**له یا علیه ویرایش؛ مجموعه مقالات
اولین مقاله از فصل اول کتاب؛ یعنی «ویرایش و روشنفکری» که پیشتر جایی منتشر نشده تاریخی مختصر از ویرایش در ایران را بیان و سعی می کند توضیح دهد چرا برخی ویراستاران خود را روشنفکر می دانند و ارتباط این دو قشر از کجاست. این مقاله که چونان دیگر آثار مرتبط با ویرایش اولین ویراستاران را همکاران مجموعه موسسه فرانکلین می داند، پیش از این در مجله ای منتشر نشده و بیش از همه شاید برای جوانان علاقمند به نویسندگی یا نوقلمانی مفید باشد که بدانند در عصر نبود اینترنت و ارتباطات کاغذی و پست، آثار مهم ادبیات خارجی چطور به اطلاع ادبای نشسته در موسسه فرانکلین می رسید و آنان چطور از میان آثار برای ترجمه و ارائه به بازار نشر انتخاب می کردند.
از این اولین مقاله که بگذریم غیر از حدود 10 مقاله (با حساب و کتاب من) بقیه مقالات یا با سلسله عنوان «یادداشت های یک ویراستار» در مجله مترجم یا به نام «سایه سار» در مجله بخارا، یا در نامه فرهنگستان، مجله «شهر کتاب»، ماهنامه «جهان کتاب» یا در جشن یادنامه استاد سمیعی گیلانی پیشتر منتشر شده اند.
ویرایش و روشنفکری، ویرایش و مفهوم نثار، ویرایش و نظام باورها، ویرایش و مهری‌خانم، ویرایش عقده اختگی و عقده حقارت، ویرایش و موضوع املا، ویرایش و حبل متین، جنبش جهانی نیم‌فاصله، رونق ویرایش اما کدام ویرایش؟، محرمیت ویراستار: اولین درس اخلاق حرفه‌ای، چند کلمه درباره شکسته‌نویسی با آموزگاران مدارس و مدرسان دانشگاه، ویرایش و دمپایی، همه‌چیز پژوهی، عناوین مقالات در فصل اول کتاب هستند.
فصل دوم به نام «نکته ها» شاید بیشتر از بقیه فصل ها برای ویراستاران مفید باشد، اقتصادی نیا طی مقالات این فصل توضیح می دهد چرا شوربختانه را نباید به جای متاسفانه استفاده کرد، عبارت قضاوت کردن کسی تمام و کمال ساختاری انگلیسی و متعلق به زبان بیگانه است، مشکلات زبانی در سریال شهرزاد چیست و هنرگردان معادل نسبتا مناسبی برای واژه انگلیسی کیوریتور/curator و تا وقتی است که فرهنگستان زبان و ادب فارسی معادلی برای آن بیابد. البته که مقالات خوب دیگری نیز در این فصل گنجانده شده است.
در فصل دوم مخاطب با این عناوین روبروست: دانشمند، هنرمند، مورخ، هنرگردان، شوربختانه، سایه‌نویس، سوال پرسیدن، قضاوت کردن کسی، مهمان ناخوانده، فرمان نحو در نام‌گذاری یک فیلم: جدایی نادر از سیمین، آیا خیالاتی شده‌ام؟!، خود را یا کسی را خودکشی کردن: باز هم از زبان و سیاست، اول، دوم، سوم؛ یک نکته درباره تشدید، رومی، خط مورب، الامان از سه‌نقطه!، مشکلات زبانی در سریال شهرزاد، نمود بیزاری در زبان فارسی و ملک‌الشعرای بهار یا ملک‌الشعراءبهار؟
فصل سوم نیز به نام «پرتره ها» سه شخصیت مطرح در ویرایش و ترجمه امروز اختصاص دارد؛ مرحوم ابوالحسن نجفی مترجم پیشکسوت و صاحب کتاب «غلط ننویسیم»، استاد سمیعی گیلانی ویراستار، مترجم و عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی و علی صلح جو که در ویرایش مو سپید کرده است. اقتصادی نیا در این فصل شرحی مختصر از فعالیت های هر یک از آنها در ترجمه، ویرایش و تولید اثر به دست می دهد.
عناوینی هم که در فصل سوم کتاب آمده‌اند، به این ترتیب‌اند: درگذشت ابوالحسن نجفی، اسباب یگانگی ابوالحسن نجفی، محبوب و عزیز و آشنا، (استاد احمد سمیعی (گیلانی)، نه هر که آینه سازد سکندری داند، (استاد علی صلح‌جو)، نگاه باز و غیرکلیشه‌ای به ویرایش، اصول شکسته‌نویسی، بوتیمار این دریا.
در پشت جلد این کتاب می‌خوانیم؛ چرا تعدادی از ویراستارن خود را عضو جامعه روشنفکری می‌شمارند و اغلب، اگر تریبونی بیابند، از گلایه‌ها و غرغرهای روشنفکرانه دریغ نمی‌کنند؟ چرا وقتی فاتحانه از کشف اشتباه قلمی مترجمی نامدار یا نویسنده‌ای بزرگ صحبت می‌کنند، بحث را مبارزاتی جلوه می‌دهند و، در مقام یک روشنفکر، به دفاع از حیثیت قلم برمی‌خیزند؟ فضای حاکم بر تحلیل‌های ویراستارانه و سلسله استدلال‌ها چگونه است که از بحث بر سر کسره اضافه یا های غیرملفوظ می‌توان به این نتیجه رسید که مملکت صاحب ندارد؟! چطور ویرایش به روشنفکری می‌پیوندد؟ این پیوند، یا تصور این پسوند، از کجا ناشی شده است؟
برای یافتن پاسخ این پرسش‌ها ناچاریم به عقب برگردیم و نگاهی به تاریخچه ویرایش در ایران بیندازیم. با مروری کلی بر گذشته نه‌چندان پرفراز و نشیب این حرفه در ایران، می‌توانیم به وضوح دریابیم که ریشه چنین تصوری از کجا آب می‌خورد: موسسه انتشاراتی فرانکلین!
کتاب «له و علیه ویرایش» در سه فصل و 179 صفحه توسط انتشارات ققنوس منتشر و راهی بازار نشر شده است./ایرنا
به گزارش سلام نو ، وی دستی هم در نقد شعر دارد و غیر از حضور در جلسات بررسی و شناخت شعر معاصر دو مجموعه مقالات در این زمینه منتشر کرده است که یکی توسط نشر مرکز با عنوان «هم شاعر، هم شعر» و دو دیگر توسط انتشارات مروارید در مورد شعر فروغ چاپ شده است.
اقتصادی نیا که برای مجلات مختلفی؛ چون «جهان کتاب»، «مترجم»، «بخارا» نیز از سال های دور قلم می زده، اکنون این مقالات را در کتابی به نام «له و علیه ویرایش» گرد آورده است که غیر از مقالات پیش منتشرشده شامل چند مقاله جدید نیز هست.
له و علیه ویرایش در سه فصل سامان یافته است، فصل اول به نام کتاب، فصل دوم نکته ها و فصل سوم پرتره ها.
