سلام نو – سرویس اقتصادی: بالاخره دولت حذف صفر از پول ملی را تصویب کرده و قرار است در صورت تصویب مجلس شورای اسلامی 4 صفر از پول ملی ایران کاسته شود و تومان به واحد معیار پول در ایران تبدیل شود.
پیش از این عبدالناصر همتی، رئیس جدید بانک مرکزی ایران، در ۱۵ دی ماه ۱۳۹۷، به دولت پیشنهاد کرده بود از پول ملی چهار صفر برداشته شود و تومان به واحد رسمی پول کشور شود. عبدالناصر همتی امیدوار بود که دولت این پیشنهاد را بپذیرد. حالا با پذیرش پیشنهاد همتی دولت حسن روحانی سومین دولت پس از انقلاب است که در راه حذف صفر از پول ملی گام بر می‌دارد.
در دولت دوم هاشمی صحبت‌های جدی درباره حذف صفر از پول ملی شد و در دولت محمود احمدی‌نژاد حتی برای واحد پولی جدید نظر سنجی شد و از مردم خواسته شد نظرشان را درباره حذف صفر از پول ملی بیان کنند، اما نه هاشمی و نه احمدی‌نژاد موفق به تغییر واحد پول در ایران نشدند.
اما ایران اولین کشوری نیست که دنبال حذف صفر از پول ملی خود است از سال ۱۹۶۰ تاکنون، در ۷۱ مورد دولت های در حال توسعه، مجبور به حذف چندین صفر از پول ملی خود شده‌اند. طی این مدت ۱۹ کشور یک بار اقدام به حذف صفر کرده و ۱۰ کشور نیز ۲ بار این سیاست را اجرا کرده‌اند. آرژانتین، یوگسلاویِ سابق و برزیل نیز هر کدام به ترتیب با 4، 5 و 6 بار اجرای سیاست حذف صفر، رکوردی ماندگار برجای گذاشتند.
نخستین بار در آلمان و پس از جنگ جهانی دوم رخ داد، این کشور زیر فشار اقتصادی ناشی از جنگ جهانی دوم و خسارت های برجای مانده از آن، دچار تورمی شدید شد که سیاستگذاران اقتصادی آلمان را وادار به حذف صفرها از مارک کرد.
نزدیک‌ترین تجربه حذف صفر به ایران هم به همسایه قدیمی ما یعنی ترکیه باز می‌گردد که در سال 2005 برای کنترل اقتصاد تورمی خود 6 صفر را از واحد پول خود حذف کند و لیر جدید را جایگزین لیر قدیم کند. تجربه ترکیه در مقابل تجربه 6 باره برزیل تجربه بسیار موفقی بود و همیشه به عنوان نمونه‌ای موفق در اصلاح واحد پولی ذکر می‌شود.
اما چرا ترکیه یا هلند با حذف صفر از پول خود موفق به بهبود وضع اقتصاد خود شدند ولی برزیل و آرژانتین نه؟ کارشناسان اقتصاد دلیل این مسئله را سیاست‌های اقتصادی این کشورها ارزیابی می‌کنند. ترکیه و هلند پیش از آنکه اقدام به حذف صفر از پول خود بکنند اقدامات گسترده‌ای را جهت اصلاحات اقتصادی انجام دادند. ترکیه تورم چند ساله خود را مهار کرد و هلند با سیاست‌های انقباضی بیماری هلندی خود را درمان کرد و بعد هر دو کشور سراغ اصلاح واحد پولی رفتند تا ویترین اقتصاد را نیز تنظیم کنند.
در طرف مقابل برزیل قرار دارد، برزیلی که همچنان گران و متورم است. در سال ۱۹۹۳ زمانی که تورم این کشور در مرز ۲ هزار درصد قرار داشت پس از چند بار حذف صفر از پول این کشور بار دیگر حذف سه صفر اعمال شد. این بار دولت توانست برخلاف دفعات پیش در مهار تورم توفیقاتی کسب کند. با این حال برزیل همچنان یکی از گران‌ترین کشورهای آمریکای‌لاتین به حساب می‌آید.
درباره ایران حتی ناظران معمولی، نه کارشناسان خبر، وضع اقتصادی ایران به خوبی آگاه هستند که مشکل اقتصاد ایران چیزی بیش از حذف صفر از پول ملی است. فساد گسترده، ساختارها و افراد نارکارآمد، قوانین دست و پاگیر و عدم وجود مجموعه‌ای مشخص از سیاست‌های اقتصادی در کنار فشار اقتصادی آمریکا از جمله دلایل تورم در ایران است که هیچ کدام با حذف صفر از پول ملی درست نمیشود، به خصوص با طرح جدیدی که قرار نیست ریال را از معاملات حذف کند بلکه صرفا قرار است ریال و تومان را کوچک سازی کند.
تغییر پول ملی در شرایط فعلی به جز اثر روانی ناخوشایند می‌تواند زمینه افزایش قیمت‌ها برای سودجویان را مهیا کرده و البته هزینه سرسام آور چاپ اسکناس و ضربه سکه جدید را بی‌دلیل به اقتصاد تحمیل کند، هر چند بانک مرکزی معتقد است افساد اقتصاد در دستش است و این اقدام گامی است در جهت جراحی و بهبود اقتصاد ایران، اما واقعا چنین است یا اقتصاد ایران با این کار از چاله فعلی در چاهی ناخوشایند سقوط می‌کند؟
