مارتین سلیگمن یکی از مهم ترین متخصصان و صاحب نظران در حوزه ی خوش بینی در روان شناسی ست.او در این خصوص مطالعات و پژوهش های مختلفی انجام داده و کتاب هایی نیز به رشته ی تحریر درآورده است.در این مطلب به برخی از ابعاد خوش بینی در روان شناسی می پردازیم و در مطلب بعدی به ادامه این موضوع خواهیم پرداخت.
تفاوت دیدگاه های افراد خوش بین و بدبین
مارتین سلیگمن درخصوص تفاوت دیدگاهی که میان افراد خوش بین و بدبین وجود دارد نکات جالبی را بیان می کند که می تواند به ما دیدگاهی صحیح درخصوص افراد خوش بین دهد و در این مسیر کمکمان کند.
سلیگمن تفاوت خوش بین و بدبین بودن افراد را در کوچک دیدن حوادث ناخوشایند و رضایت افراد خوش بین از زندگی نمی داند.او تفاوت اصلی ای که میان افراد وجود دارد را در سبک تبیین آن ها از اتفاقات و حوادثی که رخ می دهد،اعلام می کند.اما این سبک تبیین سلیگمن چیست و از چه عواملی تشکیل شده است؟
هنگامی که قصد داریم درخصوص دلیل رویدادهای زندگی مان صحبت کنیم؛این سبک تبیین خود را نشان می دهیم.در حقیقت در این سبک تبیین دلیل حوادث را بدون کوچک یا بزرگ درنظر گرفتن،بیان می کنیم.حال،باید توجه کرد که سبک تبیین سه بعد دارد؛تداوم،فراگیری و شخصی سازی.
دلیل رخ دادن حوادث یکی از ابعاد مرتبط با سبک تبیین می باشد.افرادی که بدبین هستند وقتی می خواهند درخصوص حوادث خوشایند زندگی خود نتیجه گیری کنند،بر این باور می باشند که این حوادث براثر رویدادی موقتی رخ داده است.به طور مثال افراد بدبین اگر در تحصیل خود به موفقیتی دست یابند آن را به خوش شانسی شان در همان روز موفقیت نسبت می دهند اما این موضوع در مورد افراد خوش بین برعکس است به طوری که آن ها وقتی قصد بیان دلیل اتفاقی مثبت در زندگی خود را دارند آن را به یک عامل دائمی نسبت می دهند؛به طور مثال،آن ها موفقیت تحصیلی را به باهوش بودن خود نسبت می دهند.
اما این موضوع درخصوص اتفاقاتی که ناخوشایند است برعکس می باشد.افرادی که بدبین هستند دلیل رویدادهای ناخوشایند را عوامل دائمی می دانند مثلا یک خانم که تصادف کرده است دلیل این اتفاق را این می داند که خانم ها در مقایسه با مردان رانندگان خوبی نیستند اما افراد خوش بین در چنین شرایطی به طور دیگری عمل می کنند و در حقیقت اتفاقات ناخوشایند را عواملی زودگذر و موقت می دانند.به طور مثال،آن ها دلیل تصادف کردن یک فرد را خستگی می دانند و برایشان این اتفاق زودگذر می باشد.
فراگیر بودن،دومین بعد در سبک تبیین می باشد که برای رویدادها درنظر گرفته می شود.بدین معنی که عاملی که افراد در نظر می گیرند در ارتباط با دیگر حوادث زندگی چه میزان قابلیت تعمیم دارد.
افرادی که خوش بین هستند حوادث خوشایند را به عواملی فراگیر نسبت می دهند.به طور مثال،فردی که در کارش موفق شده است را به دقت خود در زمینه ی کاری اش نسبت می دهند یعنی عاملی که در دیگر موقعیت های زندگی نیز می تواند تکرار شود.
در مقابل،افراد بدبین دلیل رویدادهای خوشایند زندگی خود را به مسائلی که مختص آن عوامل اختصاصی می باشند،نسبت می دهند.به طور مثال،فردی که خوش بین است وقتی با همسرش دچار اختلاف می شود این اختلاف را به این موضوع نسبت می دهد که همسرش جدی نگرفتن موضوعات از سوی او را نمی پسندد اما فرد بدبین آن را به این که همسرش علاقه و عشقی به او ندارد نسبت می دهد.
یکی از مفاهیم مهمی که در خوش بینی وجود دارد و از ترکیب دو عامل تحت عنوان تداوم و فراگیری به وجود می آید،امید است.
مارتین سلیگمن براین اعتقاد است که افراد امیدوار در مقابل مشکلات به طوری دست به تبیین می زنند که دلیل آن مشکل را در زمان و مکان محدود می کنندو همین کار آن ها باعث ایجاد امید می شود و می توانند نسبت به آینده خود امیدوار باشند.
