قانون ۳۴ ماده‌ای حمایت از حقوق معلولان، قانونی جامع است که بعد از حدود ۱۳ سال مورد بازنگری قرار گرفت و در سال ۹۶ به تصویب رسید. قانونی که درصورت اجرایی شدن می‌تواند بخش زیادی از مشکلات معلولان را برطرف و فرصت حضور آنها را در جامعه فراهم کند اما بعد از گذشت حدود ۲ سال از زمان تصویب این قانون چه میزان از آن اجرا شده است؟.
به گزارش سلام نو، آخرین روزهای سال ۹۶ برای معلولان با خبرهای خوشی همراه بود. بیستم اسفندماه بود که قانون حمایت از حقوق معلولان توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید و در اردیبهشت سال ۹۷ برای اجرا ابلاغ شد. اگرچه بسته شدن لایحه بودجه قبل از زمان تصویب این قانون باعث شد تا اعتباری برای اجرای آن تخصیص داده نشود، اما امید همچنان در دل معلولان زنده ماند تا بالاخره بعد از سال‌ها این قانون بخشی از مشکلات عدیده آنها را جبران کند. با این وجود بودجه مصوب سال ۹۷ نیز برای اجرای این قانون به اندازه پیش‌بینی‌ها نبود اما به گفته رئیس سازمان بهزیستی کشور این سازمان تلاش کرده است تا با همین میزان بودجه نیز تا حد امکان این قانون را اجرایی کند.
برهمین اساس وحید قبادی دانا،رییس سازمان بهزیستی کشور در گفت‌وگو با ایسنا درباره عملکرد این سازمان برای اجرای قانون حمایت از حقوق معلولان گفت: با توجه به تصویب و ابلاغ قانون در اردیبهشت ماه سال گذشته و عدم اختصاص بودجه در سال ۱۳۹۷، این سازمان در راستای وظایف ذاتی خود ضمن ارائه خدمات به جامعه هدف پیگیریهای لازم را در دستور کار خود قرار داد. بررسی اعتبارات مورد نیاز برای اجرای قانون و انجام مکاتبات و پیگیریهای مجدانه باعث شد تا از میزان ۱۲۵۰۰ میلیارد تومان اعتبار درخواستی مبلغ ۱۱۰۰ میلیارد تومان در قانون بودجه سال ۹۸ برای اجرای قانون در نظر گرفته شود.
وی با بیان اینکه در حال حاضر ۱۴ درصد از معلولیت‌ها در سطح خیلی شدید، ۳۸ درصد درسطح شدید، ۳۰ درصد در سطح متوسط و ۱۸ درصد در سطح خفیف هستند، افزود: بیشترین نوع معلولیت‌ها به موارد جسمی- حرکتی با ۴۰ درصد، ذهنی با ۲۵ درصد ، شنوایی با ۱۴ درصد و بینایی با ۱۲ درصد اختصاص یافته است.
تعیین شدت معلولیت ۳۶۰ هزار معلول
رئیس سازمان بهزیستی کشور با اشاره به اینکه براساس بند الف ماده یک این قانون از زمان تصویب بالغ بر ۳۶۰ هزار نفر در این کمیسیونها مورد ارزیابی و تشخیص نوع و تعیین شدت معلولیت قرار گرفتهاند، اظهار کرد: همچنین در راستای اجرای ماده دو قانون در خصوص مناسب سازی و دسترس پذیری و تردد و تحرک معلولان ، ۸ جلسه ستاد هماهنگی و پیگیری مناسب‌سازی کشور با بیش از ۱۱۰ مصوبه و ۷۲ مورد اجرایی تشکیل شده است.
به گفته قبادی دانا، تدوین سند راهبردی مناسب سازی کشور، ایجاد سامانه پیامکی معبر با شماره ۳۰۰۰۰۱۲۳۲۲ ، تهیه و پخش مجموعه سیزده قسمتی «شهر بدون مانع» از دیگر اقدامات این سازمان بوده است.
وی با اشاره به اینکه در راستای اجرای ماده سه قانون مذکور در ارزیابی دستگاههای شرکتکننده در جشنواره شهید رجایی امتیاز مناسب‌سازی لحاظ شده است، تصریح کرد: نتایج حاصل از ارزیابی ساختمان‌ها در سال گذشته علاوه بر درج در سامانه «تسما» به صورت تحلیلی چاپ و آماده ارائه است.
به گفته رئیس سازمان بهزیستی کشور، درصد مناسب‌سازی دستگاههای اجرایی شرکتکننده در جشنواره شهید رجایی ۳۹ درصد است.
تفاهمات برای مناسب‌سازی و در دسترس‌پذیری و تردد بین شهری معلولان
قبادی دانا تهیه پیشنویس تفاهمنامه همکاری با شورای عالی استان‌ها و شهرداری‌ها را در راستای اجرای ماده چهار قانون حمایت از حقوق معلولان در خصوص وظایف شهرداری‌ها عنوان کرد و گفت: در خصوص اجرای ماده پنج این قانون برای در دسترس‌پذیری و تردد بین شهری معلولان جلسات کارشناسی با حضور معاون وزارت راه و شهرسازی انجام شده و انعقاد تفاهمنامه با راهآهن و سازمان راهداری و حمل و نقل جادهای در حال انجام است.
