سلام نو – سرویس سیاسی: پیروزی جو بایدن هرچند آثار مختصر و محدودی بر اقتصاد ایران داشت اما تا اینجا آثار روشنی بر زمین سیاست داخلی ایران داشته و باعث به تحرک افتادن اصولگرایان شده است، تحرکی که البته باعث افزایش فشار به دولت و گرم شدن جدال بین محمد باقر قالیباف و حسن روحانی شده است.
هر چند ظاهر بحث قالیباف با روحانی بحث تفاوت نگاه اقتصادی بین بهارستان و پاستور است، اما سایه سیاست بر سر این جدال تازه چنان سنگین است که نمی‌توان از آن چشم پوشی کرد.
دعوای حسن روحانی و محمد باقر قالیباف دعوای امروز و دیروز نیست. از مناظرات انتخاباتی ۹۲ که مردم شاهد اولین گفت‌وگوی عمومی این دو بودند تفاوت راه، روش و منش این دو مشخص بود. روحانی مرد دیپلماسی بود و پروژه‌اش گفت‌وگو با دنیا و قالیباف مرد کار جهادی و پروژه‌اش به قول خودش اتکا به داخل بود.
تا زمانی که ترامپ از برجام خارج نشده بود روحانی پیروز مطلق میدان بود و محمدباقر قالیباف در نهایت چنان ناکام ماند که سال ۹۶ به نفع ابراهیم رئیسی از صحنه انتخابات ریاست جمهوری کنار رفت و دست آخر هم با وجود ایستادن در کنار رئیسی باز هم نتوانست بر روحانی پیروز شود.
خروج ترامپ از برجام اما همه چیز را تغییر داد. روز به روز وضعیت دولت روحانی بدتر شد، فشار تحریم، تنش ارزی، تصمیمات سست، تصمیمات غلط، مردان اقتصادی بی‌کیفیتی مثل نوبخت و کمرنگ شدن چهره‌ای مثل اسحاق جهانگیری در کنار رخدادهایی مثل آبان ۹۸ ، هواپیمای اوکراینی و کرونا باعث شد تا دست بالا با قالیباف و یارانش باشد و آن‌ها در نهایت بعد از ۶ سال بهارستان را به لطف مشارکت کم مردم تمام و کمال فتح کنند.
گفتمان کار جهادی قالیباف در حالی مجلس را فتح کرد که رقیب جدی آن یعنی دیپلماسی با جهان به لطف ترامپ و البته شرایط ناخوشایند داخلی از صحنه خارج شد و جهادی‌هایی که خود را انقلابی هم می‌خواندند با رای زیر ۵۰ درصد مردم راهی مجلس شدند، رایی که در شهری مثل تهران به سختی به ۲۰ درصد می‌رسید.
انقلابی‌های فاتح مجلس هرچند تا کنون دست آوردی جز سفرهای نظارتی و دو تذکر جدی رهبری به خاطر رفتار خارج از عرف با دولت نداشتند، اما مطمئن بودند با ادامه همین وضع، هم‌چون انتخابات مجلس برنده انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۰ خواهند شد. به گمان آن‌ها با ابقای ترامپ در کاخ سفید اگر هم خبری از مذاکره مجدد می‌شد حسن روحانی نمی‌توانست امتیاز آن را به حساب خود بریزد.
احیای برجام و ترس اصولگرایان
با روی کار آمدن بایدن اما فضا تغییر کرد و احتمال آغاز مذاکرات و حتی لغو تحریم‌ها در دولت روحانی قوت گرفت و این وعده روحانی که دولت را در ۱۴۰۰ بدون تحریم تحویل خواهد داد رنگ و بویی از واقعیت یافت، وعده‌ای که حتی تحقق نصف و نیمه آن می‌تواند تهدیدی جدی برای پیروزی اصولگرایان در ۱۴۰۰ باشد.
همین مسئله نه تنها انگیزه مضاعفی برای تصویب طرح‌هایی در حوزه اقتصاد از سوی مجلس شده بلکه باعث گرم شدن دعوای قدیمی قالیباف و روحانی هم شده است، دعوایی که بار دیگر می‌تواند رنگ و بوی انتخاباتی هم به خود بگیرد.
اما چرا قالیباف و دیگر اصولگرایان نگران ۱۴۰۰ شده‌اند و چرا آتش خود برای رقابت را به سوی دولت، حسن روحانی و جواد ظریف گشوده‌اند؟
دولت حسن روحانی بدون تخریب اصولگرایان هم امروز با بحران‌های بسیاری در بین پایگاه رای خود مواجه است و چنان از چشم طرفدارانش افتاده که حتی چهره‌ای مثل اسحاق جهانگیری هم به خاطر عضویت در آن هزینه سهمگینی داده و شانس چندانی برای رقابت ریاست جمهوری ندارد.
در طرف دیگر جامعه هم چندان حال و روز خوشی ندارد، به ویژه آن بخش از جامعه که پایگاه رای اصلاح طلبان و اعتدالیون است به خاطر آن‌چه از ۹۶ به این سو بر زندگی آنان گذشته، انگیزه و میلی برای رای دادن ندارند و در شرایط فعلی بعید است آن شور و شوق انتخابات ۹۴ و ۹۶ بین آن‌ها بازگردد.. بخش اصولگرای جامعه اما وضعیت متفاوتی دارد. پایگاه رای اصولگرایان با وجود نارضایتی از اوضاع، این وضع را بیشتر متوجه دولت می‌دانند و با هر دلخوری و ناراحتی‌ای راضی به حضور در پای صندوق رای می‌شوند.
در این میان تنها چیزی که می‌تواند اندکی این انگیزه را زنده کند و فضا را تغییر دهد، بهبود فضای اقتصادی است که خواه و ناخواه از معبر گفت‌وگو با جهان می‌گذرد. چهره کلید این پروژه نیز محمدجواد ظریف است، تنها چهره دولت روحانی که هنوز محبوبیتی بین مردم دارد و از سوی آنان کمتر در وضع فعلی سهم دارد.
اصولگرایان هرچند تقریبا از عدم ورود ظریف به انتخابات ریاست جمهوری اطمینان دارند، اما نگرانند تجربه ۹۲ در ۱۴۰۰ هم تکرار شود و اصلاح‌طلبان یا یک میانه‌رو را رئیس جمهور کرده و بخشی از دولت او را تصاحب کنند یا با کمی اقبال اصلاح‌طلبی را به میدان رقابت بفرستند که حساب و کتاب‌های اصولگرایان را به هم می‌ریزد.
همین دو احتمال اندک و دو سناریوی بسیار خوشبینانه باعث می‌شود تا رقابت سیاسی اصولگرایان با دولت اعتدالی بار دیگر تشدید شود و آنان نسبت به هرگونه احیای برجام یا گشایش اقتصادی که به حساب دولت نوشته شود حساس شوند و علاوه بر مجادله با دولت دنبال به سرانجام رساندن پروژه‌ای اقتصادی که به نام اصولگرایان باشد بروند، پروژه‌ای که می‌تواند یارانه ۱۲۰ هزار تومانی، کوپن الکترونیکی یا چیز شبیه این‌ها باشد.
نظر شما