سلام نو – سرویس اجتماعی: صبح آخرین روز دی ماه سه سال قبل خبری منتشر شد که حکایت از آتش سوزی در ساختمان قدیمی پلاسکو داشت. خبری که در ساعات بعدی ابعاد فاجعه باری پیدا کرد و دست آخر پلاسکویی که چند نسل از مردم با آن خاطره داشتند از بین رفت.
پلاسکوی 15 طبقه ای که در سال 41 به بهره برداری رسید در کمتر از دو ساعت و نیم از بین رفت. از ناراحت کننده ترین ویدیوهای آن روزها می توان به پخش زنده سقوط پلاسکو وقتی گزارشگر شبکه خبر روی آنتن بود، اشاره کرد.
حادثه پلاسکو سوالات بی پاسخ زیادی در ذهن جامعه ایجاد کرد به طوری که بعد از سه سال از آن حادثه دردناک امروز خانواده آن شهدا می گویند ای کاش پلاسکو هم جعبه سیاه داشت. در وهله نخست بسیاری انفجار این بنا را به نشت گاز ربط دادند، هرچند سخنگوی شرکت گاز آن را تکذیب کرد و اعلام کرد این ساختمان به شبکه گاز متصل نبوده است.
کمیسیون عمران مجلس تقریبا هشت ماه پس از وقوع حادثه در گزارشی که در صحن مجلس قرائت شد علت اصلی فاجعه پلاسکو را این طور بیان کرد: علت حادثه حریق، بهره‌برداری غیرمجاز کارگران واحدهای صنفی در طبقه دهم ساختمان از ادوات گرمایشی و سیم‌کشی غیرمجاز و غیراستاندارد منجر به حریق اعلام شده است. از دیگر عوامل اصلی حریق و ریزش ساختمان، عدم وجود استانداردهای لازم ایمنی در سیستم‌های برق صنعتی، روشنایی، تهویه، گرمایش، حفاظت، هشداردهنده و تجهیزات اطفای حریق در ساختمان بوده است.
بحران مدیریت بحران در روز حادثه پلاسکو بیش از همیشه گریبان ما را گرفت. ناکارآمدی در مهار این بحران چه به لحاظ میدانی و پس از آن چه به لحاظ رسانه‌ای حواشی زیادی به وجود آورد. یکی از این حواشی شایعه پیامک دادن محبوس شدگان زیر آوار به اطرافیانشان بود. شایعه ای که همین الان پس از گذشت سه سال هم نمی توان با قاطعیت آن را رد کرد.
اقبال شاکری، عضو پیشین شورای شهر که در محل حادثه حضور داشت، در این باره اظهار کرده بود: روز اول در مورد ارسال پیامک از سوی محبوس شدگان به خانواده و اطرافیانشان بسیار شنیدم و بسیاری از افراد تیم نجات که الان اسمی از آنها نمی‌برم، نیز موضوع ارسال پیامک را بیان می‌کردند اما واقعیت این است که هرچه پیگیری کردیم تا مطمئن شویم که آیا پیامکی در کار است یا نه؟ موفق نشدیم و حتی با مسئولان پلیس تهران، اورژانس، سازمان مدیریت بحران و ... جلسات زیادی در این خصوص برگزار کردیم ولی فردی که مدعی ارسال پیامک باشد و پیامک را به ما نشان بدهد را پیدا نکردیم و همه می‌گفتند که ما هم شنیده‌ایم و حتی شایعاتی مبنی بر اینکه در آن پیامک قید شده که ما غذا داریم هم به گوشمان رسید، اما در آخر هم نتوانستیم کسی را پیدا کنیم که با سند به ما بگوید که پیامکی دریافت کرده ، به همین دلیل در حد یک شایعه باقی ماند.
پلاسکوی جدید چه زمانی ساخته می‌شود؟
از فردای حادثه پلاسکو، سعیدی کیا، رئیس وقت سازمان بسیج مستضعفان وعده داد پلاسکوی جدید ظرف یک سال ساخته می شود. از همان ابتدا هم مشخص بود این وعده برای به دست آوردن دل کسبه ای است که زندگی خود را نابود شده می دیدند.
اگر چه از سال گذشته تاکنون ساخت پلاسکوی جدید سرعت بیشتری گرفت اما تاخیر افتادن کلنگ زنی های پلاسکوی جدید بسیاری از کسبه پلاسکو را ناامید کرد. یکی از دلایل تاخیر این بود که قرار بود بودجه 88 میلیاردی برای ساختن دوباره بنایی ایجاد شود که روزگاری نماد قدیم تهران مدرن بوده است. اختلاف نظرها درباره اصالت داشتن طرح های پیشنهادی باعث شد تا ساخت پلاسکو با تاخیر رو به رو شود. مساله دیگر هم اختلاف شهرداری و بنیاد بر سر مجوز ساخت بود. اختلاف بین این دو نهاد کشمکش هایی را ایجاد کرد که دودش در چشم کسبه پلاسکو رفت.
رئیس بنیاد مستضعفان اخیرا گفته روند احداث پلاسکوی جدید با سرعت در حال پیشرفت است و پیش بینی می کنیم تا نیمه دوم سال ۹۹ این ساختمان تکمیل شود. این در حالی است که سالاری، عضو شورای شهر خاطرنشان کرده کار احداث ساختمان جدید پلاسکو پیش نمی‌رود و صرفا در طبقات تحتانی اقدامات مقاوم سازی را انجام می‌دهند.
سه سال از حادثه پلاسکو می گذرد اما هنوز هم اگر وارد جزئیات این پرونده بشویم با ابهامات زیادی رو به رو می شویم. فارغ از این مسائل حادثه پلاسکو اگرچه تلنگری برای مقاوم سازی و تلاش برای بهبود مدیریت بحران بود اما آنچنان که باید و شاید نتوانست آلارم هشدار را روشن کند.
امسال در حالی مراسم سومین سالگرد شهدای آتش‌نشان برگزار شد که جای مسئولان شهرداری و کسانی که از روز نخست وعده‌های زیادی برای همراهی و کمک به این خانواده‌ها داده بودند بدجوری توی ذوق می زد.
