سلام نو – سرویس بین الملل: شاید صحبت درباره امضای برجامی جدید بین ایران و آمریکا آن هم در شرایط فعلی کمی عجیب به نظر برسد به خصوص با توجه به ناآرامی‌های اخیر ایران، مداخله جویی آمریکا، گام جدید ایران در عقب نشینی از برجام و تصمیم آمریکا مبنی بر پایان دادن به معافیت‌های هسته‌ای فردو، ایران و آمریکا بیش از همیشه از هم دور شده‌اند ولی این به معنای محال شدن امکان مذاکره نیست چنانی که مذاکرات برجام هم در چنین شرایطی رخ داد.
آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی، در چنین شرایطی تصور پایان تحریم ها در یکی دو سال آینده را خیال باطل خواندند و افزودند: با شناختی که از مسائل جبهه استکبار داریم، تحریم ها حالا حالاها وجود دارد، بنابراین برای نجات اقتصاد کشور نباید منتظر پایان تحریم ها و بودن یا نبودن فلان شخص یا اقدام فلان کشور بود.
این به این معنا است که مسئولان ارشد کشور این ذهنیت را دارند که دولت ترامپ برای یک دوره دیگر در کاخ سفید مستقر است و با توجه به آن چه در نیویورک اتفاق افتاد احتمال دارد نه تنها امسال و سال بعد بلکه تا چهار سال بعدتر از آن نیز رخ داد جدیدی در پرونده ایران حاصل نشود.
اما ایران نشان داده که همیشه برای چند سناریو آماده است چنانچه عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه، در تازه‌ترین سخنان خود با اشاره عقب نشینی‌های ایران از برجام ضمن انتقاد از بی عملی اروپا در خصوص اجرای تعهدات خود در برجام و تبیین گام‌های چهارگانه ایران در کاهش تعهداتش ذیل برجام تاکید کرد: اگر اروپا خواستار حفظ برجام است باید در این زمینه آماده پرداخت هزینه باشد.
با این تفاسیر آیا امکان امضای برجامی دیگر با آمریکا وجود دارد؟ واقعیت این است که حداقل دونالد ترامپ یک برجام ترامپی می‌خواهد و برای به دست آوردن این توافق حاضر است دست به هر کاری بزند ولی ایران حاضر به مذاکره درباره چنین چیزی نیست.
آن چنان که رهبر انقلاب تاکید کردند لزوم آغاز هر گفت‌وگوی جدیدی بین ایران و آمریکا بازگشت ایالات متحده دور میز برجام و در واقع توبه کردن است. حسن روحانی نیز به چنین چیزی اشاره کرد و گفت اگر آمریکا چیز بیشتری می‌خواهد نه تنها باید چیز بیشتری بدهد بلکه باید به برجام هم بازگردد.
با این تفاسیر دو سناریو اصلی برای گفت‌وگو بین ایران و آمریکا وجود دارد، نخست بازگشت به برجام و گسترش دایره مذاکرات و بعد مذاکراتی جدید و برجامی نو با دونالد ترامپ.
ادوارد واستینج استاد دانشگاه اوپن با تمجید از استراتژی ایران درباره برجام می‌گوید: ما دیدیم که ایران در راستای کاهش بخش‌هایی از تعهدات خود گام‌های افزایشی برداشته است، اما من فکر می‌کنم این یک بازی استراتژیک و درست و محاسبه‌گرایانه از سوی ایران است. ایران به درستی محاسبه کرده است و اقداماتی که ایران انجام می‌دهد تخلف در راستای برجام نیست زیرا آنها در برجام مجاز هستند. از طرفی هم اگر تحریم‌ها برداشته شود، ایران به تعهدات خود باز می‌گردد و این اقدامات قابل بازگشت است.
جان کالابرس، استاد روابط بین الملل نیز معتقد است هم‌چنان فرصت دیپلماسی وجود و می‌گوید: از زمان حمله به تاسیسات نفتی آرامکو و بعد از آن و با توجه به واکنش‌های غیرنظامی آمریکا به نظر می‌رسد که کماکان فرصت برای استفاده از دیپلماسی وجود داشته باشد. اکنون به نظر می‌رسد که در تشدید تنش‌ها وقفه‌ای رخ داده است.
اما اگر برخلاف پیش بینی‌ها مذاکرات ایران و اروپا به نتیجه نرسد چه می‌شود؟ به نظر می‌رسد اگر اتفاق عجیبی رخ ندهد ایران تا رفع تحریم‌های تسلیحاتی در برجام می‌ماند و در انتظار یک فرصت مناسب برای مذاکره با ترامپ در دور دوم ریاست جمهوری او می‌نشیند. این اتفاق زمانی محتمل‌تر می‌شود که نیروهای محافظه‌کار در ایران روی کار بیایند و برای قدرت نمایی خود و کسب محبوبیت سعی کنند سند برجام تازه را به نام خود بزنند، اتفاقی که با توجه به صحبت‌های اخیر چهره‌های شاخص آنها بعید نیست. مشکل محافظه‌کاران در دوران جدید مذاکره با آمریکا نیست بلکه مذاکره کننده با ترامپ است.
