ساخت دارویی قدرتمند از زهر عنکبوت!

محققان دانشگاه "کوئینزلند" موفق به استفاده از زهر عنکبوت "تارانتولا" در ساخت داروی تسکین دهنده درد غیراعتیاد آور شده اند.

به گزارش سلام نو و به نقل از نیو اطلس، داروهای تسکین دهنده افیونی که مشتقات تریاک(اپیوئید) هستند، نه تنها عوارض جانبی بالقوه مانند حالت تهوع و یبوست ایجاد می کنند، بلکه می‌توانند بسیار اعتیاد آور نیز باشند.

بنابراین دانشمندان استرالیایی اکنون برای توسعه آنچه که می‌تواند یک داروی بهتر و مفیدتر و کم خطرتر باشد، با استفاده از زهر عنکبوت تارانتولا یک مسکن غیر افیونی ایجاد کرده‌اند.

مواد افیونی یا اپیوئید(Opioid) به مجموعه ترکیبات شیمیایی طبیعی و صنعتی مسکن شبیه به مرفین گفته می‌شود که در سیناپس گیرنده‌های عصبی اپیوئید را تحریک می‌کنند. عملکرد همگی آنها در بدن همانند کار انتقال‌دهنده‌های عصبی ضد درد(اندورفین‌ها) است که از طریق تأثیر بر سلسله اعصاب مرکزی موجب تخفیف احساس درد در بدن می‌شوند.

این داروی جدید آزمایشگاهی تسکین دهنده درد توسط گروهی در دانشگاه کوئینزلند استرالیا به سرپرستی دکتر "کریستینا شرودر" ساخته می‌شود.

این دارو حاوی یک پروتئین کوچک به نام "Huwentoxin-IV" است که در زهر یک نوع عنکبوت تارانتولا معروف به عنکبوت پرنده چینی با نام علمی "Haplopelma schmidti" یافت می‌شود.

این عنکبوت، بومی جنوب چین و ویتنام است و بسیار تهاجمی تلقی می‌شود و زهر آن بسیار سمی است.

محققان پروتئین موجود در سم این رتیل را تغییر داده و توانایی موجود آن در پیوند با گیرنده‌های درد خاص در بدن را افزایش داده و در نتیجه توانستند احساس درد را در بدن مسدود کنند. از آنجا که داروی حاصل، بسیار قدرتمند و هدفمند است، مقدار نسبتاً کمی از آن برای تسکین دردهای مزمن مورد نیاز است و هر عوارض جانبی احتمالی را به حداقل می رساند.

علاوه بر این، آزمایشات انجام شده بر روی موش‌های آزمایشگاهی نشان می‌دهد که این دارو ضمن تسکین موثر درد به احتمال فراوان اعتیاد آور نیست، اما این موضوع هنوز نیاز به اثبات در انسان دارد. این اولین بار نیست که دانشمندان دانشگاه کوئینزلند روی کاربرد درمانی سم عنکبوت تحقیق کرده‌اند. در سال ۲۰۱۷ گروهی به سرپرستی پروفسور "گلن کینگ" مشخص کردند که یک پپتید در سم عنکبوت تار قیفی استرالیایی وجود دارد که باعث کاهش آسیب مغزی ناشی از سکته مغزی می‌شود. این تحقیقات به تازگی در مجله Biological Chemistry منتشر شده است.

تارانتولا نام عمومی خانواده‌ای از عنکبوت‌های میگالومورف به نام Theraphosidae است که بیشتر در مناطق گرمسیری و بیابانی یافت می‌شوند. تاکنون حدود ۹۰۰ گونه از آنها شناسایی شده‌ است. تمامی گونه‌های تارانتولاها شکارچی هستند و بیشتر با استفاده از کمین به شکار می‌پردازند. بزرگ‌ترین گونه تارانتولاها می‌توانند موش‌ها و حتی پرندگان کوچک را شکار کنند. بسته به نوع گونه اندازه آنها از ۲٫۵ تا ۳۰ سانتی‌متر متغیر است. بزرگترین گونه تارانتولای غول پیکر پرنده خوار است که در حدود ۳۰ سانتی‌متر طول و ۱۷۰ گرم وزن دارد. این گونه در جنگلهای بارانی آمریکای شمالی یافت می‌شود. این گونه اغلب از سوسک‌ها، مارها، مارمولک‌های کوچک، قورباغه‌ها، پرنده‌ها و حتی خفاش‌ها و موش‌های کوچک تغذیه می‌کند. به وفور مشاهده می‌شود که به این جانوران عنوان "رتیل" اطلاق می‌شود که اشتباهی رایج است؛ واژه رتیل، نام عمومی گروه دیگری از عنکبوتیان بوده(راسته Solifugae) که با عنکبوت‌ها تفاوت‌های مشخصی دارند.

/ایسنا