پوتین در سخنرانی سالیانه خود در دسامبر ۲۰۱۳ در مجمع فدرال روسیه با طرح گزارههایی همچون "روسیه در دفاع از حقوق بینالملل میخواهد رهبر باشد؛ مسئولیت تاریخی روسیه در جهان بیثبات رو به افزایش است؛ و روسیه یکی از تضمینکنندگان مهم ثبات منطقهای و جهانی است" با صراحت و آشکار بیشتری تمایل این کشور به ارتقای موقعیت خود در عرصه جهانی را مورد تأکید قرار داد.
پوتین در تمام این سالها دنبال احیای حوزه نفوذ شوروی بوده و برای دستیابی وارد مناقشههایی مثل کریمه و سوریه شد و حتی رشد منفی اقتصادی را برای مناقشه کریمه به جان خرید. سعی کرد با حضور در سوریه بخشی دیگر از حوزه نفوذ شوروی را احیا کند، امری که ظاهرا در آن موفق شده و تبدیل به موثرترین بازیگر سیاسی-نظامی بحران سوریه شده.
حال باید دید پوتین مثل تمام رایگیریهای بیست سال گذشته این بار هم به شکلی میتواند رضایت مردم روسیه را جلب کند یا بالاخره مخالفانش میتوانند رویای احیای اقتدار شوروی در کالبد روسیه را نابود کنند؟
سلام نو – سرویس بین الملل: بیست سال بیشتر است که ولادیمیر پوتین مرد اول و آخر سیاست روسیه است. از اکتبر 1999 که به عنوان نخست وزیر حکومت را در بحران اقتصادی شدید از بوریس یلتسین تحویل گرفت تا همین امروز او مرد اول و آخر روسیه بود. هشت سال رییس جمهور بود و بعد با همکاری دیمیتری مدودف چهار سال نخست وزیر شد تا در نهایت در سال 2012 دوباره به عنوان رئیس جمهور قدرت را در دست بگیرد.
پوتین روسیه را از کشوری به هم ریخته دوباره به یک قدرت جدی تبدیل کرد که وارث اقتدار و قدرت شوروی باشد و بتواند پنجه در پنجه آمریکا بیاندازد. در دور اول ریاست جمهوری پوتین، اقتصاد روسیه به مدت هشت سال پیاپی رشد کرد، و تولید ناخالص داخلی مورد اندازهگیری در برابر قدرت خرید ۷۲٪ رشد کرد، هرچند چه در دور اول چه در دورههای دیگر ریاست جمهوری پوتین، روسیه از نظر شاخصهای دمکراتیک و مبارزه با فساد جایگاه پایینی داشته است.
پوتین در تمام بیست سال گذشته چهره یک رهبر مقتدر، با برنامه و البته جذاب را از خود به نمایش گذاشته است. او به ورزشکارترین و البته یکی از ثروتمندترین روسای جمهور دنیا مشهور است و چهرهای جذاب و راز آلود از خود ترسیم کرده، تصویری که البته سایه سابقه امنیتی پوتین در کا.گ.ب بر روی آن سایه گسترانده.
این مامور امنیتی سابق و سیاستمدار مقتدر فعلی چند وقتی بود که دنبال حفظ حضور خود در قدرت، حتی بعد از پایان ریاست جمهوری در سال 2024 بود. برخی فکر میکردند او دوباره مدل پوتین مدودف را اجرا کند یا پستی جدید در حوزه شورای امنیت روسیه برای خود تعریف کند، اما ظاهرا پوتین این بار به هیچ وجه قصد ندارد از قلب قدرت دور شود و میخواهد برنامههایش را با نهایت قدرت پیش ببرد.
صفر کردن دوران ریاست جمهوری
برخلاف تمام تصورات مجلس سفلای روسیه، دوما، روز چهارشنبه در حالی که داشت برای آخرین بار طرح تغییر قانون اساسی را بررسی میکرد، پیشنهاد "صفر کردن دوباره" دوران ریاست جمهوری پوتین را مطرح و آن را بدون مخالف تایید و تصویب کرد، هرچند تعدادی از نمایندگان رای ممتنع دادند. این طرح قرار است در ادامه برای بررسی به مجلس اعلا فرستاده شود.
اگر اصلاحات قانون اساسی تصویب شود پوتین دو دوره شش ساله دیگر یعنی تا سال 2036 امکان حضور در قدرت را دارد، زمانی که به او این فرصت را میدهد نقشههای خود برای روسیه را عملیاتی کند.
به گفته پوتین، طرح مطرح شده در اصلاحات قانون اساسی به این معنی است که "محدودیتها برای هر فرد، هر شهروند، از جمله رئیسجمهور فعلی، برداشته خواهد شد و آنها میتوانند در انتخابات آینده که طبیعتا آزاد و رقابتی خواهد بود شرکت کنند."
پوتین البته دو دسته اصلاح دیگر نیز در قانون اساسی این کشور اعمال کرده. یک دسته اصلاحات سیاسی است که قدرت پارلمان را افزایش میدهد و دسته دیگر اصلاحاتی که ظاهرا تقویت نهاد مذهب را دنبال میکند و بسیار پیچیده است. پوتین ظاهرا به طور جدی به تقویت نهاد مذهب برای آینده روسیه باور دارد.
اما طرح پوتین برای روسیه چیست و او از حضور در قدرت چه هدفی را دنبال میکند؟ طبعا در نظامی مثل روسیه دور ماندن از قدرت به معنای فرصت دادن به رقیبان است، اما پوتین به جز حفاظت از خود اهدافی دیگر نیز دارد که مهمترین آن احیای قدرت و شوکت شوری و روسیه تزاری است.