اقتصاد ایران؛ هر روز غیررقابتی‌تر از دیروز

سلام نو – سرویس اقتصادی: رقابتی شدن اقتصاد آن قدر بدیهی است که نیازی به توضیح واضحات در این باره نیست. با این حال برخلاف انتظاری که در سال های اخیر تا حدی به وجود آمده بود نه تنها اقتصاد رقابتی وضعیت بهتری پیدا نکرده بلکه رتبه بندی ما در این حوزه با کاهش چشمگیری هم رو به رو بوده است.

به گزارش سلام نو، مسعود خوانساری، رییس اتاق بازرگانی تهران در نشست هیات نمایندگان اتاق بازرگانی تهران با اشاره به ضعف ما در عرصه رقابت پذیری اظهار کرده تنها در سال گذشته ایران در این حوزه با افتی ده پله ای مواجه بوده است.

به گفته او شرایط نامساعد ایران در اقتصاد رقابتی هنوز ادامه دارد و در حالی که در سال 90 جایگاه ایران در میان کشورهای جهان رتبه ۶۲ را نشان می‌داده در حال حاضر از میان ۱۴۴ کشور به رتبه ۹۹ رسیده است. این گزارش‌ها در شرایطی به انتشار رسیده که این موسسات پیش بینی کننده میانگین رشد اقتصادی جهان را حدودا سه درصد گمانه زنی کرده اند. در این وضعیت روند نزولی رشد ما به معنی عقب افتادن اقتصادمان از دیگر کشورهاست.

او همچنین اظهار کرده است: در صورت نپرداختن به مسائلی همچون رقابت‌پذیری نمی‌توان انتظار داشت که نیازهای مبنایی اقتصاد ایران مانند افزایش رشد اتفاق بیفتد. در گزارش جدید صندوق بین‌المللی پول پیش‌بینی شده که ایران در سال ۲۰۱۹ رشد اقتصادی منفی ۹.۵ درصد خواهد داشت و بانک جهانی نیز عدد ۸.۷ درصد رشد منفی را پیش‌بینی کرده است.

اقتصاد ایران در یک سال گذشته درگیر التهاب زیادی شده که عمدتا آن را به تحریم های یکجانبه آمریکا ارتباط می دهند. اگر چه نمی توان منکر ضربات سنگین این تحریم ها به اقتصاد کشور شد اما اگر بخواهیم منصفانه نگاه کنیم بیش از آنکه تحریم های ظالمانه ایالات متحده به کشور ضربه زده باشد اقتصاد بیمار ایران به واسطه عدم شفافیت و سیاستگذاری های نادرست کارش به اینجا رسیده است. ماجرای ارز 4200 تومانی را نیز می توان در همین راستا ارزیابی کرد. به نظر می رسد تیم اقتصادی دولت خیلی بدش نمی آید تحریم ها را تنها عامل مشکلات کشور بداند تا با این رویه بلکه بتواند ضعف های خودش را با پاک کردن صورت مساله بپوشاند.

حسین راغفر، اقتصاددان و استاد دانشگاه در رابطه با اقتصاد غیررقابتی ایران اظهار کرده است: ما شاهد شکل‌ گیری  اقتصادی هستیم که از آن به عنوان اقتصاد رفاقتی یاد می‌شود یعنی افرادی که در این اقتصاد هستند فقط حافظ منافع دوستان و احزاب خودشان هستند. این ساخت اصلی کارکرد اقتصاد ایران بوده و باعث شده تا شاهد بحران هایی در اقتصاد باشیم که متأسفانه از مرحله بحران گذشته است. بارها این اخطار به مسئولین داده شده که مانع بروز فاجعه شوند.

به گفته او انحصار توزیع اعتبارات بانکی و دسترسی به اعتبارات بانکی، توزیع فرصت ‌ها به صورت انحصارها و شبه‌ انحصارها به عده ای خاص و دستکاری در نظام قیمت‌گذاری عامل اصلی شکل نگرفتن اقتصاد رقابتی است.

واقعیت این است که اقتصاد زیرزمینی، قاچاق سوخت و حالا افزایش تورم و کوچک شدن سفره مردم باعث شده تا چشم انداز آینده اقتصاد ایران بیش از پیش تیره و تار شود. یکی از دلایل اصلی این امر را می توان در کم بودن سهم اقتصاددانان در از تصمیمات و سیاستهای اتخاذ شده در کشور دانست.

در سالی که سال رونق تولید نام گرفته بیش از پیش شاهد عقبگرد در اقتصاد رقابتی هستیم. عقبگردی که باعث شده انتظاراتی از رونق تولید به هیچ عنوان برآورده نشود. افت جایگاه ایران در رقابت‌پذیری اقتصادی را باید در دخالت دولت در اقتصاد جست و جو کرد. قرار بود اقتصاد دولتی به اقتصاد رقابتی تبدیل شود اما عملا شاهد اقتصادی غیر مردمی هستیم که تشدید رکود در فعالیت‌های اقتصادی بخش خصوصی واقعی، کاهش سطح درآمد و معیشت عامه مردم و تشدید فقر و نابرابری‌های اقتصادی- اجتماعی را به همراه داشته است. در این بین در شش سال گذشته اگر چه انتظار می رفت دولت روحانی بتواند بهبودی در این وضعیت ایجاد کند اما عملا باید اذعان کرد که روحانی در این حوزه موفق نبوده است.