سلام نو – سرویس اجتماعی: در حالی که هر روز فاجعهای جدید در محیط زیست ایران رقم میخورد دولت در نهایت تصمیم گرفته تا یکی از جنجالیترین تصمیمات چند دهه اخیر را اجرا و مقدمات رساندن آب خزر به کویر مرکزی ایران را مهیا کند، طرحی که گروه بزرگی مخالف و چند موافق قدرتمند دارد.
عیسی کلانتری رئیس سازمان حفاظت محیط زیست به تازگی ضمن نامه ای بلامانع بودن اجرا شدن این پروژه را به وزارت نیرو اعلام کرده است. همچنین مطابق با این نامه، کلانتری گفته که ضوابط اجرایی زیست محیطی مورد نظر سازمان حفاظت محیط زیست برای اجرای طرح انتقال آب خزر به فلات مرکزی، تا یک ماه اینده به وزارت نیرو اعلام میشود.
موافقت کلانتری در حالی اعلام میشود که او و دوستانش در دوره وزارت کشاورزی کلانتری نیز اشتباهات بسیاری کردند که امروز به آن معترف هستند و حالا هم در حالی دنبال انتقال آب خزر به کویر مرکزی هستند که طیف بزرگی از فعالان محیط زیستی و برخی از کارشناسان سازمان محیط زیست با این طرح مخالف هستند و آن را خطری بزرگ برای شمال ایران، به خصوص جنگلهای هیرکانی میدانند.
یک روز پیش از امضای این نامه (هفدهم مهرماه ۱۳۹۸) نیز اداره کل منابع طبیعی مازندران طی نامهای رسمی، در 9 بند از مخالفتش با این طرح خبر داده و تأکید کرده که این مخالفت نتیجه بازدید مشترکی است که اعضای کمیته فنی این اداره کل، کارشناسان دفتر زیستگاهها و امور مناطق سازمان حفاظت محیط زیست کشور، کارشناسان اداره کل حفاظت محیط زیست استان مازندران، تیم کارشناسی وزارت نیرو و شرکت مهندسی مهاب قدس از مسیر پروژه به عمل آورده اند.
نکاتی که در این نامه بیان شده نشان میدهد که فعالان محیط زیست به درستی نگران این طرح عظیم هستند. با توجه به نامه اداره کل منابع طبیعی مازنداران در مسیر پیشنهادی طرح انتقال آب خزر به فلات مرکزی ایران، پنج ایستگاه پمپاژ در حوزه استان مازندران پیش بینی شده، در حالی که این نقاط در مناطق جنگلی واقع شده و طبیعتا فاقد برق هستند و طرح و نقشه انتقال برق به آنها ارائه نشده است.
از سوی دیگر برای انتقال آب دریا در این طرح، لولههایی به قطر دو متر در نظر گرفته شده که لازمه اجرای این خط لوله وسیع و قطور، حجم بزرگی از خاکبرداری و اجرای پروژه بزرگ عمرانی است که موجب خواهد شد، محدوده بزرگی از جنگلهای هیرکانی، که میراث بشری هستند و به ثبت جهانی رسیده اند، از بین برود.
در این نامه همچنین تاکید شده که در بخشهایی از مسیر لولههای آب نه تنها فشار زیاد باعث رانش زمین میشود بلکه مسیر لولههای آب با مسیر لولههای انتقال فرآوردهای نفت و کابلهای مخابرات برخورد دارد. در بند آخر این نامه نیز تاکید شد که طرح انتقال آب خزر به سمنان پیش از این یک بار رد شده.
مسئله انتقال آب خزر پس از تصویب کلانتری زمینههای سیاسی خود را نیز به رخ کشید و در حالی که نمایندگان سمنان حامی آن هستند نمایندگان استانهای شمالی به شدت با آن مخالفت میکنند و به خاطر همین به روحانی نیز نامه نوشتند و گفتند:
«جای بسی شگفتی است که با وجود مخالفتهای مرکز پژوهشهای مجلس، مرکز بررسیهای استراتژیک ریاست جمهوری، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان مازندران، متخصصان حوزههای مختلف و نمایندگان استانهای شمالی با اجرای طرح انتقال آب دریای خزر به کویر مرکزی و استان سمنان، دولت محترم همچنان بر اجرای این طرح پافشاری میکند.»
