به گزارش سلام نو، پایین تر از چهارراه سعدی و جنب بیمارستان امیراعلم خیابانی قرار دارد که خانه پدری صادق هدایت در دل آن جای گرفته است.
خانه‌ای با دیوارهای نقاشی شده و تابلوی رنگ و رو رفته‌ای که نشان می‌دهد روزگاری اینجا مهد کودک بوده و بچه‌های زیادی در آن رفت و آمد داشته اند.
زیرزمین خانه صادق هدایت حدود ۸۰ متر است که قبلاً به عنوان آشپزخانه و انباری از آن استفاده می شده اما در حال حاضر به عنوان سرویس بهداشتی از آن استفاده میشود، خانه صادق هدایت در زمینی به مساحت ۱۴۰۰ متر و در ابعاد ۵۵ در ۲۵.۳۰ متر بنا شده و پس از در اختیار قرار دادن خانه صادق هدایت به بیمارستان، قسمتی از دیوار شرقی حیاط شمالی تخریب و راه ورودی از بیمارستان به خانه مهیا شده است.
وارد خانه که می‌شوم دیوارهای ترک‌خورده و رنگ و رو رفته‌ای را می‌بینم که به دلیل عدم بازسازی در حال تخریب است و ساختمانی تجاری با ارتفاعی بلندتر از ساختمان خانه و در حریم خانه تاریخی هدایت خودنمایی می‌کند. گوشه حیاط هم تعدادی وسایل ورزشی نصب شده که ظاهراً کارمندان بیمارستان از آن استفاده می‌کنند.
جهانگیر هدایت برادرزاده صادق هدایت که خود بخشی از دوران کودکی ونوجوانی‌اش را در این خانه گذرانده در مورد این خانه تاریخی می‌گوید:
«خانه به پدربزرگ صادق هدایت مرحوم جعفرقلی خان هدایت معروف به نیرالملک متعلق بوده، وی از شخصیت‌های زمات خود، رئیس دارلفنون و وزیر علوم بوده است. این خانه یک باغ بزرگ شامل کل محوطه شمال خیابان کوشک می‌شد.
خانه‌ای با معماری قاجاری
نیرالملک در این باغ چند خانه می‌سازد به این نیت که بچه‌هایش آنجا زندگی کنند و این خانه را به مرحوم اعتضادالملک یعنی پدر صادق هدایت اهدا می‌کند، صادق هدایت در این خانه بزرگ شده بود، این خانه اواخر دوره قاجاریه ساخته شده و تمام مشخصات معماری آن ایام را دارد.
خواهر و برادرهای صادق پس از ازدواج خانه را ترک می‌کنند اما او تا آخر عمرش در خانه پدری ماند و هیچ وقت آن را ترک نکرد، تاسال 1323 این خانه در اختیار اعتضادالملک، صادق و مادرش بوده که در همین سال خانه را به شخصی که هویتش مشخص نیست می‌فروشند.»
سال‌ها از آن دوران گذشته و هم اکنون مالکیت این خانه برای بیمارستان امیراعلم است و علی رغم اینکه این خانه در تاریخ ۲۶ آبان ماه سال ۷۸ در فهرست آثار ملی ایران با شماره ۲۴۹۱ به ثبت رسید اما در آن بسته شده و امکان بازدید از آن وجود ندارد.
تخریب بخش شمال‌شرقی بیمارستان امیراعلم بدون اطلاع میراث فرهنگی
محسن شیخ‌الاسلامی، معاون میراث فرهنگی استان تهران در گفت‌وگو با خبرنگار میراث فرهنگی خبرگزاری فارس در خصوص آخرین وضعیت خانه صادق هدایت گفت: این خانه تحت تملک بیمارستان امیراعلم است و تا جایی که یادم است سال‌ها پیش از این خانه به عنوان مهدکودک بیمارستان استفاده می‌شد.
وی افزود: علیرغم اینکه خیلی بی‌ربط به موضوع بود اما حضور انسان در آنجا یکی از عوامل حیات این بنا محسوب می‌شد اما ظاهراً مدت زیادی است که تخلیه و در آن بسته شده است.
وی در پاسخ به اینکه آیا برای تبدیل خانه هدایت به موزه با بیمارستان وارد مذاکره نشده‌اید، گفت: این برنامه را در دستور کار خود دارم چرا که مشاهده کردم اخیراً بدون اینکه به ما اطلاع دهند و یا شهرداری از ما استعلامی بگیرد و یا خود مدیریت بیمارستان سوالی بپرسد، بخش شمال‌شرقی بیمارستان امیراعلم هم تخریب شده، به هر حال بخشی از این موضوعات با گفت‌وگو و بخشی با دیسیپلین‌های قانونی حل میشود.
