سلام نو - سرویس فرهنگ و هنر : بهانه نگارش این یادداشت انتشار خبر بازی نوید محمدزاده در نقش یک نابینا در فیلم تازه برادران جلیلوند با عنوان «شب، داخلی، دیوار»، به نظر می رسد با توجه به سابقه ذهنی از توانمندی‌های نوید محمدزاده و نقش دشوار و چالش برانگیز یک نابینا بتواند به نقطه عطفی برای این فیلم بدل شود و البته برای محمدزاده که تا برای نخستین بار تن به چنین نقش و کاراکتری داده است، نابینایی وضعیت نامتعارفی است که قطعاً بازنمایی آن درموقعیت نمایشی و در سینما، بازیگر را در یک آزمون سخت تجربه پذیری قرار میدهد.
شخصیتی که مخاطب و دیگران او را می‌بینند اما او کسی را نمی‌بیند، اساساً تضاد و پارادوکس بین نابینایی و سینما که ماهیتش تصویر و تماشا و دیدن است می‌تواند تامل برانگیز باشد، نوید محمدزاده نخستین بازیگری نیست که در نقش یک نابینا ظاهر می‌شود، پیش از نوید محمد زاده بازیگران دیگری این موقعیت و نقش را در فیلم‌های مختلف تجربه کرده‌اند و به همین بهانه به بررسی نقش هایی که به روشن دلان اختصاص داشته است پرداخته ایم و در ادامه خواهید خواند.
بیشتر بخوانید :
10 فیلمی که با محوریت نابینایان تولید شده اند
بیژن امکانیان در فیلم «گلهای داودی»
شاید معروفیت بیژن امکانیان با بازی در نقش یک نابینا در فیلم مطرح «گلهای داودی» به کارگردانی رسول صدر عاملی اتفاق افتاد و گویی نابینا بودنش در این نقش باعث دیده شدنش به عنوان یک بازیگر شد، جواد که در آستانه ازدواج است به طور اتفاقی و در جریان مکالمه مادرش، راز مرگ پدرش را می‌فهمد و متوجه می‌شود که سال‌ها به او دروغ گفته‌اند، بخش مهمی از فیلم به روابط عاطفی بین این زوج نابینا می‌گذرد.
علی دهکردی در فیلم «از کرخه تا راین»
علی دهکردی هم با ایفای نقش یک نابینا با نام سعید در فیلم «از کرخه تا راین» به کارگردانی ابراهیم حاتمی‌کیا به شهرت رسید، سعید که بر اثر بمب‌های شیمیایی نابینا شده بود به همراه گروهی از همرزمانش برای معالجه به آلمان اعزام می‌شود، در واقع در اینجا با شخصیتی مواجه هستیم که نابینایی‌اش نه به دلیل بیماری یا مادرزادی که به دلیل جانبازی است، او بینایی‌اش را در راه دفاع از وطن از دست میدهد.
پرویز پرستویی در فیلم «بید مجنون»
بدون شک یکی از ماندگارترین نقش‌های نابینا به پرویز پرستویی در فیلم «بید مجنون» به کارگردانی مجید مجیدی اختصاص دارد، مردی پس از سال‌ها، طی عمل جراحی که در خارج از کشور انجام می‌گیرد، بینایی خود را باز می‌یابد و در ادامه با مشکلاتی در زندگی مواجه می‌شود، نابینایی که از ۸ سالگی بینایی خود را از دست داده است امیدی می‌یابد برای دیدن دوباره رنگها و خطوط زندگی عادی، اما وقتی درشرایط واقعی قرار می‌گیرد و زرق و برق زندگی را مشاهده می‌کند همچون بید برسر ایمان خویش می‌لرزد.
