سوغات‌های همدان را بیشتر بشناسید

به گزارش سلام نو،  در این میان انگشت پیچ خاصیت بی همتایی دارد که شیرینی اش را چندین برابر کرده و طرفدارانش را بیشتر.

این سوغاتی کش دار و معطر قبل از اینکه کامت را شیرین کند با پیچیدن به دور انگشت اشاره ات لذت لطافتش را به جسمت هدیه می دهد و سپس طعم بی مثالش را در کامت می ریزد.

عطر انگشت پیچ حاصل مخلوط هل و گلاب و چسبندگی اش را مدیون شربت قوام یافته است؛ رنگ برفی و پف آلوده اش را هم از سفیده تخم مرغ گرفته است.

خلاصه اینکه درست کردن انگشت پیچ نیاز به مهارت ویژه ای دارد که تنها نزد قنادان و شکربریزان قدیمی همدان یافت می شود و بس.

** «حلوا زرده» زوج شیرین انگشت پیچ

از زرده های تخم مرغ مصرف نشده در پخت انگشت پیچ، شیرینی دیگری با افزودن نشاسته و زعفران تهیه می شود که ظاهری شبیه به فرنی دارد البته کمی سفت تر؛ شیرینی که آن را «حلوا زرده» می نامند.

این دو دسر لذیذ را می توان زوج شیرین سوغات همدان نامید که به دلیل اشتراک مواد تشکیل دهنده تقریبا همزمان با یکدیگر تهیه می شوند، یکی با سفیده دیگری با زرده تخم مرغ.

این شیرینی های خواستنی و دلچسب به دلیل وجود پروتئین و قند، مواد غذایی انرژی زا محسوب شده و شهرتشان زینت بخشی سفره های نوروزی و افطارماه رمضان است.

اما مزه هوس انگیز این دسرهای خوشمزه موجب شده قنادی های همدان در همه فصل ها و روزهای سال این شیرینی ها را بپزند و آنها را به سوغاتی بی بدیل همدان تبدیل کنند.

** کماج و شیرمال نان های سنتی محبوب

کماج همدان، نانی معروف ‌و محبوب‌ در بین سوغاتی های همدان به شمار می آید که همپای فرهنگ و آداب و رسوم مردمان این دیار قدمت دارد و این دیرینگی هر روز به کیفیت و بهبود این شیرینی می افزاید تا جایی که علاوه بر مصرف داخلی استان، گردشگران و مسافران هم این نان خوشمزه را در سبد سوغاتشان جا می دهند.

کدبانوهای همدانی کماج را با کنجد و تخم مرغ بیشتر، رنگ و لعاب زیباتری داده و برای پذیرایی از مهمانان نوروزی آماده می کنند.

شیرمال هم ظاهری شبیه به کماج دارد اما نازک و تردتر با طعم و عطری دلنشین و یکی از خوراکی های محلی این خطه به شمار می رود که در پخت آن از ترکیب آرد، گردو، کشمش، تخم‌مرغ، شیر، ماست، روغن، کره و کنجد استفاده می شود.

** صَنَل، خمیری شفا بخش

همدان دارای سوغاتی های شیرین دیگری هم هست که شهرت زیادی دارند، اما برای خرید بهترین نوعشان باید به شهرهای لُر زبان این استان چند اقلیم، سفر کرده و خمیر صنل نهاوند و شیره و کشمش ملایر را تهیه کرد.

از دیدن «خمیرصنل» تعجب نکنید، شکل این شیرینی سنتی نهاوند مانند اسمش عجیب است؛ خمیری باریک و گرد که در لایه ای ضخیم از دارچین غلطانده شده. خمیر صنل در هیچ جای ایران تهیه نمی شود و مخصوص این منطقه است.

آرد بو داده، روغن حیوانی، شکر، بیسکویت، زنجبیل، جوز و دارچین همه ی چیزهایی است که در تهیه این شیرینی بکار می رود اما در ترکیب این مواد و به دست آمدن خمیر صنل اعلا، فوت کوزه گری وجود دارد که فقط قنادان این شهر می دانند.

تجربه نهاوندی ها نشان داده خمیر صنل خاصیت ضدعفونی کنندگی، ضد التهاب، ضد اسپاسم، ضد نفخ، نرم کننده، خلط آور، کاهش دهنده فشار خون، تقویت کننده حافظه و آرامبخش دارد.

«گز آردی» و «حلوای گردویی» دیگر سوغاتی های نهاوند است اما هیچ کدام به شهرت این خمیر شفابخش نمی رسد.

بهترین شیره انگور و کشمش ایران را هم می توانید از «شهر جهانی انگور» یعنی ملایر خریداری کنید؛ وجود تاکستان های در هم تنیده و پر محصول موجب تولید مرغوبترین نوع کشمش و شهد شیرین انگور شده تا این دو محصول در صدر سوغاتی های پر طرفدار این منطقه قرار گیرد.

