به گزارش سلام نو به نقل از دنیای اقتصاد، «فشار تورم ماهانه» در آبان از دهک‌های پردرآمد به دهک‌های کم‌درآمد رسید. در اکثر ماه‌های سال‌جاری به‌دلیل رشد قیمتی در گروه‌های غیرخوراکی مانند رشد قیمت خودرو، عمدتا تورم «خانوار دارا» از «خانوار ندار» بیشتر گزارش می‌شد. اما رکوردشکنی تورم خوراکی که سهم بیشتری در سبد کم‌درآمدها دارد، باعث شد نرخ تورم ماهانه گروه‌های کم‌درآمد ۱/ ۶ واحد درصد بیشتر از گروه پردرآمد شود. این آمار در حالی اعلام شده است که در مهرماه تورم ماهانه پردرآمدها ۶/ ۴ واحد درصد بیشتر از کم‌درآمدها گزارش شده بود.
در گزارش اخیر مرکز آمار نکات قابل توجهی در تورم دهکی آبان ماه موجود است. نکته اول، پس از ۶ ماه تورم ماهانه کم‌درآمدها از پردرآمدها سبقت گرفت و میزان این سبقت بسیار شدید بود؛ به این دلیل که تورم گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها در آبان‌ماه رقم بالایی بود و در نتیجه این موضوع بر گروه کم‌درآمد جامعه اثر بیشتری گذاشت. نکته دوم، شکاف دهکی تورم نقطه به نقطه از ۲۰ درصد به ۱۲ درصد کاهش یافت. این موضوع در حالی بود که از خرداد تا مهر سال جاری، همواره این شکاف افزایشی بود و پس از ۵ ماه، این شکاف تغییر روند داد. دلیل این موضوع این است که وزن تورم ماهانه در آبان ماه بیشتر روی خانوارهای کم‌درآمد بود تا خانوارهای مرفه جامعه. در گذشته به دلیل تورم ارزی موجود در کشور، بیشترین اثر تورم روی کالاهای غیرخوراکی و خدمات بود و به همین خاطر روی گروه‌های پردرآمد جامعه اثر می‌گذاشت ولی در ماه آبان محور تورم روی گروه خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها افتاده و این گروه به دلیل آنکه کمتر از نوسانات ارز اثر می‌گیرد؛ در نتیجه منجر به کاهش شکاف تورمی شد.
فاصله طبقاتی تورم در دهک‌ها
جدیدترین آمار تورم بر اساس دهک‌ها توسط مرکز آمار ایران منتشر شد. در آبان ماه تورم ماهانه ۲/ ۵ درصد اعلام شده بود. بررسی جزئیات تورم در خانوارها نشان می‌دهد اثر تورم در همه خانوارها به یک شکل نبوده است. بر اساس این گزارش تورم آبان ماه در دهک‌های پایین (کم‌درآمدها) رقم‌های بالاتری نسبت به دهک‌های بالای جامعه ثبت کرده است. دهک اول درآمدی که شامل خانوارهای با پایین‌ترین سطح درآمد هستند، تورم ماهانه ۴/ ۸ درصدی را ثبت کرده است؛ این روند به شکل نزولی در میان دهک‌ها ادامه داشته به‌طوری که دهک دهم تورم ۳/ ۲ درصد را به ثبت رسانده است. نکته قابل ذکر این است که گرچه این شکاف، بیشترین شکاف تورمی ماهانه از ابتدای روند آماردهی است اما دربردارنده این موضوع است که از اردیبهشت ۹۹ تا مهر ماه همواره تورم پردرآمدها بیشتر از تورم کم‌درآمدها بوده ولی در ماه آبان این روند معکوس شد و تورم گروه کم‌درآمد جامعه از گروه پردرآمد سبقت گرفت. دلیل این موضوع آن است که در ماه‌های گذشته به دلیل اینکه نوسانات ارزی بر کالاهای غیرخوراکی بیشتر اثر می‌گذارد؛ از این‌رو روی گروه‌های پردرآمد جامعه بیشتر اثر می‌گذاشت. به‌عنوان مثال به دلیل نوسانات نرخ ارز سهم حمل و نقل از سبد خانوار بیشتر شده که این موضوع به خاطر افزایش قیمت خودرو بود.نکته قابل توجه دیگر این است که در ماه آبان سهم حمل‌و نقل در دهک دهم منفی۸/ ۰ درصد شد و گروه خوراکی سهم بیشتری را در تورم ماهانه ایفا کرد به‌طوری‌که این گروه سهم ۷۹درصدی را در تورم ماهانه ۱/ ۵ درصدی آبان‌ماه داشته است. از سوی دیگر گروه خوراکی‌ها در آبان ماه تورم ماهانه ۱۳ درصدی را تجربه کرد که بیشترین سطح تورم در گروه مذکور در دهه ۹۰ بوده است؛ براین اساس به دلیل اینکه در گروه کم‌درآمد جامعه، سهم خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها بالا است، بنابراین این تورم بیشتر بر این گروه درآمدی خود را نشان می‌دهد.
