۱۰ رجوع کرد و اصل شناسنامه و کارت ملی و سایر مدارک خود را به این دفاتر ارائه دهد تا گواهی عدم سوء پیشینه صادر شود، البته در بعضی از استان ها این گواهی از سوی مراجع انتظامی صادر میشود.
جهت حفظ حقوق افراد و رعایت عدالت اجتماعی قانون گذار درج این جرایم، در پیشینه افراد را مدت دار کرده است، یعنی بعد از مدتی از سابقه فرد پاک می شود.
گستره حقوق اجتماعی
آن طور که در ماده ۲۶ قانون مجازات اسلامی حقوق اجتماعی آمده است، شامل این موارد می شود:
- داوطلب شدن در انتخابات ریاست جمهوری، مجلس خبرگان رهبری، مجلس شورای اسلامی و شوراهای اسلامی شهر و روستا.
- عضویت در شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام یا هیأت دولت و تصدی معاونت رئیس جمهور.
- تصدی ریاست قوه قضائیه، دادستانی کل کشور، ریاست دیوان عالی کشور و ریاست دیوان عدالت اداری.
- انتخاب شدن یا عضویت در انجمن ها، شوراها، احزاب و جمعیت ها به وسیله قانون یا با رأی مردم
- در هیأت های منصفه و امناء و شوراهای حل اختلاف عضو شدن.
- اشتغال به عنوان مدیر مسؤول یا سردبیر رسانه های گروهی.
- استخدام و یا اشتغال در کلیه دستگاه های حکومتی اعم از قوای سه گانه و سازمان ها و شرکتهای وابسته به آنها، صدا وسیمای جمهوری اسلامی ایران، نیروهای مسلح و سایر نهادهای تحت نظر رهبری، شهرداری ها و مؤسسات مأمور به خدمات عمومی و دستگاههای مستلزم تصریح یا ذکر نام برای شمول قانون بر آنها.
- اشتغال به عنوان وکیل دادگستری و تصدی دفاتر ثبت اسناد رسمی و ازدواج و طلاق و دفتریاری.
- انتخاب شدن به سمت قیم، امین، متولی، ناظر یا متصدی موقوفات عام برگزیده شدن.
- به سمت داوری یا کارشناسی در مراجع رسمی.
- استفاده از نشانهای دولتی و عناوین افتخاری.
- تأسیس، اداره یا عضویت در هیأت مدیره شرکتهای دولتی، تعاونی و خصوصی یا ثبت نام تجارتی یا مؤسسه آموزشی، پژوهشی، فرهنگی و علمی.
نکات مهم:
الف) صدور حکم قطعی در جرایم عمدی سبب محروم شدن از حقوق اجتماعی می شود، بنابراین نتیجه می گیریم که در جرایم غیر عمدی مثل جرایم رانندگی، محروم شدن از حقوق اجتماعی ممکن نیست.
ب)همان طور که در متن اشاره کردیم مرتکب شدن به جرایمی که مجازات آن شلاق تعزیری، جزای نقدی و حبس تا دو سال باشد، مرتکب را دچار محرومیت از حقوق اجتماعی نمی کند.و در گواهی سوء پیشینه کیفری نیز ذکر نخواهد شد.
ج)موارد بند های اول ، دوم و سوم ماده ۲۶ قانون مجازات اسلامی دارای آثار تبعی ماندگار است.
بهترین وکیل برای شما مخاطب گرامی کسی است که مسلط بر قوانین باشد. موسسه حقوقی حامد امیری وکیل کیفری اصفهان با بهره گیری از تجربیات وکیل با تجربه و متخصص می تواند گزینه مناسبی جهت بررسی و انجام امور شما در زمینه مسائل کیفری در چهارچوب موازین قانونی باشد.
در صورتی که تمایل دارید اطلاعات کامل تری از دعاوی کیفری بدانید ، می توانید با حامد امیری وکیل کیفری اصفهان بصورت حضوری و غیرحضوری در ارتباط باشید. با مراجعه وب سایت hamedamiri.com از خدمات وکالتی موسسه حقوقی حامد امیری که شامل مشاوره کیفری و وکالت پرونده های کیفری است توسط وکیل خوب کیفری در اصفهان بهره مند شوید.
نظر شما