سه مانع جدی پیش پای بورس برای رشد پایدار/ پیش‌بینی وضعیت بورس تا نوروز ۱۴۰۰

برخی معتقدند اصلاح شاخص سهام هنوز به اتمام نرسیده و رشدهای روزهای گذشته ساختگی و در جهت جلب نظر معترضان است. این گروه از سهامداران به رشد سهام شاخص‌ساز با اهرم حقوقی اشاره می‌کنند و آن را رشدی غیرواقعی می‌خوانند. گروه دیگری، اما در بازار وجود دارند که از جذابیت قیمت‌ها سخن می‌گویند. به اعتقاد این گروه نسبت قیمت به درآمد در کل بازار از ۲۲ واحد در اواسط مردادماه، به ۳/ ۸ واحد رسیده است که گویای کاهش قابل توجه قیمت سهام است.

افت ماه‌های گذشته در کنار عملکرد مناسب شرکت‌ها در گزارش‌های فصل پاییز از پتانسیل بالای این بازار حکایت دارد، پس زمان مناسبی برای خرید فرارسیده است. با این حال آنچه دیده می‌شود تردید هر دو گروه از معامله‌گران است. نه گروه اول قدم استواری در سمت فروش برمی‌دارند و نه گروه دوم حضور فعالی در سمت خرید سهام دارند.

گویا هر دو دسته عوامل دیگری را بر روند معاملات موثر می‌دانند و در انتظار تثبیت شرایط هستند. ناپایداری سیاست‌ها چه اقتصادی و چه غیراقتصادی از مهم‌ترین دلایل افزایش تردید بورس‌بازان است. سهامدارانی که با وجود واقف بودن به رسیدن قیمت بسیاری از سهام به محدوده جذاب و به اصطلاح خریدنی شدن بازار، اما احتمال می‌دهند برخی سیاست‌های غیرکارشناسانه سد راه به تعادل رسیدن بورس تهران شود.

بورس‌بازان حتی به ابهامات مربوط به روابط ایران و آمریکا نیز اشاره می‌کنند و در انتظار مشخص شدن مسیر دلار هستند. در این شرایط پرسش اکثر معامله‌گران بازار این است: «بخریم، بفروشیم یا منتظر بمانیم؟» سوالی که شاید بتوان جواب مشخصی به آن داد. تجربیات سال‌های گذشته نشان داده که سرمایه‌گذاری در بازار سهام با دید بلندمدت همواره پرسود بوده است.

بورس با چه ریسک‌هایی روبرو است؟

احسان رضاپور کارشناس بازار سهام با اشاره به اینکه در حال حاضر بورس دارای ریسک‌های سیستماتیکی است که این موارد باعث شده، شاخص کل در یک روند نوسانی و فرسایشی قرار بگیرد، گفت: در وهله اول باید به این موضوع اشاره کرد که بهمن ماه هر ساله فصل تعیین تکلیف احکام بودجه‌ای بسیار مهمی است که تاثیر مستقیمی بر روی بورس دارد، قیمت نفت، نرخ ارز، وضعیت نظام‌های تعرفه گذاری قیمتی، نرخ مواد اولیه و... همگی از جمله مسائلی هستند که می‌توانند بر روی عملکرد و سوددهی شرکت‌های بازار سهام بسیار اثرگذار باشند.

وی افزود: در این زمینه مجلس و دولت باید طوری عمل کنند با قوانینی که تصویب می‌کنند، باعث نشوند، منافع سهام داران شرکت‌های بورسی به خطر بیفتد و آن‌ها با ضرر روبرو شوند، همین بحث قیمت گذاری دستوری فولاد یکی از مواردی است که یک ریسک اساسی برای بورس به وجود آورد و مشکلاتی را ایجاد کرد، در این زمینه باید مواردی به تصویب برسد که حداقل آسیب جدی به سهام داران وارد نکند، تا از این طریق روند بازار سهام زیاد صدمه نبیند.