وی افزود: با شرکت هواپیمایی جمهوری اسلامی ایران برای استفاده از بلیط نیم بها نیز تفاهم نامه‌ای عقد شده است.
رئیس سازمان بهزیستی در ادامه در رابطه با ماده هفت این قانون درخصوص خدمات بهداشتی درمان و توان بخشی نیز به تدوین آییننامه اجرایی مربوط به حق پرستاری افراد دارای معلولیتهای شدید و خیلی شدید اشاره کرد و گفت: ۲۶ هزار و ۶۶۱ نفر از افراد ضایعه نخاعی تحت پوشش از دریافت کمک هزینه حق پرستاری بهرهمند هستند.
افزایش ۲۰ درصدی یارانه مراکز نگهداری و توانبخشی
قبادی دانا با اشاره به اینکه افزایش یارانه مراکز غیردولتی تحت نظارت نیز ۲۰ درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، ادامه داد: با وجود این افزایش، یارانه مصوب همچنان با نرخ تمام شده خدمات در مراکز فاصله دارد. همچنین در حال حاضر پرداخت یارانه مراکز به صورت الکترونیک انجام می‌شود.
به گفته وی در حال حاضر ۸۸۲ مرکز شبانه روزی، ۱۲۳۰ مرکز روزانه، اتیسم و حرفه‌آموزی، ۳۶۴ مرکز ویزیت در منزل در حال فعالیت هستند.
پرداخت شهریه دانشجویان دانشگاه آزاد
رایزنی برای قطع ارتباط مالی دانشجویان معلول با دانشگاه
رئیس سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه در رابطه با ماده نه قانون در مورد امور آموزشی معلولان نیز در حال حاضر ۱۶ هزار و ۷۱۸ نفر دانشجوی دارای معلولیت تحت پوشش هستند، افزد: تمامی دانشجویان دانشگاه آزاد (۷۵۳۹ نفر) تا مقطع کارشناسی ارشد صد درصد شهریه را دریافت کردهاند. دانشجویان سایر دانشگاهها نیز تا ۶۰ درصد شهریه خود را به صورت مستقیم دریافت میکنند.
قبادی دانا افزود: انعقاد تفاهمنامه با دانشگاه پیام نور و علمی کاربردی در خصوص اخذ تخفیفهای ویژه و پرداخت مستقیم به دانشگاه مطابق شیوه پرداخت به دانشگاه آزاد و قطع ارتباط مالی دانشجویان با دانشگاه نیز در حال انجام است. همچنین ۲۵۰۰ دانشجوی مشغول به تحصیل در دانشگاههای دولتی از کمک هزینه تشویقی بهرهمند میشوند.
وی با بیان اینکه در رابطه با ماده یازده قانون در مورد امور اشتغال معلولان نیز اظهار کرد: پرداخت تسهیلات بانکی به ۱۳ هزار و ۳۶۲ فرد دارای معلولیت با سرانه ۲۰ میلیون تومان انجام شده است.
الزام دستگاه‌ها به رعایت قانون سهمیه ۳ درصد استخدام معلولان در هفتمین آزمون استخدام فراگیر
رئیس سازمان بهزیستی کشور با بیان اینکه در همین راستا در رابطه با ماده ۱۲ پرداخت کمک هزینه ارتقاء کارآیی به ۴۱۴ نفر با سرانه هفت میلیون تومان انجام شده است، تصریح کرد: در رابطه با ماده سیزده قانون که به مزایای پرداختی به کارفرمایان اختصاص دارد، پرداخت حق بیمه سهم کارفرمایی به ۹۳۳۴ کارفرما با سرانه سه میلیون تومان در سال صورت گرفته است.
رئیس سازمان بهزیستی کشور در خصوص اجرای ماده پانزده و استخدام معلولان نیز توضیح داد: استخدام ۸۶ نفر از معلولان در ادارات و موسسات دولتی و برگزاری نشستهای مشترک با نمایندگان دستگاه‌ها و سازمان امور اداری و استخدامی کشور برهمین اساس صورت گرفته است. همچنین با هماهنگی سازمان امور اداری و استخدامی کشور تمامی دستگاههای شرکت کننده در هفتمین آزمون استخدام فراگیر موظف به رعایت سهمیه ۳ درصد استخدام شدهاند و در این آزمون بالغ بر ۸۰۰ فرد دارای معلولیت به استخدام دستگاههای دولتی در خواهند آمد.
