دستکم ۱۵۰ فیلم در یک قرن اخیر ساخته شده که داستان آنها تماماً در درون یک زیردریایی رخ میدهد و جذابیت و استقبال از این ژانر فرعی با توجه به فیلمهای تولید شده در این فضا، کاملاً مشهود است.
چه فضایی دراماتیکتر از یک فضای تنگ و تاریک فلزی آن هم فرسنگها در زیر آب، در خطر از بین رفتن و گم شدن برای همیشه و مورد حمله قرار گرفتن از سوی دشمنان انسانی و طبیعی بسیار. فضای تاریک و پرتنش عمق آب باعث شده که فیلمهای جنگی که داستان آنها در زیردریاییها میگذرد، بسیار جذاب باشند.
برای پذیرش این ادعا کافی است فیلمهای Das Boot (۱۹۸۱) یا The Hunt for Red October (۱۹۹۰) را نگاه کنید تا با پتانسیل دراماتیک این ژانر فرعی برایتان مسجل شود. حتی اولین فیلمهایی ژانر زیردریایی نیز علاوه بر فضای تاریک و پرتنششان از یک شوخی و هجو خاص برخوردار بودند.
حتی ژانری فرعی و قابل پیش بینی ماند فیلمهای زیردریایی محور نیز با ایدهها و برداشتهای جدید مخاطبان را حیرت زده میکنند. با تعداد زیاد فیلمهایی که در این ژانر ساخته شده اند، بسیاری از فیلمهای خوب ژانر زیردریایی نادیده گرفته شده اند. در ادامه این مطلب قصد داریم شما را با ۱۰ فیلم ژانر زیردریایی آشنا کنیم که از بهترینهای این ژانر هستند، اما کمتر کسی آن را دیده است.
۱۰- U-۵۷۱ (۲۰۰۰)
فیلم U-۵۷۱ با بازی متیو مک کانهی و بیل پکستون داستان خدمه یک زیردریایی آمریکایی را روایت میکند که وارد یک زیردریایی آلمانی میشوند تا دستگاه کشف رمز موسوم به Enigma را به سرقت ببرند. این فیلم بعد از اکران به خاطر داستان جذاب و فیلمبرداریهای خیره کننده اش مورد استقبال قرار گرفت به نحوی که جلوههای بصری را به یکی از اصلیترین فاکتورهای یک فیلم در ژانر زیردریایی تبدیل کرد. در فضاهای تنگ لوکیشن، جاناتان موستو (کارگردان) و الیور وود (فیلمبردار) به خوبی برای انجام یک فیلمبرداری پویا و دقیق همکاری کرده و از این فضای محصور به بهترین وجه برای تاثیرگذاری بر شخصیتها استفاده شده است. در حالی که فیلم U-۵۷۱ هیچ واقعیت تاریخی را دنبال نمیکند، داستان آن با انتقاداتی مواجه شده بود.
نکته اول اینکه اولین دستگاه کشف رمز ارتباطی آلمانیها در سال ۱۹۴۱ و سه سال پیش از آمریکایی ها، توسط نیروهای بریتانیایی در اختیار گرفته شد. در واقع اولین دستگاه کشف رمز Enigma ماهها قبل از ورود آمریکا به جنگ جهانی دوم بدست نیروهای بریتانیایی افتاده بود. این فیلم باعث شد که تونی بلر، نخست وزیر وقت بریتانیا از فیلم به عنوان توهینی به ملوانان بریتانیایی یاد کند. یکی از ماندگارترین فاکتورهای فیلم U-۵۷۱ بازیگران آن هستند که علاوه بر مک کانهی و پکستون، بازیگرانی مانند هاروی کیتل، دیوید کیت و جون بون جووی نیز در نقشهای اصلی آن ظاهر شدند. موستو نیز سه سال بعد از این فیلم موفق، Terminator ۳: Rise of the Machines را کارگردانی کرد.
