کرمانشاه یا آنطور که به کردی گفته می‌شود کرماشان بزرگ‌ترین شهر کردنشین ایران و یکی از مهم‌ترین شهرهای کشور است. این شهر برای ایرانیان نماد ایستادگی و استقامت در جنگ هشت ساله است و شیرمردان کرمانشاه همیشه از مرزبانان کُهن ایران به حساب می‌آمدند.
کرمانشاه طبیعتی دل نشین، تاریخی غنی و سرگذشتی آمیخته با جنگ‌های بسیار دارد، اما در کنار تمام این‌ها سهمی غنی در فرهنگ ایران دارد و یکی از ستون‌های فرهنگی ایران است. کرمانشاه یکی از مراکز اصلی موسیقی ایران و محل قلب تپنده سازهایی چون تنبور، دف، شمشال و کمانچه است.
از سوی دیگر کرمانشاه از منظر اقتصادی هم میزبان برخی از مهم‌ترین شرکت‌های ایرانی است. از جمله این شرکت‌ها می‌توان به کارخانه‌های قند، پالایشگاه کرمانشاه، پالایشگاه نفت آناهیتا، مجتمع پتروشیمی کرمانشاه، کارخانه سیمان غرب، کارخانه سیمان سامان و کارخانه اسید سیتریک کرمانشاه اشاره کرد.
کرمانشاه؛ اقلیم محبوب شاهان
شهر کرمانشاه از شمال به کوه فرخشاد و کوه پراو، از شمال غربی به کوه طاق بستان و از جنوب به سفید کوه محدود می‌شود. همین موقعیت خاص جغرافیایی باعث شده تا این شهر آب‌وهوایی مطلوب و معتدل داشته باشد. در دوران ساسانیان باغ‌های بزرگی در این منطقه احداث شد و کرمانشاه به عنوان اقامتگاه دوم شاهان ساسانی برگزیده شد.
ابن فقیه، مورخ و جغرافی‌دان ایرانی در کتاب البلدان خود با اشاره به علاقه شاهان ساسانی به کرمانشاه می‌نویسد: قباد از مداین تا رود بلخ در همه راه هیچ سرزمینی که هوایش از کرمانشاهان تا گردنه همدان-اسدآباد- خوش‌تر و آبش گواراتر و نسیمش لذت بخش‌تر باشد نیافت این بود که قرمسین را ساخت.
از مسلمان تا یهودی؛ شهری برای همزیستی
آمار درباره میزان حضور ادیان و مذاهب مختلف در کرمانشاه بسیار متفاوت است، اما می‌شود گفت که بیشتر مردم شهر از سه مذهب تشیع، تسنن و اهل حق (یارسان) پیروی می‌کنند. زرتشتیان، مسیحیان و کلیمیان در رده‌های بعدی جای می‌گیرند. این تنوع ادیان یکی از جذابیت‌های کرمانشاه به حساب می‌آید.
آن چنان که سیاحان غربی گزارش کرده‌اند تا اواخر قرن نوزدهم میلادی بخش زیادی از کردهای کرمانشاه پیرو اهل حق بودند. این گروه در پذیرش مذاهب و ادیان دیگر بسیار گشاده بودند و با دیگران درگیر نمی‌شدند.
یهودیان کرمانشاه نیز با وجود جمعیت کم خود نقش به نسبت پررنگی در تاریخ شهر دارند. محله قدیمی یهودیان کرمانشاه فیض آباد است، جایی که در روزگاران گذشته به دروازه یهودی مشهور بود. بنا بر اسناد موجود تعداد یهودیان کرمانشاه در زمان مشروطه در حدود سه هزار نفر بود. این شهر، تا پیش از انقلاب اسلامی یکی از انجمنهای پرجمعیت یهودیان ایران بود. اکنون کنیسه‌ی اتحاد تنها مرکز مذهبی فعال یهودیان در این شهر است.
کرمانشاه؛ فرهنگی برای بازگشت به اصالت ایران
برای درک اهمیت نقش کرمانشاه در موسیقی و به طور کلی فرهنگ ایرانی باید نقل قوی از حسین علیزاده، استاد برجسته موسیقی ملی ایران را مرور کرد. علیزاده در توصیف موسیقی کرمانشاه می‌گوید: موسیقی این منطقه یک موسیقی اسطوره ای بوده که ما را با اجدادمان یکی می کند و در واقع ما را به ریشه های خودمان وصل می کند.
حرف علیزاده اصلا اغراق آمیز نیست. از نویسندگانی چون علی‌محمد افغانی و علی‌اشرف درویشیان تا کیهان کلهر و شهرام ناظری آفاق فرهنگ و هنر ایران پر از چهره‌های سرشناس کرمانشاهی است.
کرمانشاه؛ پاسدار تاریخ کهن ایران
برای درک اهمیت و جذبه‌های تاریخی کرمانشاه کافی است طاق بستان و سنگ‌نبشته بیستون را به خاطر بیاوریم، دو اثر که شهرتی جهانی و قدمتی دیرین دارند. طاق بستان مجموعه‌ای از سنگ‌نگاره‌ها و سنگ‌نبشته‌های دوره ساسانی است که تاج‌گذاری چند شاه ساسانی را به زیبایی به تصویر کشیده است. بیستون نیز سنگ نبشته‌ای است که پیروزی داریوش بزرگ بر گومات را شرح می‌دهد. بیستون از مهم‌ترین اسناد تاریخ جهان است.
از دیگر آثار تاریخی کرمانشاه می‌توان به تکیه معاون الملک، مسجد عمادالدوله، مسجد جامع شافعی، تکیه بیگلربیگی و مسجد دولتشاه اشاره کرد. نکته قابل توجه این جا است که کرمانشاه در دوران مغول تخریب شد و در دوران صفوی هم که تمام کشور از ساخت و ساز و هنر صفوی‌ها بهره‌مند شد چونان گوشت قربانی بین ایران و عثمانی دست به دست می‌شد. در نتیجه بیشتر آثار تاریخی کرمانشاه متعلق به دوره قاجار است.
از جاذبه‌های طبیعی کرمانشاه می‌توان به پارک جنگلی طاق‌بستان، غار پروآ، کوه طاق‌بستان، کوه فرخشاد، سراب نیلوفر، سراب قنبر، غار قوری قلعه و منطقه ریجاب اشاره کرد.
با تمام این ظرفیت‌ها باید گفت که کرمانشاه از بسیاری جهت وضعیت چندان مناسبی ندارد. کرمانشاه یکی از چهار شهر نخست ایران در حاشیه نشینی است.
پوران درخشنده، کارگردان شناخته شده کرمانشاهی در یک مصاحبه با انتقاد از وضعیت فرهنگی کرمانشاه و بی‌توجهی مسئولان به آن گفت: بالا بودن آمار بی‌کاری، افزایش طلاق، و آمار بالای معتادین در این شهر همه و همه گویای این مطلب است که در این شهر کار فرهنگی قابل توجهی صورت نمی‌گیرد و استان کرمانشاه در حال طی کردن یک روند غیر فرهنگی است.
نظر شما