سلام نو – سرویس اقتصادی: یارانه های نقدی و کم و کیف توزیع یا عدم توزیع آن بحثی فراگیر در بین کارشناسان در سال‌های اخیر بوده است. حذف یارانه دهک های بالای جامعه و اختصاص یارانه آنها به دهک های پایین جامعه از جمله مسائلی است که بارها در حوزه توزیع عدالت در جامعه مطرح شده است.
به گزارش سلام نو، از ابتدای روی کار آمدن دولت روحانی، با توجه به ایراداتی که تیم اقتصادی روحانی به نحوه توزیع یارانه ها داشت، بحث پیرامون تغییر ساز و کار یارانه ها و حتی قطع یارانه ها بسیار جدی شد. با این حال از همان ابتدا مشخص بود امکان قطع کلی یارانه وجود ندارد چرا که بعد از اجرای این طرح کم نبودند افرادی که زندگیشان به همان یارانه های اندک وابسته شده بود.
اقدام دیگر دولت این بود که با فضاسازی رسانه ای تلاش کرد مردم را به انصراف از دریافت یارانه ها قانع کند. در این مسیر پویش ها و کارزارهایی برای تشویق مردم به انصراف از یارانه ها در راستای خواست دولت ایجاد شد که نتایج آن حکایت از آن داشت که اگرچه مردم به روحانی رای خوبی داده اند اما این رای بالا را نمی توان نشانه اعتماد مردم به نهاد دولت دانست. تعداد کمی از مردم بودند که درخواست روحانی را پذیرفتند اما در حال حاضر به گفته سرپرست استانداری تهران در پایتخت حدود 15 میلیون نفر یارانه بگیر وجود دارد که بر این اساس ماهیانه در حدود 600 میلیارد تومان یارانه نقدی از دولت می گیرند. اتفاقی که نه یارانه بگیر را راضی می کند و نه به مذاق یارانه دهنده خوش می آید. این در حالی است که این هزینه باری سنگین بر دوش جامعه تحمیل می کند.
مساله یارانه ها آن قدر مهم بود که در انتخابات سال 96 وعده های رئیسی و روحانی مبنی بر افزایش یارانه ها تاثیر قابل تاملی بر افزایش آرای رئیسی داشت. شاید به همین خاطر بود که با هر تلاشی بود روحانی نگذاشت یارانه ها از سبد خانوار مردم حذف شود. اما آنچه مشخص است ادامه این نحوه توزیع یارانه با توجه به شرایط موجود در کشور امکان پذیر نیست.
حسن بیگی در این زمینه گفته است: سالانه بودجه استان تهران برای کارهای عمرانی در بهترین حالت جذب 230 میلیارد تومان است در حالی که می توان با هزینه یارانه‌های تهران، هزاران شغل برای جوانان ایجاد و پروژه های عمرانی را تکمیل کرد.
یک عضو کمیسیون بودجه مجلس شورای اسلامی نیز معتقد است پرداخت یارانه به همه دهک های جامعه دلیل منطقی ندارد. حسن سلیمانی اظهار کرده است: معلوم نیست با چه منطق حقوقی این کار انجام می شود. پرداخت ماهانه 45 هزار و پانصد تومان به دهک های بالای جامعه هیچ تاثیری در زندگی آنها ندارد، بنابراین می توان با حذف یارانه این دهک ها به یارانه اقشار پایین جامعه اضافه کرد.
اختلاف بر سر نحوه اصلاح یارانه‌ها
این در حالی است که حذف یارانه دهک های بالای جامعه در قانون تصویب شده است اما دولت تاکنون به دلایل مختلف از جمله امکانات اجرایی و شناسایی دهک های بالا آن را اجرا نکرده است. هر چند مجلس هم سال گذشته از این طرح استقبال نکرد. با این حال به نظر می رسد دولت در سالی که انتخابات مجلس شورای اسلامی انجام می شود ناچار است فکری به حال حذف یارانه دهک های بالا کند.
نوبخت هم گفته است: حذف یارانه ثروتمندان امسال هم در دستور کار بود. از آنجایی که نیاز به اطلاعات بیش تر است امسال در جهت اجرایی کردن این امر، توزیع یارانه ها را استانی کرده‌ایم. هر استان به میزان تعداد افرادی که یارانه بگیر هستند آن مبالغ را دریافت می کنند و با توجه به شناخت دقیق تری که دارند می توانند خودشان به افرادی که استحقاق دریافت یارانه را دارند اختصاص دهند. بقیه را هم صرف امور استان کنند
حمید گرمابی، نماینده مجلس خاطر نشان کرده است: پیشنهاد این بود که یارانه نقدی به استان ها واگذار شود با این کار به عدم تمرکز در پایتخت کمک می شد، اما این نگرانی وجود دارد که آیا استان ها می توانند از عهده این مسئولیت بر آیند یا خیر. او همچنین با بیان اینکه در لایحه بودجه سال 98 حذف یارانه ثروتمندان مطرح است از لزوم توافق بر سر این مساله در سال آینده گفته است.
برآیند نظر کارشناسان و اقتصادانان این است که دولت باید تصمیم سخت خود مبنی بر تغییر ساختاری در نحوه توزیع یارانه ها را زودتر بگیرد. بدون شک اگر این تصمیم قاطعانه اتخاذ نشود با توجه به اینکه دولت صراحتا تاکید کرده قرار نیست قیمت بنزین از 1000 تومان فعلی تجاوز کند و از آنجایی که قیمت دلار مصوب همچنان غیرواقعی به نظر می رسد باید منتظر کسری بودجه ای به مراتب بیش از امسال باشیم.