۹- The Spy In Black (۱۹۳۹)
فیلم The Spy in Black اولین پروژه سینمایی با همکاری بین مایکل پاول و امریک پرسبورگر بود که دو تن از تاثیرگذارترین فیلمسازان بریتانیایی بوده و در ادامه در ۱۹ فیلم دیگر با هم همکاری داشتند. در سال ۱۹۱۷، کاپیتان هارت (با بازی کنراد ویدت بازیگر اکسپرسیونیست آلمانی) ماموریت مییابد در نزدیک سواحل اورکنی به ناوگان کشتیهای بریتانیایی حمله کند. در این میان او باید در کنار چیزهای دیگر با یک افسر بریتانیایی مکار، یک زن که عشق او را پاسخ نمیدهد و مواردی از اشتباه گرفتن هویت افراد مقابله کند. حتی امروزه نیز فیلم The Spy in Black به عنوان یکی از جذابترین تریلرهای جاسوسی شناخته میشود فیلمی که برای آن دوران یک دستاورد بزرگ بود و غیرقابل پیش بینی بودن داستان باعث شد الگویی برای فیلمهای تریلر جنگی آینده باشد.
بدون اسپویل کردن بیشتر داستان، باید بگوییم که تصویرسازی متفاوت و همدردی با نیروهای آلمانی در این فیلم یک انتخاب شجاعانه بود با توجه به این نکته که The Spy in Black تنها چند ماه پیش از شروع جنگ جهانی دوم اکران شد. پاول و پرسبورگر بعد از این فیلم، برخی از تاثیرگذارترین فیلمهای سینمای بریتانیا مانند A Matter of Life and Death (۱۹۴۶) و Black Narcissus (۱۹۴۷). را ساختند.
۸- The Life Aquatic With Steve Zissou (۲۰۰۴)
فیلم The Life Aquatic With Steve Zissou به عنوان یکی از نادیده گرفته شدهترین فیلمهای وس اندرسون، پس از انتشار در سال ۲۰۰۴ در گیشه شکست خورد و نقدهای متوسطی از منتقدان دریافت کرد. اما از آن زمان به بعد بود که تمجیدهایی که شایسته اش بود را دریافت کرد هر چند نمیتوان آن را از بهترین آثار اندرسون دانست. این فیلم داستن استیو زیسو (بیل ماری بازیگر همیشگی فیلمهای اندرسون) را روایت میکند که سوار زیردریایی خود شده تا کوسه جگواری که دوستش را خورده پیدا کرده و از آن انتقام بگیرد. در این مسیر او با شخصیتهای متفاوتی آشنا میشود که نقش آنها را بازیگرانی مانند ویلم دفو، جف گلدبلوم و کیت بلانشت بازی میکنند.
برای طرفداران سبک متفاوت و هجو جذاب اندرسون، The Life Aquatic With Steve Zissou گزینههای بسیاری برای سرگرم کردن مخاطبان خود دارد. حتی این فیلم که گاهی اوقات تأمل برانگیز نیز میشود، فیلم یک ادای احترام کمیک به غواص مشهور ژاک کاستو است. اندرسون به طور خاص این فیلم را برای ادای احترام به این کاشف فرانسوی ساخت که در سال ۱۹۹۷ درگذشت. سناریو این فیلم کالت توسط اندرسون و نوآه بامباک نوشته شده که در پروژه Fantastic Mr. Fox (۲۰۰۹) نیز با هم همکاری داشتند.
۷- Destination Tokyo (۱۹۴۳)
به عنوان اولین تجربه کارگردانی دلمر دیوس، فیلم Destination Tokyo (۱۹۴۳) را باید پدر معنوی فیلمهایی مانند U-۵۷۱ و Das Boot دانست. زیردریایی یو اساس کاپرفین به رهبری کاپیتان کاسیدی دستور دارد تا به توکیو رفته و یک جاسوس را در ساحل پیدا کند تا بدین ترتیب اطلاعاتی را برای اولین حمله بمب افکنهای آمریکایی به پایتخت ژاپن فراهم کند. این فیلم که در بحبوحه جنگ جهانی دوم منتشر شد، گاهی اوقات حال و هوای یک فیلم تبلیغاتی با هدف افزایش روحیه مردم آمریکا که برای دیدن فیلم به سینماها آمده بودند را دارد. جدای از این، اما Destination Tokyo یک فیلم بسیار هیجان انگیز است و به خوبی خط بین خوب و شر که مخاطبان آمریکایی آن روزها با آن آشنا شده بودند را به تصویر میکشد.