دسته‌بندی کالاها در تورم دهکی
مرکز آمار ایران در گزارش اخیر خود در جدولی، سهم هر یک از گروه‌های کالایی و خدماتی را در تورم ماهانه دهک‌ها مشخص کرده است. به‌طور کلی در این دسته‌بندی این گزارش به دو دسته کالاهای خوراکی و کالاها و خدمات غیرخوراکی تقسیم‌بندی شده است. با توجه به ضریب اهمیت متفاوت گروه‌های کالایی و خدماتی در دهک‌های مختلف، اصولا سهم کالاهای خوراکی در دهک‌های کم‌درآمد و سهم کالاهای غیرخوراکی در دهک‌های پردرآمد بیشتر است. این موضوع را می‌توان با یک مثال ساده توضیح داد، اگر یک خانوار کم‌درآمد ۱۰۰ واحد منابع در اختیار داشته باشد، ۳/ ۴۳ واحد از آن را صرف تامین نیاز خود از کالاهای خوراکی و آشامیدنی می‌کند. منظور از گروه خوراکی‌ها، کالاهای گوشت، لبنیات، نان، شیرینی‌جات و نوشیدنی‌ها است. از طرف دیگر کالاها و خدماتی مانند پوشاک، مسکن، مبلمان، بهداشت، ارتباطات، حمل و نقل، هتلداری و آموزش نیز در گروه کالاها و خدمات غیرخوراکی طبقه‌بندی می‌شود. این در حالی است که در دهک پر درآمد از ۱۰۰ واحد منابع فقط ۲۲/ ۱۷ واحد از منابع دراختیار خانوار، صرف خوراکی‌ها و آشامیدنی‌ها می‌شود. به همین دلیل ضریب اهمیت گروه خوراکی‌ها در سبد معیشتی خانوارهای کم‌درآمد مشخص می‌شود. آمارهای آبان ماه نیز این موضوع را تایید می‌کند: از ۴۳/ ۸ درصد تورم ماهانه دهک اول ۳۹/ ۷ واحد آن به‌دلیل تورم خوراکی‌ها بوده و سهم گروه خوراکی‌ها ۸۸ درصد از کل تورم این دهک بوده است. برخلاف ماه‌های گذشته که به دلیل نوسانات ارزی وزن تورمی گروه غیرخوراکی‌ها در دهک‌های بالا محسوس‌تر بود در ماه اخیر به دلیل عوض شدن محور تورم از کالاهای غیرخوراکی به کالاهای خوراکی در دهک‌های بالا نیز همسو با دهک‌های پایین جامعه وزن تورمی گروه‌های خوراکی بیشتر بوده است به نحوی که در دهک دهم از ۲۹/ ۲ درصد تورم ماهانه معادل ۱۸/ ۲ واحد آن به دلیل تورم خوراکی‌ها بوده است و این به آن معنی است که سهم گروه خوراکی از کل تورم در دهک مزبور ۹۵ درصد است. این در حالی است که سهم گروه‌های غیرخوراکی و خدمات در دهک دهم به ۵ درصد رسیده که در نوبه خود قابل توجه است. همچنین نکته قابل توجه این است که در دهک دهم از ۱۶/ ۲ درصد سهم تورمی کالاهای گروه خوراکی ۱۱/ ۲ واحد به دلیل افزایش تورم درگروه غذایی است. همچنین این آمار در دهک اول از ۲۸/ ۷ درصد سهم تورمی گروه خوراکی‌ها ۰۱/ ۷ واحد را نشان می‌دهد. موارد فوق از سهم بالای تورم گروه خوراکی‌ها در تورم ماهانه آبان‌ماه در دهک‌های بالا و پایین حکایت می‌کند که در نتیجه رشد بی‌سابقه ۱۳ درصدی این گروه در ماه اخیر بوده است.
کاهش شکاف در تورم نقطه به نقطه
شکاف تورمی، فقط در تورم ماهانه مشاهده نمی‌شود و این اختلاف در تورم نقطه به نقطه نیز ملموس است. تورم ماهانه، تغییر قیمت را نسبت به ماه قبل در نظر می‌گیرد. اما تورم نقطه‌ای، تغییرات قیمت را نسبت به ماه مشابه سال قبل می‌سنجد. تورم نقطه به نقطه آبان ماه به میزان ۱۲ درصد گزارش شده است. این رقم برای دهک‌های درآمدی متفاوت بوده؛ به‌نحوی‌که دهک اول تورم ۴۶درصد داشته، اما این رقم برای تورم دهک پردرآمد به ۵۸ درصد می‌رسد. به بیان دیگر، فاصله تورم نقطه‌ای دهک پردرآمد و کم‌درآمد به ۱۲ واحد درصد رسیده است. این اختلاف تورمی در گروه خوراکی با شدت بیشتری بوده است. تورم نقطه‌ای گروه خوراکی‌ها در آبان برای دهک اول ۷/ ۶۲ درصد و برای دهک دهم ۹/ ۵۱ درصد بوده است. این رقم یعنی شکاف تورمی خوراکی به ۸/ ۱۰واحد رسیده که در مهرماه این رقم ۲/ ۹ واحد ثبت شده بود. افزایش این شکاف به دلیل تغییر محور تورم از کالاهای غیرخوراکی به کالاهای خوراکی در پی رشد بی‌سابقه قیمتی گروه خوراکی‌ها است. بنابراین این متغیر در خانوارهای کم‌درآمد اثر بیشتری داشته است. البته در بخش کالاهای غیرخوراکی این شکاف کمتر بوده است. تورم نقطه به نقطه کالاهای غیرخوراکی آبان ماه در دهک کم درآمد به میزان ۷/ ۳۰درصد بوده که این رقم برای دهک پردرآمد به میزان ۵/ ۵۹ درصد گزارش شده است. بنابراین تورم کالاهای غیرخوراکی، سطح کمتری را در دهک پردرآمد نسبت به ماه مهر داشته است که از این حیث نیز آمار آبان ماه قابل توجه است. در گزارش مرکز آمار ایران شکاف تورم متوسط نیز حدود ۹/ ۸ درصد ثبت شده است، تورم متوسط دهک اول در مهرماه ۳/ ۲۶ درصد و تورم متوسط دهک دهم به میزان۲/ ۳۵ درصد ثبت شده است.
نظر شما