لزوم همراهی دانشگاه علوم پزشکی برای تبدیل خانه صادق هدایت به موزه
شیخ‌الاسلامی تصریح کرد: باز شدن در خانه صادق هدایت مستلزم موافقت مالک است و باید در این خصوص مذاکره کنیم اما تا الان این اتفاق نیفتاده است، قضیه 50 ـ 50 است یعنی من این برنامه را دارم که وارد مذاکره شوم و از طرف من مشکلی وجود ندارد اما 50 درصد مسئولان بیمارستان حل نشده است.
وی ادامه داد: ما حتی طرح و ایده داریم که خانه هدایت به عنوان یک موزه یا یادمانی از صادق هدایت مطرح شود، به هر حال این خانه، خانه پدری هدایت بوده و سال‌ها در آن زندگی کرده و معماری آن هم معماری خاصی است، بنابراین دانشگاه علوم پزشکی و بیمارستان امیراعلم هم باید در این خصوص با ما همراهی کنند.
این در حالی است که آرش جعفریه رئیس بیمارستان امیراعلم در گفت‌وگو با خبرنگار میراث فرهنگی خبرگزاری فارس، در خصوص خانه تاریخی صادق هدایت که در مالکیت بیمارستان امیراعلم است، گفت: پس از انقلاب و از آنجایی که عده‌ای قصد تخریب خانه صادق هدایت را داشتند رئیس وقت بیمارستان امیراعلم درب جانبی خانه را باز می‌کند و از این خانه به عنوان مهد کودک بیمارستان استفاده میشود.
تا 20 سال پیش از خانه هدایت به عنوان مهد کودک استفاده می‌شد
جعفریه با تأکید بر اینکه تا 20 سال پیش از خانه هدایت به عنوان مهد کودک بیمارستان استفاده می‌شد، گفت: اسناد و مدارکی در دفتر حقوقی دانشگاه علوم پزشکی تهران وجود دارد که نشان می‌دهد مالکیت خانه برای بیمارستان امیر اعلم است و در این اسناد عنوان شده که چگونه این خانه در اختیار بیمارستان قرار گرفته است.
رئیس بیمارستان امیر اعلم تصریح کرد: بعد از برچیده شدن مهد کودک، از این خانه به عنوان مرکز تحقیقات بیمارستان، کتابخانه و معاونت بین‌الملل بیمارستان استفاده میشود.
ساخت پاساژی در حریم خانه هدایت با مجوز شهرداری
وی افزود: مهمترین صدمه‌ای که به خانه صادق هدایت وارد شد ساخت پاساژی در حریم این خانه بود که 8 سال پیش با مجوز شهرداری تهران احداث شد.
ساختمانی که در حریم خانه هدایت و با مجوز شهرداری ساخته شده است
جعفریه تصریح کرد: تا آنجایی که اطلاع دارم تنها ورثه صادق هدایت برادرزاده او جهانگیر هدایت است که چند بار گروه‌های نویسنده و دانشجو را در قالب تورهای یک روزه به اینجا آورده و در مورد قدمت ساختمان توضیحاتی را ارائه داده است.
اگر خانه صادق هدایت زیرمجموعه بیمارستان نبود تا الان تخریب شده بود
رئیس بیمارستان امیر اعلم اعلام کرد: بر اساس اظهارات مدیر کل میراث فرهنگی و گردشگری استان تهران اگر خانه صادق هدایت زیرمجموعه بیمارستان امیر اعلم نبود تا الان تخریب شده بود، اگر میراث فرهنگی بتواند به ما بودجه مناسبی بدهد و یا همکاری مناسبی داشته باشد تا بتوانیم بر اساس نظر میراث فرهنگی این خانه را مرمت کنیم قطعاً وضعیت آن بهتر خواهد شد.
وی در خصوص تبدیل خانه صادق هدایت به موزه گفت: این موضوع بستگی به سیاست‌های معاونت توسعه دانشگاه علوم پزشکی تهران دارد، البته این کار تا حدی امکانپذیر است تا مردم بتوانند از این فضا استفاده کنند، در حال حاضر دانشجویان دانشگاه تهران می‌توانند از کتابخانه تخصصی این مجموعه استفاده کنند.