رضا پور با اشاره به اینکه ریسک دیگر این روزها بازار مسائل سیاسی و بین المللی است، اظهار داشت: همگان انتظار دارند که با آمدن جو بایدن، تحریم‌ها رفع شود و برجام نیز احیا، اما خوب این موضوع با پیچیدگی‌های زیادی روبرو است و به نظر می‌رسد حداقل در کوتاه مدت این امکان وجود نداشته که این مسئله به نتیجه برسد، حال این موضوع به یک ریسک سیستماتیک جدی تبدیل شده و همچنان سایه آن بر روی بازار وجود دارد و تا زمانیکه تکلیفش مشخص نشود، نمی‌توان انتظار داشت که بورس یک رشد پایدار را تجربه کند.

این فعال بازار سهام بی اعتمادی مردم به بورس و عملکرد دولت در آن را نیز از دیگر مسائلی دانست که باعث شده وضعیت بورس به این شکل درآید، بیان کرد: در چنین وضعیتی که دولت و مجلس با یکدیگر اختلاف نظرهای جدی دارند و بعضا دیده می‌شود که آن‌ها قوانینی تصویب می‌کنند که با هم تناقض دارد، دود این مسئله به چشم سهام داران می‌رود، زمانیکه دولت کسری بودجه خود را از طریق فروش سهام دولتی در بورس تامین کرد، باید به فکر حمایت از آن نیز باشد، در غیر این صورت بورس نمی‌تواند از تعادل مناسبی برخوردار باشد.

پیش بینی بورس در کوتاه مدت

وی اضافه کرد: در کنار این ریسک‌هایی که شمرده شد، متغیرهای مثبتی نیز وجود دارد، گزارش‌های دی ماه و فصل پاییز شرکت‌ها اکثرا بسیار مناسب بوده و این نشان دهنده این است که وضعیت شرکت‌ها از نظر بنیادی خوب است، از طرف دیگر با توجه به این بنیاد، قیمت سهام شرکت‌ها در محدوده‌های فعلی بسیار جذاب به نظر می‌رسد و اگر افراد به دید میان مدت یعنی چندین ماهه اقدام به سرمایه گذاری در نمادهای پر پتانسیل نمایند، بدون شک، می‌توانند سود مناسبی را به دست بیاورند.

رضاپور ادامه داد: هرچند کاهش قیمت دلار در حالت کلی بر روی بورس نیز تاثیر می‌گذارد و باعث می‌شود که بازار سهام نیز نزولی شود، اما حتی با دلار ۲۰ هزار تومانی نیز قیمت‌های فعلی جذاب هستند و اگر کسی برای کسب سود عجله نداشته باشد، قطعا می‌تواند به بازدهی خوبی دست پیدا کند، از سوی دیگر علیرغم وضعیت نزولی شاخص کل، حتی با کاهش بیشتر قیمت دلار شاخص یک میلیون واحدی سد بسیار محکمی است و به این راحتی‌ها شکسته نمی‌شود، بنابراین این موضوع بسیار می‌تواند بر روی نوع نگاه سرمایه گذاران در میان مدت و بلند مدت تاثیر بسزایی بگذارد.

این کارشناس بازار سهام در مورد پیش بینی وضعیت بورس تا پایان سال نیز یادآورشد: با توجه به ابهاماتی که در ابتدا به آن‌ها اشاره شد تا زمانیکه آن‌ها شفاف نشود، وضعیشتان، روند شاخص کل و برآیند کلی بازار به همین منوال فعلی و نوسانی و فرسایشی خواهد بود و نباید انتظار بازدهی بسیار زیادی را داشته، سودهای ۱۰ تا ۲۰ درصدی تا پایان سال می‌تواند برای سهام داران بسیار مطلوب باشد، به بیان دیگر آن‌ها با توجه به شرایطی که دارد، باید انتظارات خود را تعدیل کنند و به دنبال سودهای سریع و شارپ نباشند، زیرا که در فضای کنونی بازار دستیابی به چنین سودهایی بعید به نظر می‌رسد.