سلام نو – سرویس سیاسی: «ما نیاز داریم در موقع لزوم سریعا افراد را عوض کنیم، اما با شرایط کنونی اگر سراغ هرکسی برویم بحران سیاسی ایجاد می‌شود.» این خلاصه دلایل قاضی زاده هاشمی، نایب‌رییس مجلس برای احیای پست نخست وزیری است.
او معتقد است امروز رئیس جمهور برآمده از رای مستقیم مردم و یک نماد سیاسی است که جا به جایی آن هزینه‌زاست، ولی با احیای نخست وزیری این اتفاق به سادگی ممکن می‌شود.
هر چقدر عباس عبدی به کنایه و طنز از نظام پارلمانی سخن می‌گوید تا ایرادات شورای نگهبان را یادآور شود و هر چقدر سعید حجاریان با طنزی تلخ پاسخ او را می‌دهد، قاضی زاده هاشمی در مطرح کردن ایده احیای نهاد نخست وزیری جدی است و به طور جدی آن را راهگشا می‌داند.
البته نایب رئیس مجلس نخستین نفری نیست که میل به احیای نهاد نخست وزیری دارد. بسیاری پس از سخنان رهبری در سال ۱۳۹۰ در کرمانشاه گمان کردند نظر ایشان بر روی احیای نخست وزیری به جای ریاست جمهوری است.
ایشان در آن سال در بخشی از سخنان خود گفتند: اگر یک روز در آینده‌های دور یا نزدیک - که احتمالا در آینده‌های نزدیک، چنین چیزی پیش نمی‌آید - احساس بشود که به جای نظام ریاستی مثلا نظام پارلمانی مطلوب است - مثل اینکه در بعضی از کشورهای دنیا معمول است - هیچ اشکالی ندارد.
هرچند رهبری در طول سال‌های گذشته چندین بار به اشکال گفتند "که مشکلات نظام پارلمانی برای کشور بیش از مشکلات نظام ریاستی است" ولی همان حرف ابتدایی کافی بود تا طرفداران نظام پارلمانی در طول تمام این سال‌های برای دست یابی به این الگو تلاش کنند.
در دو مجلس گذشته نیز تلاش‌هایی در این زمینه صورت گرفت و حتی ظاهرا نامه‌هایی به رهبری نوشته شد و حتی برخی لاریجانی را نخستین نخست وزیر ایران پس از سال‌ها دانستند ولی با این همه هیچ گاه این تحرکات آن قدر جدی نشد که مورد توجه قرار گیرد.
یدالله طاهر نژاد، عضو ارشد حزب کارگزاران سازندگی در واکنش به اظهارات قاضی‌زاده هاشمی به سلام نو گفت: بهتر است که آقای قاضی زاده هاشمی قبل از اظهارنظر به مواضع مقام معظم رهبری در این خصوص رجوع کرده و بعد اظهارنظر کند.
وی با اشاره به مواضع رهبری افزود: رهبر انقلاب در سال ۹۸ گفتند که این مسائل را در مجمع بازنگری قانون اساسی به تفصیل بحث کردیم و به این نتیجه امروز رسیدیم، چرا که مشکلات نظام پارلمانی برای کشور بیش از مشکلات نظام ریاستی است.
اما این تنها اصلاح طلبان نیستند که تغییر فرم نظام را اولویت اصلاحی نخست کشور نمی‌دانند. احمد توکلی، عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اینکه الان کشور گرفتاری‌های مهم‌تری از تغییر نظام ریاستی به پارلمانی دارد،گفت: تفاوت بین نظام پارلمانی و نظام ریاستی آنقدر نیست که بتواند در اداره کشور تحول ایجاد کند. آنچه امروز تحول ایجاد می کند ایمان و وفاداری به اسلام و ایران است.
علی مطهری نیز با تاکید بر اینکه اکنون کورسویی از امید وجود دارد که مردم بتوانند در انتخابات ریاست‌جمهوری اظهار وجود کنند گفت: اگر نظام پارلمانی جای نظام ریاستی را بگیرد، این میزان امید هم از بین می‌رود.
وی هم‌چنین برخلاف نایب رئیس مجلس شورای اسلامی تغییر پی در پی دولت را به مصلحت ندانست و گفت: اینکه می‌گویند عزل رئیس‌جمهور چون مردم به او رأی داده‌اند ابعاد سیاسی پیدا می‌کند، درباره نخست‌وزیر هم صادق است.
اما تجربه کشورهای دیگر چه می‌گوید؟ آیا آنچنان که قاضی زاده هاشمی تصور می‌کند نخست وزیر می‌تواند بن بست شکن و گره‌گشا باشد و آیا تمام مشکل کشور با تغییر دو سا ل به دو سال رئیس دولت حل می‌شود؟
در لبنان سیستم نخست وزیری اجرا می‌شود و اتفاقا به جز چند مورد خاص عمر دولت‌ها زیر دو سال است. با این همه، این قدرت تغییر دولت هیچ تاثیر مثبتی بر حل مشکلات این کشور آشوب‌زده نداشته، چون مشکلات لبنان نه در شیوه حکومت ریاستی یا پارلمانی بلکه در طائفه‌گرایی است.
ایران شاید مشکلات بحران سیستم طائفه‌ای لبنان را نداشته باشد اما فصل مشترکش با لبنان این است که با تغییر سیستم سیاسی مشکلش حل نمی‌شود، چون مشکلاتش در محتوا است نه فرم حکومت! تا وقتی آش همین آشِ به رسمیت نشناختن اختلاف نظرها و رویکرد حذف برخی جریان‌ها باشد مشکلات در کشور جریان خواهد داشت و فرقی بین سیستم پارلمانی و ریاستی نخواهد بود.
نظر شما