سلام نو – سرویس اجتماعی: امروز دوازده آذر، روز جهانی معلولین است. با نگاهی گذرا به وضعیت مناسب سازی شهر برای معلولین قضاوت درباره عملکردها خیلی کار دشواری نخواهد بود. واقعیت این است که تهران و دیگر استانها کار زیادی برای رسیدن به مرحله ای که معلولان بتوانند به راحتی از امکانات شهری استفاده کنند، دارند.
به گزارش سلام نو، متروها، بی آرتی ها، پارک ها، سینماها، ادارات و وزارتخانه های دولتی و ... همه و همه از مناسب سازی های نامناسب رنج می برند که زیست روزمره را برای معلولان که کسر قابل توجهی از جامعه را تشکیل می دهند، با سختی هایی مواجه کرده است.
کجای دنیا در ساخت مترو معلولان را در نظر نمی‌گیرند؟
مدیران متروی پایتخت برای پاسداشت روز جهانی معلولین در اقدامی نمادین سوار بر ویلچر شدند تا با گفت و گو با جمعی از معلولین و دریافت پیشنهادات و انتقادات از کاستی های موجود برای تردد راحت در ایستگاه ها مطلع شوند و با این کار به نوعی به اقلیت بزرگی به نام معلولین احترام بگذارند.
در یک نگاه خوش بینانه اگر این کار را ارزشمند بدانیم و رگه های پوپولیستی این کار را ادر نظر نگیریم، مدیران پیشین و فعلی مترو باید پاسخ بدهند چرا وضعیت مناسب سازی مترو تا این حد نامناسب است. چطور ممکن است در دنیای جدید مترویی ساخته شود و در طی فرآیند ساخت به معلولین آن شهر توجهی نشود؟ چرا باید بزرگترین ایستگاه متروی شهر، ایستگاه امام خمینی که بیشترین تردد در طول روز را دارد وضعیت نامناسبی برای عبور و مرور معلولین داشته باشد؟ واقعا سوال اینجاست کجای دنیا در ساخت مترو معلولان را در نظر نمی گیرند؟
در حالی که روزانه بیش از 3.5 میلیون نفر توسط مترو در سامانه حمل و نقل کشور جا به جا می شوند سهم معلولین در این امر بسیار اندک است چرا که نامناسب بودن مترو برای معلولین امکان عبور و مرور را به آنها نمی دهد. همه جای دنیا برای معلولین به صورت رایگان کارت مترو صادر می شود اما در کشور ما هنوز مساله این است که شرایط را برای استفاده معلولین از مترو هموار کنیم. هر چند این مشکلات در صورت اجرایی شدن قانون حمایت از معلولان تا حد زیادی رفع می شود.
متروهای ما برای فراهم سازی امکانات باید مناسب سازی را در اولویت قرار دهد. بسیاری از متروهای ما یا رمپ ندارند یا اگر هم دارند، استاندارد نیست. آسانسورهای مترو هم بسیاری اوقات نقش تزئینی دارند و معمولا خراب هستند. برای نابینایان نیز کفپوش هایی روی زمین برای شناسایی مسیر استفاده می شود که به خاطر دوام کم آنها هر دو سه سال یک بار از بین می روند و نیاز به تغییر است. همه اینها باعث می شود بیشتر معلولین جسمی عطای استفاده از مترو را به لقایش ببخشند.
به قانون حمایت از معلولان امیدوار باشیم؟
بر اساس آمار سازمان بهداشت جهانی هر هشت دقیقه یک کودک معلول در جهان به دنیا می آید. حدود 500 میلیون معلول در جهان وجود دارند که 80 درصد آنها در کشورهای جهان سوم ساکن هستند. طبق آمارها بیش از 11 میلیون ایرانی دچار معلولیت جسمی از خفیف تا شدید هستند. در این راستا لایحه حمایت از حقوق معلولان سالها بود که در راهروهای مجلس بالا و پایین می شد و از اتاقی به اتاق دیگر می رفت و با وجود بررسی های متوالی حدود ده سال اجرایی شدن این قانون معطل مانده بود.
چند ماهی است قانون حمایت از معلولان مراحل تایید را طی کرده و رئییس جمهور آن را ابلاغ کرده است. زهرا ساعی، رئیس فراکسیون معلولان با بیان اینکه توانمندسازی و توجه به مسائل و مشکلات معلولان در جامعه از موارد مورد توجه نمایندگان در قانون حمایت از معلولان است، گفته است: این قانون دارای ۳۴ ماده و ۲۹ تبصره بوده و در آن بر نقش تمامی وزارت خانه هایی که لازم است به طور ویژه در توانمندسازی و تامین نیازهای روحی و جسمی معلولان تلاش کنند، تاکید شده است.
او همچنین گفته است: باید بر ضرورت افزایش حمایت های قانونی و اجتماعی از معلولان تاکید کرد. وزارت کار را مکلف کرده ایم تا با ایجاد صندوق حمایت از فرصت های شغلی از معلولان حمایت کند، ماده ۱۱ این قانون نیز دولت را به پرداخت تسهیلات برای معلولان جویای کار که شرایط احراز کار را دارند، مکلف کرده است، معلولانی که کارآفرین بوده و قصد راه اندازی شرکت ها و موسسات تولیدی، عمرانی و خدماتی را دارند، به شرط رعایت سهم ۶۰ درصدی معلولان در آن واحد، می‌توانند از تسهیلات اعتباری اختصاص داده شده به بخش خصوصی برخوردار شوند.
مفاد و تبصره هایی که در قانون جامع حمایت از معلولان آمده امیدوارکننده است. شاید اگر این قانون مثل بسیاری از قوانین ما که هیچ گاه اجرایی نشدند، نباشد بتوان انتظار داشت تا در مدتی نه چندان طولانی وضعیت معلولان با بهبود قابل توجهی همراه باشد.
