به گزارش سلام نو، دکتر حسین از اساتید برجسته دانشگاه تهران روز گذشته ۳۰ بهمن ماه جاری درگذشت. استاد دکتر حسین قره‌چانلو به عنوان یکی از متخصصان جغرافیای تاریخی جهان اسلام، سال‌های بسیاری در دانشکده الهیات دانشگاه تهران به انجام فعالیت‌های آموزشی و پژوهشی پرداخت.
کتاب دو جلدی جغرافیای تاریخی که در انتشارات سمت به چاپ رسیده، مشهورترین اثر استاد قره‌چانلو است. ترجمه الاعلاق النفیسه از دیگر آثار برجسته باقی مانده از این استاد فقید است که در سال ۱۳۶۵ به عنوان برترین کتاب سال جمهوری اسلامی برگزیده شد.
شاگردان مرحوم حسین قره‌چانلو، استاد برجسته تاریخ و تمدن ملل اسلامی در مراسم تشییع وی، «تخصص‌گرایی» را ویژگی برجسته این استاد دانستند.
در این مراسم تشییع، احمد باقری رئیس دانشکده الهیات دانشگاه تهران گفت: دکتر قره‌چانلو حدود چهل سال پرتلاش و خستگی‌ناپذیر در این دانشکده به تحقیق و تدریس و مطالعه پرداخت. حاصل عمر پربرکت پدر جغرافیای تاریخی جهان اسلام فراوان شاگردانی هستند که امروز خود استادانی نامدار و پرآوازه هستند که در حوزه تاریخ و تمدن ملل اسلامی به ویژه جغرافیای تاریخی جهان اسلام میراثش را به دوش می‌کشند و تداوم بخش راه و رسم آن عزیز از دست رفته هستند.
وی ادامه داد: آثار ارزنده و پرشمارش استاد قره‌چانلو، سالیان سال روشنی‌بخش راه پژوهشگران و اندیشمندان خواهد بود. عزیز ما مصداق سخن گهربار امیرالمومنین است که «العلماء باقون مابقی الدهر اعیانهم مفقوده و امثالهم فی القلوب موجوده».
رئیس دانشکده الهیات دانشگاه تهران گفت: دکتر قره‌چانلو هرگز فراموش نخواهد شد و یاد و خاطره‌اش در خانواده بزرگ دانشگاه تهران جاودان خواهد ماند. به نمایندگی از هیأت رئیسه دانشگاه و اساتید و کارکنان و دانشجویان دانشکده الهیات با تألم و تأثر این مصیبت را به خانواده ایشان تسلیت می‌گویم.
در این مراسم سوگواری، تعدادی از استادان گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشکده الهیات حضور داشتند. همچنین جمعی از مسئولان و کارکنان دانشکده الهیات، همکاران و شاگردان آن شادروان از سایر دانشگاه‌ها از جمله دانشگاه آزاد علوم و تحقیقات برای ادای دین در دانشکده الهیات حضور به عمل رساندند.
همچنین در این مراسم جمال موسوی، مدیر گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشکده الهیات که تجربه شاگردی استاد قره‌چانلو را داشته، در گفت‌وگو با ایسنا، تخصص‌گرایی را ویژگی برجسته دکتر قره‌چانلو دانست.
وی ادامه داد: استاد قره‌چانلو به رشته خود یعنی تاریخ و تمدن و به‌طور ویژه به جغرافیای تاریخی علاقه بسیاری داشت. ویژگی برجسته این استاد، تخصص‌گرایی است، برای همین هم به عنوان یکی از شاخص‌ترین متخصصان جغرافیای تاریخی جهان اسلام شناخته می‌شود.
این استاد گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی در دانشکده الهیات دانشگاه تهران با اشاره به اینکه غالب آثار دکتر قره‌چانلو با محوریت «جغرافیای تاریخی» است، گفت: یکی از مهمترین آثار استاد قره‌چانلو، ترجمه کتاب الاعلاق النفیسه است که در سال ۱۳۶۵، به عنوان کتاب سال جمهوری اسلامی برگزیده شد. البته استاد قره‌چانلو ده‌ها کتاب تألیف و ترجمه و ده‌ها مقاله داشتند که بیشتر آنها در حوزه جغرافیای تاریخی است.
به گزارش ایسنا، مهدی عبادی یکی دیگر از شاگردان استاد قره‌چانلو است که با حضور در مراسم تشییع پیکر این استاد در دانشکده الهیات دانشگاه تهران، در گفت‌وگویی که با ایسنا داشت، گفت: حضور ذهن استاد قره‌چانلو، در زمینه اَعلام و مناطق جغرافیایی بسیار چشمگیر بود و همگان بر این دانش و قدرت حافظه ایشان اذعان داشتند.
