شیوه دیگری نیز هست که بر استفاده هر چه کمتر از منابع طبیعی (به کمک طراحی بهتر)، استفاده مجدد از محصولات (برای مثال به کمک تعمیر)، بازیافت و بازچرخانی حداکثری مواد و تولید کمتری میزان زباله تأکید دارد. این شیوه زیستن، مبنای علمی به نام «اقتصاد چرخشی» (Circular Economy) است. علمی که برآمده از اقتصاد محیط‌زیست است.
هدف اقتصاد چرخشی «تأمین، حفظ و نگهداری کالاها و مواد اولیه تولیدی در بیشترین سطح مطلوبیت و بهره‌وری بهینه از عامل‌های تولیدی با حفظ محیط‌زیست است.» (ص. 25) چهار مولفه کاهش استفاده از منابع طبیعی، استفاده مجدد، بازیافت و بهبود بهره‌وری (ص. 27) نقش تعیین‌کننده دارند.
اقتصاد چرخشی بر اصولی نظیر: حذف ضایعات (یعنی ضایعات نهاده برای استفاده مجدد خود بنگاه یا سایر بنگاه‌هاست)، استفاده از انرژی‌های تجدیدپذیر و انواع حلقه‌های چرخشی (نظیر تعمیر و نگهداری طولانی‌مدت، استفاده مجدد/بازیابی، بازسازی/مرمت، و در نهایت بازیافت) متکی است.
کتاب «اقتصاد چرخشی: مفاهیم پایه، تئوری‌ها و تجربه‌ها» که در سال 1397 توسط سیدحسین سجادی‌فر، مسعود درخشانی، علی‌اصغر قانع و محمد داودآبادی به فارسی ترجمه شده و شرکت مهندسی آب و فاضلاب کشور آن را منتشر کرده است، ضمن معرفی اصول و نظریه‌های اقتصاد چرخشی، تجربه‌های میدانی زیادی از موسسات مختلف در جهان در زمینه اقتصاد چرخشی را معرفی می‌کند.
گزارش موسسه مک‌آرتور نشان می‌دهد استقرار اقتصاد چرخشی در یکی از سناریوها سبب 19 تا 23 درصد کاهش هزینه‌های فعلی یا معادل 3 تا 3.9 درصد تولید ناخالص داخلی اتحادیه در سال 2010 می‌شود. ارزش استقرار این نوع اقتصاد برای کالاهای پرمصرف جهانی نیز معادل 700 میلیارد دلار یا 1.1 درصد تولید ناخالص داخلی جهان در سال 2010 برآورد شده است. (ص. 89)
فصول هشتم تا دوازدهم این کتاب به تجربه اقتصاد چرخشی در اتحادیه اروپا، فرانسه، آلمان، ژاپن و چین اختصاص دارد. مدیریت زباله، فاضلاب‌های شهری، پسماند مواد غذایی، اشتغال در اقتصاد چرخشی،تولید بیوگاز، تولید برق در تصفیه‌خانه‌های آب، و چالش‌های استقرار اقتصاد چرخشی از جمله مطالب بسیار مهم و جذابی است که برای علاقمندان به توسعه پایدار، فعالان محیط‌زیست، خوانندگان و متخصصان اقتصاد محیط‌زیست و مدیران اقتصادی بسیار مفید خواهد بود.
شرایط نامناسب محیط‌زیست ایران و ظرفیت‌های اشتغال‌زایی، کاهش هزینه‌ها و اثرات کلان اقتصاد چرخشی، توجه به آن‌را مهم می‌سازد.
محمد فاضلی – عضو هیئت علمی دانشگاه شهید بهشتی
