سلام نو – سرویس اجتماعی: نرخ ازدواج و نرخ تولد یکی از نگرانی‌های عموم مسئولین کشور در چند سال اخیر است، به ویژه با توجه به این مسئله که بحران پیری جمعیت کشور نیز بیش از همیشه خودنمایی می‌کند.
بر اساس گفته یکی از نمایندگان مجلس در ۶ سال گذشته آمار ازدواج کشور حدود ۴۰ درصد کاهش یافته است و نرخ رشد جمعیت کشورمان به زیر یک‌درصد رسیده. امیرحسین بانکی‌پور،آمار زیر یک درصدی رشد جمعیت را خطرناک می‌داند و معتقد است باید وضعیت قرمز اعلام کرد.
پیش از این نیز محمد اسماعیل اکبری مشاور عالی وزیر بهداشت به مناسبت روز جهانی جمعیت با اشاره به شیب تند پیر شدن جمعیت ایران گفته بود: «جهان در طول ۷۰ سال گذشته حدود پنج سال پیرتر شده است، اما جمعیت ایران متاسفانه در ۶۰ سال گذشته ۱۰ سال پیرتر شده است. البته این اتفاق ثابت نمی‌ماند و همچنان پیرتر می‌شویم.»
بنا بر آماری که او اعلام کرده، سال ۹۸ نسبت به سال ۹۷، ۱۷۰ هزار تولد کمتر در ایران ثبت شده و سال ۹۷ هم ۱۲۰ هزار تولد کمتر از سال ۹۶. به گفته او با این روند ایران در سی سال آینده پیرترین کشور جهان خواهد بود و این رخداد حتی از شیوع گسترده کرونا هم برای آینده کشور خطرناک‌تر است.
محمد مهدی تندگویان، معاون امور جوانان وزیر ورزش هم از جمله کسانی بود که با هشدار نسبت به این وضعیت و جهانی بودن این خطر گفت: این معضلی است که تمام کشورهای جهان را با خود درگیر خواهد کرد اما به علت مسائل فرهنگی، کشور ما بیشتر با آن دست و پنجه نرم خواهد کرد. در بسیاری از کشورها برگزاری یک مراسم عریض و طویل برای آغاز زندگی مرسوم نیست اما در ایران این باور شکل گرفته است که عدم برگزاری یک مراسم درخور برای آغاز زندگی، مسئله ناهنجار و غیرمعمولی است به همین سبب مشکل جمعیتی و ازدواج در ایران نسبت به سایر کشورهای جهان کاهش چشمگیری خواهد داشت.
در همین راستا سیاست‌های کنترل جمعیت چند سالی است که در ایران لغو شده و تشویق به فرزند آوری سر لوحه مسئولان سیاسی، اقتصادی و فرهنگی قرار گرفته است، اما چرا با این وجود هیچ تغییری در نرخ تولد رخ نداد و حتی اوضاع بدتر شد؟
برای پاسخ به این پرسش باید سری به بازار بزنیم. بازار وسایل خانگی و الکترونیکی نسبت به فروردین افزایش قیمت 30 تا 60 درصدی و نسبت به اسفند و بهمن افزایش 100 درصدی داشته است، آن هم در حالی که قیمت دلار تغییری با این شیب نداشته است. قیمت اجاره و خرید خانه منفجر شد و بخش بزرگی از خانواده‌های ایرانی را شوک زده کرد. قیمت سکه و دلار هم که همان شیب سابق را با قوت ادامه داد.
در این میان به نابودی شغل‌های ریز و درشت به خاطر کرونا، افزایش ناچیز درآمد کارگران و کارمندان و به زیر خط فقر رفتن بسیاری از ایرانی‌ها نیز باید اشاره کرد.
در چنین وضعیت اقتصادی عجیب و غریبی کمتر کسی حاضر می‌شود ریسک ازدواج را به جان بخرد چه برسد به ریسک بچه دار شدن، آن هم وقتی به خاطر بیاوریم که هزینه مراقبت از یک بچه از شیشه شیر و پوشک گرفته تا هزینه چند ده میلیونی مدرسه روز به روز در حال بیشتر شدن است. با این تفاسیر عملا امکان تشکیل خانواده و استقلال جوانان در حال از بین رفتن است.
در چنین شرایطی که دولت هم عملا توان مشوق دادن برای بچه‌دار شدن ندارد با تشکیل کدام کمیسیون و اعلام کدام وضعیت قرمز می‌خواهیم اوضاع را درست کنیم؟ اگر مسئولان برای نمونه افزایش نرخ زاد و ولد به هند و چین و ژاپن و آلمان اشاره می‌کنند به وضعیت اقتصادی بالنده آن‌ها نیز اشاره کننده که هر کدام یکی از قدرت‌های اقتصادی دنیا هستند.
تنها راه عبور از این بن بست بهبود سریع شرایط اقتصادی و باز کردن درهای اقتصاد کشور رو به دنیا است که با توجه به تنش با آمریکا کار بسیار دشواری به نظر می‌رسد.