عبادی که در حال حاضر به عنوان استادیار گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی دانشگاه پیام نور مرکز تهران مشغول به فعالیت است، تمرکز علمی استاد قره‌چانلو را روی «جغرافیای تاریخی» حائز اهمیت دانست و تصریح کرد: در دوره‌ای که بیشتر مطالعات مربوط به تاریخ اسلام به تاریخ سیاسی و مسائل و رویدادهای سیاسی متمرکز بود؛ استاد قره‌چانلو از معدود افرادی بودند که سراغ حوزه‌های دیگر مطالعات تاریخی رفتند و پژوهش خود را در زمینه جغرافیای تاریخی جهان اسلام با جدیت دنبال کردند، همین هم رمز موفقیت ایشان بود و توانستند جغرافیای تاریخی جهان اسلام را به عنوان یکی از حوزه‌ها در مطالعات تاریخ و تمدن جا بیندازند.
وی ادامه داد: همین تلاش و کوشش استاد قره‌چانلو بود که باعث شد در سرفصل‌های رشته تاریخ اسلام و تاریخ و تمدن ملل اسلامی درس «جغرافیای تاریخی سرزمین‌های اسلامی» طراحی شود.
عبادی تصریح کرد: استاد قره‌چانلو در حوزه آموزش و پژوهش فعالیت قابل توجهی داشتند و کتاب دو جلدی جغرافیای تاریخی که در انتشارات سمت به چاپ رسیده، اصلی‌ترین مرجع شناخت و مطالعه جغرافیای تاریخی جهان اسلام است.
به گزارش ایسنا، قنبرعلی رودگر، مدیر گروه جغرافیای دانشنامه جهان اسلامی نیز ضمن حضور در مراسم تشییع پیکر دکتر قره‌چانلو در دانشکده الهیات، با اشاره به سابقه آشنایی خود با این استاد فقید و برجسته تاریخ و تمدن ملل اسلامی گفت: من در دوره‌های لیسانس، کارشناسی ارشد و دکتری افتخار شاگردی استاد قره‌چانلو را در درس‌های جغرافیای تاریخی ایران و جهان اسلام که تخصص ایشان بود، داشتم. بعد هم در بنیاد دایره‌المعارف اسلامی به عنوان همکار در کنار ایشان بودم.
وی با بیان اینکه «تخصص» مهمترین ویژگی برجسته دکتر قره‌چانلو بود، ادامه داد: برخلاف اینکه برخی استادان در حوزه‌های مختلف علمی ورود می‌کنند، استاد قره‌چانلو در جغرافیای تاریخی متمرکز شدند و همه مطالعات و تحقیقاتشان در همین حوزه بود.
رودگر با تاکید بر اینکه این دوره، دوره تخصص‌گرایی است نه دوره همه‌چیزدانی، اظهار کرد: همه آثاری که استاد قره‌چانلو تألیف یا ترجمه کرده‌اند و همه مدخل‌هایی که در دایره‌المعارف‌ها یا دانشنامه‌ها به جای گذاشته‌اند؛ در حوزه جغرافیای تاریخی است.
این متخصص جغرافیای تاریخی همچنین با اشاره به حافظه بالای استاد قره‌چانلو گفت: دکتر قره‌چانلو به محل استقرار مکان‌های جغرافیای اسلامی آگاهی کامل داشتند. ایشان اشراف بسیار بالایی بر موضوعات مختلف جغرافیای تاریخی داشتند و از نظر من این حد از تخصص بی‌نظیر است. من فکر می‌کنم استاد قره‌چانلو مصداق این مصراع هستند: «نظیر خویش بنگذاشتند و بگذشتند…»
به گزارش ایسنا، احمدرضا خضری، مشاور رئیس دانشگاه تهران و استاد گروه تاریخ و تمدن ملل اسلامی نیز در گفت‌وگو با ایسنا، درگذشت استاد قره‌چانلو را به اهل تاریخ تسلیت گفت و خاطرنشان کرد: استاد قره‌چانلو هیچ وقت از مطالعه و پژوهش دست برنمی‌داشت و با وجود بازنشستگی به فعالیت‌های علمی مشغول بود. ایشان دوست داشتند که ارتباط خود را با مراکز علمی، دانشجویان و اهل پژوهش حفظ کنند، برای همین هم به‌رغم اینکه سال‌ها از بیماری قند رنج می‌برد و این بیماری روز به‌روز تن و بدن ایشان را ضعیف و نحیف می‌کرد؛ هرگز از حضور در مجامع علمی، دانشگاهی و فرهنگی دریغ نمی‌ورزید، بلکه سعی می‌کرد با وجود بیماری و کهولت، در این محافل حضور داشته باشد./ایسنا
به گزارش ایسنا، مراسم ختم مرحوم دکتر حسین قره‌چانلو استاد برجسته دانشگاه تهران روز جمعه سوم اسفند ماه از ساعت ۱۳ الی ۱۴:۳۰ در مسجد جامع امیرالمومنین واقع در بزرگراه اشرفی اصفهانی، بلوار مرزداران، خیابان ایثار برگزار می‌شود.