جعفریه ادامه داد: این خانه از ساعت 8 صبح تا زمانی که دانشجویان در حال مطالعه باشند باز است که گاهی این زمان در ایام امتحانات به ساعت 22 هم می‌رسد.
ماهانه 2 میلیون تومان برای فضای سبز این خانه هزینه می‌کنیم
رئیس بیبرای فضای سبز این خانه ماهیانه حدود 2 میلیون تومان هزینمارستان امیر اعلم گفت: تمامی کارهایی که ما انجام دادیم در راستای حفظ و نگهداری خانه صادق هدایت بوده است، برای مثال ما برای فضای سبز این خانه ماهیانه حدود 2 میلیون تومان هزینه می‌کنیم، همچنین از قدیم یک چاه فاضلاب در حیات پشتی خانه وجود داشت که تخریب شده بود و ما آن را بازسازی کردیم و جلوی تخریب بیشتر آن را گرفتیم.
وی ادامه داد: مدیرکل میراث فرهنگی استان تهران شخصاً در این مکان حاضر شدند و یک بازدید 2 ساعته از تمامی فضا داشتند و اگر معاون میراث فرهنگی استان تهران هم تمایل داشته باشد می‌توانند از این خانه بازدید کنند و در جریان امور جاری خانه هدایت قرار گیرند.
استقبال دانشگاه علوم پزشکی برای تبدیل خانه هدایت به موزه
جعفریه در خصوص اظهارات محسن شیخ‌الاسلامی، معاون میراث فرهنگی استان تهران مبنی بر اینکه ما آمادگی داریم تا این خانه را به موزه تبدیل کنیم، گفت: من فکر می‌کنم دانشگاه هم از این موضوع استقبال کند. به هر حال باید جلساتی در این خصوص برگزار شود تا به نتیجه برسد.
رئیس بیمارستان امیر اعلم با بیان اینکه خانه صادق هدایت متعلق به دوره قاجار است، گفت: این خانه باید با توجه به شرایط خاص بیمارستان حفظ و نگهداری شود.
وی در پاسخ به این سوال که آیا در صورت تبدیل خانه هدایت به موزه عواید آن باید به بیمارستان برسد یا نه، گفت: تمام این موضوعات بستگی به سیاست‌های دانشگاه دارد و من نمی‌توانم در این زمینه اظهارنظری داشته باشم.
بنای بیمارستان در پهنه‌ای نبوده که تخریب آن نیاز به استعلام از میراث فرهنگی داشته باشد
جعفریه در خصوص تخریب ضلع شمال شرقی بیمارستان که بنا به گفته معاون میراث فرهنگی استان تهران بدون اطلاع میراث فرهنگی صورت گرفته است، گفت: قسمتی که تخریب شده ساختمان قدیم گوش و حلق و بینی و اتاق‌های عمل این بخش بوده است و به لحاظ اینکه بیمارستان اتاق‌های عمل جدید خود را احداث کرده و از لحاظ داشتن اورژانس استاندارد در مضیقه بوده ساختمان قدیم تخریب شد تا با تفاهم‌نامه‌ای که با مجمع خیرین استان تهران منعقد شده اورژانس جدید راه‌اندازی شود.
ضلع شمال شرقی بیمارستان که جهت راه‌اندازی اورژامس تخریب شده است
رئیس بیمارستان امیر اعلم افزود: در این محوطه اورژانس بیمارستان و چند طبقه واحد پشتیبانی احداث میشود تا مشکلاتی که ما از لحاظ نداشتن اورژانس استاندارد داریم برطرف شود.
وی ادامه داد: در بحث تخریب هم این کار با هماهنگی شهرداری صورت گرفت و مکاتبات لازم با شهرداری منطقه 12 انجام شد و این بنا در پهنه‌ای نبوده که تخریب آن نیاز به استعلام از میراث فرهنگی داشته باشد.
جعفریه با بیان اینکه حساسیت ما این است که بنا از لحاظ «نما» با منطقه تاریخی 12 همخوانی داشته باشد، گفت: نمای ساختمانی هم که به عنوان درمانگاه بیمارستان در حال احداث است با قدمت منطقه 12 همخوانی دارد و در نما تلفیقی از آجرهای سنتی و سنگ به کار رفته است.
رئیس بیمارستان امیراعلم در پایان گفت: بودجه‌ای که برای این کار در نظر گرفته شده حدود 50 میلیارد تومان است و قرار است طی مدت زمان 3 سال به بهره‌برداری برسد.
/فارس