رونالد ریگان، رییس جمهور ۲۴ سال بعد ایالات متحده، در کتاب خاطرات خود فاش کرده که تماشای این فیلم مشوق اصلی او در بازی در فیلم ماجراجویانه Hellcats of the Navy (۱۹۵۷ بود که داستان آن در یک زیر دریایی میگذشت. این فیلم همچنین باعث شد که تونی کرتیس جوان در سال ۱۹۴۳ به نیروی دریایی ایالات متحده بپیوندد، بازیگری که از نقش گرانت به عنوان فرمانده زیردریایی الهام گرفته بود. گرانت و کرتیس بعدها در یک فیلم کلاسیک زیردریایی محور با هم همبازی شدند، اگر چه ظاهر و دورنمایی متفاوت از این تریلر میهن پرستانه داشت.
۶- Operation Petticoat (۱۹۵۹)
وقتی کری گرانت و تونی کرتیس در یک فیلم جنگی زیردریایی محور همبازی شدند، نتیجه فیلم جذابی بود. فیلم Operation Petticoat تعلیق و فضای تنگ و تاریک را کنار زده و یک فیلم خنده دار و کمیک را جایگزین میکند. این فیلم داستان ماجراجوییهای نافرجام خدمه زیردریایی یو اس اس سی تایگر در دوران نبرد فیلیپین در روزهای اول حضور ایالات متحده در جنگ جهانی دوم را به تصویر میکشد. در حالی که این زیردریایی یک زیردریایی داستانی و غیرواقعی است و داستان کلی فیلم نیز حقیقت ندارد، بسیاری از اتفاقات فیلم بر اساس حوادث واقعی و مستند ساخته شده است؛ برای مثال حمله با اژدر به یک اتوبوس توسط زیردریایی یو اس اس بوفین در سال ۱۹۴۴.
این فیلم با تحسین و استقبال سینماروها و منتقدین مواجه شده و یکی از بهترین فیلمهای کارنامه قابل توجه کری گرانت به شمار میآید. حتی امروز نیز کمدی و شوخیهای فیلم Operation Petticoat جذابیت خود را حفظ کرده و با چند بار دیدن نیز از تماشای آن لذت خواهید برد. فیلم Operation Petticoat بازیگرانی را در خود داشت که بعدها به ستارگان هالیوود تبدیل شدند، از گاوین مک لیود گرفته تا ماریون راس. این فیلم همچنین الهام بخش ساخت یک سریال تلویزیونی به همین نام شد که جیمی لی کرتیس، دختر تونی کرتیس، در آن ایفای نقش میکرد.
۵- The Wolf’s Call (۲۰۱۹)
فیلم The Wolf’s Call یا عنوان اصلی فرانسوی Le Chant du loup، یک فیلم جدید در ژانر زیردریایی است، فیلمی که به پس زمینههای سیاسی و پرتنش بسیاری از فیلمهای این ژانر باز میگردد. این فیلم که توسط یک دیپلمات به نام آنتونین بودری ساخته شده در مورد افسر سونار یک زیردریایی است که باید از حس شنوایی دقیق خود برای شناسایی یک زیردریایی هستهای فرانسه و جلوگیری از یک جنگ هستهای استفاده کند. The Wolf’s Call یک فیلم جاه طلبانه، پرتنش و هوشمندانه است که شامل داستانها و زیردریاییهای متعددی است و هیچگاه احساس شلوغی ایجاد نمیکند.