** مبل و منبت سوغات چوبین هگمتانه

سوغاتی های همدان محدود به خوراکی های گوارا و دلچسب نیست و چشم مهمانان و گردشگران به انبوهی از انواع صنایع دستی حاصل دستان توانمند زنان و مردان هنرمند این دیار خیره می ماند.

مبل و منبت هنر صنعتی فاخر ارزیابی می شود که شهرت جهانی دارد و دسترنج هنرمندان ملایر و تویسرکان است.

صدای تراش و خراش چوب از تمام کوچه و خیابان های این دو شهر شنیده می شود و از هر کارگاهی که خواستید می توانید مبل های منقش به منبت کاری های چشم نواز را تهیه کرده و به شهر و دیار خود ببرید و سالها از خرید این آثار هنری لذت ببرید.

** سفال، هنر صنعت جهانی

سفال با قدمت هزاران ساله هنر صنعت دیرین همدان است و در این میان لالجین «شهر جهانی سفال» خاستگاه اصلی این هنر اصیل شناخته می شود.

مسافران و گردشگران در سفر به همدان از گلدان، کوزه، کاسه و صدها گونه سفالینه که اغلب به رنگ های فیروزه ای و لاجوردی منقش شده اند، خریداری کرده و به سوغات می برند.

سفال را مانند کماج و حلوا زرده، انگشت پیچ و شیرمال می توانید از بازار همدان تهیه کنید اما دیدن چرخ سفالگری و شکل گرفتن گِل رُس در دستان کیمیاگر سفالگران لذت دیگری دارد که لازمه اش گشت و گذاری کوتاه در شهر کوچک لالجین است.

** سوغات همدان در فهرست آثار ملی

چهار سوغاتی خوش طعم و عطر همدان شامل حلوا زرده، انگشت پیچ، کماج و شیرمال، در فهرست آثار ملی کشورمان ثبت شده اند و به گفته کارشناس مردم ‌شناسی اداره ‌کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان ثبت ملی این سوغاتی ها علاوه بر منافع اقتصادی به معرفی بهتر داشته های فرهنگی این دیار به مسافران و گردشگران کمک می کند.

فریبا نعمتی در پاسخ به خبرنگار ایرنا درباره پیشینه سوغات سنتی همدان می گوید: در مورد قدمت کماج، حلوا زرده، شیرمال و انگشت پیچ تاریخ دقیقی در دست نیست اما پخت این شیرینی ها بین دست کم سه نسل قبل مردم همدان مرسوم بوده است.

وی می افزاید: آنچه اهمیت دارد حفظ این سنت ها و میراث ارزشمندی است که باید برای همیشه در دیار هگمتانه زنده بماند.

به اعتقاد این کارشناس، سوغات هر منطقه ریشه در اقلیم و محصولاتش دارد و مردم همدان نیز به دلیل کوهستانی و سردسیر بودن به غذاهای شیرین و انرژی زا روی آورده اند.

نعمتی از گوناگونی سوغاتی های همدان به عنوان سفیر فرهنگی یاد می کند و تاکید دارد که خرید سوغاتی به ویژه خوردنی ها تجربه خوشایندی برای مسافران است، اگر متنوع هم باشد تجربه ای ماندگارتر خواهند بود.

** 20 بازارچه نوروزی میزبان سوغات همدان

بی تردید بازارچه های رنگارنگ صنایع دستی در ایام عید نوروز، خرید و تهیه سوغاتی را برای مسافران آسانتر می کند.

در همین زمینه مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری همدان از دایر شدن 20 بازراچه موقت در جوار بناهای تاریخی و مراکز تفریحی در تمام شهرهای استان برای استفاده گردشگران خبر داده است تا به گفته وی از سردرگمی مسافران جلوگیری شود.

علی مالمیر می گوید: هرسال این بازارچه ها برپا می شود اما امسال شکیل و منظم تر از گذشته بازارچه ها را دایر کردیم تا لحظات شیرین و خاطره انگیزی برای مسافران رقم بزنیم.

بی تردید سفر به کهن شهر همدان و تماشای جلوه های چشم نواز آرامگاه بوعلی سینا، کتیبه و آبشار گنجنامه، آرامگاه بابا طاهر، غار علیصدر، تپه باستانی هگمتانه و آنچه که از آن به عنوان یکهزار و 800 اثر تاریخی، طبیعی و گردشگری این استان یاد می شود، لذتی وصف ناشدنی دارد که با خریدن سوغاتی برای آنها که دوستشان دارید، تکمیل می شود./ایرنا