محمد درویش، عضو هیأت علمی موسسه تحقیقات جنگلها و مراتع و از جدیترین مخالفان این طرح در مخالفت با این طرح گفته است: «در طرح انتقال آب خزر به سمنان میلیاردها پول خرج میکنیم تا کیفیت زندگی مردم را پایین بیاوریم؛ این فاجعه بزرگتر از انفجار اتمی است.» او میگوید این کار ایران به دیگر کشورها چراغ سبز نشان میدهد.
چرا محیط زیست با وجود مخالفتهای تا این حد گسترده همچنان حامی انتقال آب است؟ برخی معتقدند چون مقامات ارشد کشور، از جمله شخص رییس جمهور حسن روحانی مایل به رخ دادن این اتفاق و رسیدن آب به سمنان، استان خودش، است.
آنها میگویند با اینکه طرح انتقال آب خزر به سمنان از بیش از دو دهه پیش مطرح بوده، اما از نیمه آذر سال گذشته و با سخنرانی حسن روحانی در شاهرود دوباره جدی شد. روحانی در آن سخنرانی بر قطعی بودن اجرای این طرح تأکید کرده بود.
شاید به همین دلیل بود که کلانتری پروین فرشچی، معاون سابق خود را برکنار کرد. هرچند کلانتری علت برکناری او را درخواست خودش عنوان کرده ولی فرشچی با ابراز بیاطلاعی از دلایل برکناری خود تاکید کرده که با انتقال آب خزر مخالف است و حاضر نیست برخلاف نظر تخصصی و علمی خود حرف دیگری بزند.
نکتهای که به نظر میرسد آقای کلانتری باید به آن توجه کند این است که به جز اشتباهات فاجعه بار سد سازی، ما در همین تهران اشتباهات هزینهزا کم نداشتیم.
پل صدر به خواست محمد باقر قالیباف تاسیس شد تا پروژه پیروزی بخش او در انتخابات و نماد کار عمرانی باشد، اما نه او را در انتخابات پیروز کرد و نه گرهای از گرههای تهران گشود، تنها پول شهروندان تهرانی را که باید صرف توسعه مترو و امور زیر ساختی میشد به پای رویاها و خودنمایی قالیباف به باد داد.
در سوی دیگر شهر هم برج میلا قرار دارد، پروژهای که در آستانه بیست سالگی قرار داد و قرار بود نماد تهران مدرن باشد، اما حالا نه تنها نماد تهران مدرن نیست بلکه نماد هدر رفت پول، زمان و سرمایه کشور است. برجی که به گفته محسن هاشمی، رییس شورای شهر تهران کاربری مخابراتی مدنظر را ندارد و امروز یک مکان تفریحی است!
هاشمی با اشاره به برج میلاد و پل صدر میگوید: اگر پژوهش دقیقی رخ می داد شاهد ایجاد برج میلاد، پل صدر و موارد این چنینی نبودیم چرا که برج میلاد با صرف هزینه و وقت زیاد به هیچ عنوان نماد تهران نبوده است. باید پژوهش قبل از تصمیم گیری رخ دهد و این موضوع به ما کمک می کند تا بسیاری از موارد و مطالعات دقیق و قابل اتکا باشد.
شاید بهتر باشد عیسی کلانتری با محسن هاشمی یک جلسه بگذارد تا رییس شورای شهر تهران به او یادآوری کند که پل صدر جمع شدنی است، برج میلاد درآمدزاست، اما تصمیم انتقال آب به کویر مرکزی اگر اجرا شود نه درآمدی دارد و نه جمع شدنی است و هر خرابی کوچک و بزرگ آن به پای عیسی کلانتری و حسن روحانی نوشته میشود، به خصوص این که مقصد اصلی این پروژه سمنان، شهر رییس جمهور است.