اگر چه برخی از ترکیبات داستانی این فیلم برای علاقمندان به ژانر زیردریایی و تریلر آشناست، کارگردان با بودجهای بسیار کمتر از فیلمهای مشابه هالیوودی توانسته فیلمی بی نقص بسازد. تعهد به رئالیسم تاریک و تهدید وقوع قریب الوقوع یک جنگ تمام عیار ثابت کرده که ترکیبات سنتی ژانر زیردریایی هنوز فاصله زیادی با کلیشهای شدن و از مد افتادن دارند. تمام چیزی که برای موفقیت فیلمی در این ژانر نیاز داریم یک داستان مناسب و افراد مناسبی برای کار در آن در پشت و جلوی دوربین است.
۴- The Russians Are Coming, The Russians Are Coming (۱۹۶۶)
جنگ و کمدی دو چیزی هستند که ظاهراٌ ترکیبشان چندان موفق نیست، اما ژانر زیردریایی تقریباً از این قاعده مستثنی بوده است. فیلم The Russians Are Coming, The Russians Are Coming یک نمونه قابل توجه دیگر برای این مدعاست، فیلمی به کارگردانی نورمن جویسون در مورد یک زیردریایی روسی که در سواحل نیوانگلند پرسه میزند. اگر چه این زیردریایی روسی و خدمه آن نیت بدی ندارند، حضور آنها در جریان یک عملیات نجات باعث ایجاد وحشت در میان روستایی محلی میشود. جویسون با روایت مسائل سیاسی و اجتماعی پیچیده به شکلی که قابل درک و بامزه بود برای خود نامی دست و پا کرد. او با این فیلم موفق شده فیلمی بامزه و خنده دار از داستانی جدی مانند جنگ سرد بسازد که هیچگاه هدف هجو آمیز خود را از دست نمیدهد.
برخلاف Destination Tokyo، فیلم جویسون بر اساس قدرت برتر آمریکا نیست، اما ایده کلیشه ای، اما قابل تحسینی دارد مبنی بر اینکه آمریکا و روسیه میتواند در صلح در کنار هم زندگی کنند. این فیلم ژانر زیردریایی یکی از معدود فیلمهایی است که تصویرسازی مثبتی از شخصیتهای روسی دارد. از زمان ساخت این فیلم، جویسون دوران کاری بسیار موفق و پرباری داشته و در طول سه دهه مختلف سه بار نامزد اسکار بهترین کارگردانی شده است.
۳- On The Beach (۱۹۵۹)
فیلم On The Beach یک فیلم پساآخرالزمانی است که داستان آن در داخل یک زیردریایی گذشته و اشارهای درست به پارانویای جنگ هستهای در دهه ۱۹۵۰ و ۱۹۶۰ دارد، هر چند به عنوان یک جواهر نادیده گرفته شده و بی نقص این ژانر هیچگاه به اندازه شایستگی هایش مورد توجه قرار نگرفت. داستان این درام علمی تخیلی که توسط استنلی کرامر ساخته شد در روزگاری که جنگی هستهای دنیا را به نابودی کشانده میگذرد. گروهی از بازماندگان مجبورند با این واقعیت روبرو شوند که زندگی آنها و حیات کل بشریت در چند ماه آینده به پایان خواهد رسید. گرگوری پک در این فیلم نقش فرمانده زیردریایی یو اس اس سافیش را بازی میکند که ماموریت دارد به ساحل بیاید. فیلم On The Beach بعد از انتشار با ضرری ۷۰۰،۰۰۰ دلاری مواجه شد هر چند نقدهای عمدتاً مثبتی از آن وجود داشت.