محسن رمضانی در فیلم «رنگ خدا»
یکی دیگر از مهمترین نقش‌های نابینا بازهم به فیلمی از مجید مجیدی و فیلم «رنگ خدا» تعلق دارد، این بار البته با یک کودک نابینا مواجه هستیم که در واقعیت هم نابینا است، محمد رمضانی فرزند نابینای هاشم که در مدرسه نابینایان تحصیل می‌کند برای گذراندن تعطیلات به خانه باز می‌گردد و با اتفاقات تازه‌ای مواجه می‌شود.
شهاب حسینی در فیلم «ایستگاه بهشت»
فیلم «ایستگاه بهشت» به کارگردانی نادر مقدس، داستان نابینایی را بیان می‌کند که برای به دست آوردن بینایی‌اش تلاش زیادی می‌کند اما در این راه با مسایل تازه‌ای برخورد کرده که در تغییر نگاه او به زندگی بسیار موثر است، او مدت‌هاست که برای درمان چشمش به بیمارستان می‌رود و به یکی از پرستارها علاقه‌مند شده است، اما این علاقه فقط در دل سروش است و همین قضیه، اتفاقات جدیدی را در زندگی او به وجود می‌آورد.
محمد صالح علاء در فیلم «پنجره»
مصطفی با بازی محمد صالح علاء در فیلم «پنجره» به کارگردانی امیر توسل که تصمیم دارد با مریم ازدواج کند بر اثر تصادف با اتومبیل بینایی خود را از دست میدهد، او مأیوس از وضع خود از مریم دوری می‌کند، اما دیگران به ویژه خواهر و پدرش می‌کوشند تا به او بقبولانند که نابینا شدن نبایستی او را از تصمیمش منصرف کند، مصطفی به آموزشگاه نابینایان می‌رود و بر اثر نصایح اطرافیان با مریم ازدواج می‌کند.
ماه چهره خلیلی در فیلم «چشمان سیاه»
ماه چهره خلیلی از معدود زنان بازیگری است که در نقش یک نابینا در فیلم «چشمان سیاه» به کارگردانی ایرج قادری بازی کرده است، البته در حوزه تلویزیون نیز کتایون ریاحی با بازی در نقش نابینا در سریال «یوسف پیامبر» که در یک دوره زمانی نابینا می‌شود یکی از ماندگارترین و مهمترین نقش‌های نابینا را بازی کرده است، در فیلم چشمان سیاه غزل دلاویز و سورنا در یک دانشکده تحصیل می‌کنند و هر دو شاعرند.
البته بازیگران و فیلم های دیگری نیز به مسئله نابینایان پرداخته اند، از قبیل پارسا پیروز فر در فیلم «شیدا» به کارگردانی کمال تبریزی، محمد متوسلانی در فیلم «زم هریر» به کارگردانی علی رویین تن، کوروش سلیمانی در فیلم «اتوبوس شب» به کارگردانی کیومرث پوراحمد، علی دهکردی در فیلم «سجده بر آب» به کارگردانی حمید خیرالدین، بهرام افشاری در فیلم «چشم و گوش بسته» به کارگردانی فرزاد موتمن، مرجانه گلچین در فیلم «چشم‌هایم برای تو» به کارگردانی خسرو شجاعی و فیلم های «دوچشم بی سو» به کارگردانی محسن مخلباف، فیلم «اشکان انگشتر متبرک و چند داستان دیگر» به کارگردانی شهرام مکری، فیلم «سکوت» به کارگردانی محسن مخلباف، فیلم «لاک پشت ها هم پرواز می کنند» و ...
واقعیت این است که از منظر سینمایی نابینایی یک فرصت بزرگ برای هر بازیگری است که هنرش را در ایفای نقش یک نابینا محک بزند و اغلب این نقش‌ها به خاطر موقعیت دراماتیکی که برای بازیگر فراهم می کند دیده شده و درذهن مخاطب می‌ماند، نابینایی یکی از دراماتیک‌ترین وضعیت‌های انسانی است که هم با تراژدی گره خورده و هم با ملودرام و حتی کمدی، موقعیتی که بازی در آن سخت است اما یک شانس بزرگ برای هر بازیگری در کارنامه حرفه‌ای اوست.