وی با اشاره به اینکه در رابطه با اجرای ماده هفده در خصوص مسکن معلولان مکاتبات لازم با وزارت راه و شهرسازی، بانک مرکزی و سازمان برنامه و بودجه انجام شده است، گفت: در حال حاضر ارائه خدمت در این خصوص در حال انجام است که تخصیص اعتبار در سال ۹۸ می‌تواند تکمیل کننده این خدمت باشد.
معافیت معلولان از پرداخت هزینههای صدور پروانه ساختمانی و انشعابات
به گفته قبادی دانا، سال ۹۷ تعداد ۹۳۵۲ واحد مسکونی با اعتبار ۳۳ میلیارد تومان در اختیار افراد دارای معلولیت قرار گرفته است. همچنین معرفی افراد دارای معلولیت برای معافیت از پرداخت هزینههای صدور پروانه ساختمانی، آمادهسازی زمین، عوارض نوسازی و انشعابات آب، برق، گاز و دفع فاضلاب با همکاری دستگاههای ذیربط نیز برای اجرای ماده ۱۹ قانون (در حوزه مسکن) در حال انجام است.
وی در رابطه با اجرای ماده بیست و سوم قانون در حوزه حمایت‌های قضایی و تسهیلات مالیاتی نیز توضیح داد: سازمان بهزیستی پس از درخواست افراد دارای معلولیت، از طریق معاضدت حقوقی به حل مشکلات حقوقی و کیفری به وجود آمده برای آنها اقدام میکنند و در صورت نیاز نمایندگان حقوقی خود را به مراجع قضایی اعزام میکند. همچنین فرد معلول را جهت استفاده از خدمات وکیل رایگان به کانون وکلا و مشاوران قوه قضائیه و کانون وکلا معرفی میکند.
به گفته قبادی دانا تاکنون ۸۸۹ نفر به کانون وکلا و تعداد ۲۴۳۱ نفر به کانون وکلا و مشاوران قوه قضائیه جهت بهرهبرداری از خدمات وکیل معاضدتی معرفی شدهاند و این اقدام از طریق انعقاد تفاهمنامه با کانون وکلا مشاوران و کارشناسان قوه قضائیه در حال انجام است.
رئیس سازمان بهزیستی کشور در رابطه با اجرای ماده بیست و ششم برگزاری کمیسیونهای مشترک معافیت با سازمان وظیفه عمومی را عنوان کرد و گفت: پرونده ۷۲۱۶ نفر از افراد دارای معلولیت برای معافیت یکی از اعضای خانواده، در شورای معافیت پزشکی بررسی شده است.
قبادی دانا در راستای اجرای ماده ۲۷ در مورد معیشت و حمایت‌های اداری استخدامی معلولان نیز توضیح داد: با توجه به اعتبارات پیشبینی شده برای قانون حمایت از حقوق معلولان در نظر است ۱۵۰ هزار نفر از افراد دارای معلولیت فاقد شغل و درآمد با شدت معلولیت شدید و خیلی شدید تحت پوشش دریافت کمک هزینه معیشت قرار گیرند. همچنین در حال حاضر ۸۱۲ هزار و ۲۹۰ خانوار از کمک هزینه معیشت ماهیانه برخوردار هستند.
ساعت کاری کارمندان دارای فرد معلول در خانواده کاهش می‌یابد
ساعت کاری معلولان شاغل ۱۰ ساعت در هفته کم می‌شود
وی با اشاره به اینکه سال جاری پرداخت کمک هزینه معیشت در بعد خانوار برای ۱۸۷ هزار فرد دارای معلولیت انجام پذیرفته است، اظهار کرد: به منظور بهرهمندی کارمندان دارای فرد معلول در خانواده از تقلیل ساعت کار، دستورالعمل اجرایی مربوطه تهیه و جهت اجرا ابلاغ شده است.
به گفته رئیس سازمان بهزیستی کشور در راستای اجرای ماده ۲۸ قانون که به تسهیل معیشت معلولان اختصاص دارد، کارکنان دارای معلولیت واجد شرایط شاغل در بخشهای مختلف سازمان از ده ساعت تقلیل ساعات کار هفتگی بهرهمنده شدهاند.
وی در ادامه به مهمترین اقدامات ۵ ماه نخست امسال در راستای اجرای قانون اشاره کرد و گفت: تعمیم پرداخت کمک هزینه معیشت در بعد خانوار برای ۱۸۷ هزار فرد دارای معلولیت، تعمیم پرداخت کمک هزینه شهریه دانشگاههای غیردولتی به فرزندان دانشجوی افراد دارای معلولیت، برنامهریزی برای پرداخت ودیعه مسکن به ۳۰۰۰ فرد دارای معلولیت بخشی از این اقدامات هستند.
رئیس سازمان بهزیستی کشور برنامهریزی برای پرداخت کمک هزینه خرید لوازم ضروری برای ۴۸۰۰ فرد دارای معلولیت و هماهنگی با وزارت آموزش و پرورش برای استخدام ۵۴۳ فرد دارای معلولیت برای مشاغل آموزشی را از دیگر اقدامات مهم ۵ ماه نخست امسال دانست./ ایسنا