این فیلم داستانی تاریک، اما امیدوار کننده در مورد ارزش نهادن و گرانمایه انگاشتن زندگی انسان است که پیامی بدون تاریخ انقضا به نظر میرسد. کرامر در این فیلم موفق شده یک داستان جذاب در مورد قدرت و جنگ را روایت کرده و همزمان این موضوع را با پیام هشدار دهنده در مورد قابلیتهای ناخوشایند سلاحهای هستهای ترکیب میکند. از دیگر بازیگران فیلم On The Beach میتوان به آوا گاردنر و فرد آستایر اشاره کرد و کرامر بعد از این فیلم توانست نام خود را به عنوان یک فیلمساز تاثیرگذار بر بسیاری از فیلمسازان مشهور بعدی مانند استیون اسپیلبرگ تثبیت کند، کارگردانی که از کرامر به عنوان یک کارگردان «الهام بخش بسیار بااستعداد» یاد کرده است.
۲- Kursk (۲۰۱۸)
فاجعه زیردریایی Kursk در سال ۲۰۰۰ با کشته شدن تمامی ۱۱۸ خدمه خود بعد از دو انفجار که آن را در عمق اقیانوس بی تحر ساخت همراه شد. این تراژدی واقعی الهام بخش رمان A Time to Die نوشته رابرت مور شد که بعدها توماس وینتربرگ فیلم Kursk را از روی آن ساخت. این فیلم روایتی تکان دهنده از این است که چگونه بوروکراسی و اعتبار بر زندگی افراد ترجیح داده میشوند. فیلم Kursk به طور مرتب به زندگی شخصی هر یک از خدمه زیردریایی نگاهی انداخه و در ادامه نگاهی انتقادآمیز به سیاستهای روسی و ناکارآمدی نظامی این کشور دارد.
همانند بسیاری از دیگر فیلمهای تاریخی، در این فیلم نیز برخی از اتفاقات واقعی تغییر داده میشوند، اما فضا و هدف فیلم کاملاً دقیق و درست انتخاب شده است. Kursk همچنین از بازیگرانی قوی، اما فوتن مانند لیا سیدو، کالین فیرث و مکس فون سیدو سود میبرد. فاجعه زیردریایی Kursk اگر چه در بیرون از روسیه چندان شناخته شده نیست، اما فیلم وینتربرگ باعث میشود این ماجرا را برای مدتی طولانی فراموش نکنید. جدیدترین فیلم وینتربرگ با نام Another Round یک درام کمدی با بازی مدس میکلسن است که از فیلمهای تحسین شده و برتر سال ۲۰۲۰ است.
۱- Black Sea (۲۰۱۴)
تریلر تراژیک Black Sea از کوین مک دونالد، علیرغم بازیگران شناخته شده خود نتوانست در گیشه عملکرد موفقی داشته باشد. جود لا، بن مندلسون و جودی ویتاکر تنها برخی از بازیگران شناخته شده فیلمی هستند که استعداد خود را در این فیلم ماجراجویانه زیردریایی بسیار باکیفیت به کار گرفتند. علیرغم تمام نقاط قوت و هزینه هایش، فیلم Black Sea تنها ۱.۶ میلیون دلار در باکس آفیس جهانی فروخت که بسیار کمتر از شایستگیهای فیلم بود. داستانی که با تردید کاپیتان یک زیردریایی برای همکاری با یک دلال بدنام برای پیدا کردن یک گنج در دل اقیانوس شروع میشود، به داستان قتل، خیانت و پهنهای بیکران از اقیانوس تبدیل میشود که دریای سیاه نام دارد.
مک دونالد در این فیلم از دیگر ساختههای مشهور سینما الهام گرفته که از آن میان میتوان به The Treasure of the Sierra Madre (۱۹۴۸) نام برد و موفق میشود یکی از بهترین و هیجان انگیزترین فیلمهای ماجراجویانه زیر دریا در چند دهه اخیر را بسازد. مک دونالد را به خاطر فیلم تحسین شده The Last King of Scotland (۲۰۰۶) با بازی فارست ویتاکر میشناسند که شناخته شدهترین فیلم کارنامه کارگردانی وی بوده و ویتاکر برای بازی حیرت انگیز خود در آن برنده جایزه اسکار شد.
نظر شما