حواشی زخم کاری؛ از تیغ سانسور و تذکر تا بازار گرمی

سلام نو – سرویس فرهنگ و هنر: بعد از چهار قسمت که از پخش سریال زخم کاری گذشته است حالا شایعاتی درباره توقف پخش این سریال پر مخاطب و جذاب به گوش می‌رسد.

تازه‌ترین اثر محمدحسین مهدویان که با درخشش خیره کننده جواد عزتی و رعنا آزادی‌ور همراه بوده است پس از یک تذکر بی‌سروصدا درباره کتابی که سریال از آن اقتباس شده حالا با مشکلاتی جدی‌تر درباره نمایش سیگار، مواد و مشروب مواجه است.

چند روز پیش بود که محمد حسینی‌زاد نویسنده کتاب ۲۰ زخم کاری از حذف نام کتابش از تیتراژ این سریال خبر داد. این نویسنده و مترجم درباره توقیف این رمان که سریال خانگی «زخم ‌کاری» از آن ساخته شده است به ایسنا گفت: این رمان از آذر و دی‌ماه سال گذشته (۱۳۹۹)  با شروع تهیه سریال لغو مجوز شد. الان هم برای پخش این سریال ظاهرا گفته شده اسم کتاب از روی آن برداشته شود و از بخش چهارم دیگر اسم کتاب در تیتراژ سریال نیست.

بعد از این به نظر می‌رسید با توجه به همکاری عوامل و سابقه مثبت مهدویان در فیلم سازی حاشیه‌های زخم کاری تمام شده باشد، اما چنین نشد و حاشیه‌ها ادامه دارد.

بعضی رسانه‌ها مدعی شده‌اند که سازمان سینمایی از سازمان تنظیم مقررات رسانه‌های صوت و تصویر فراگیر (ساترا) بابت صحنه های مربوط به سیگار کشیدن مالک (با بازی جواد عزتی)، نمایش استفاده از مواد مخدر و مشروبات الکلی شکایت کرده است. سیگار کشیدن افراطی مالک، کشیدن تریاک و البته نوشیدن مشروب از جمله صحنه‌هایی است که در این سریال به راحتی نمایش داده می‌شود.

چنین تذاکراتی در حالی به سازندگان سریال زخم کاری داده می‌شود که چهار قسمت از سریال گذشته و به طور طبیعی هر قسمت سریال مورد بازبینی قرار گرفته است. به جز این در ابتدای سریال نیز تذکر محدودیت سنی داده می‌شود.

در نمونه مشابه چندی پیش نیروی انتظامی مانع پخش سریال می‌خواهم زنده بمانم شد. دلیل این سازمان نظامی برای این اقدام آن بود که تصویر کمیته و شهربانی در این سریال منفی نشان داده می‌شود. در نهایت پلیس از حرف خود کوتاه نیامد و سریال با این استدلال به پخش بازگشت که از سرگرمی مردم و البته سرمایه هنری باید حمایت کرد.

هر چند برخی اهالی بدبین سینما حاشیه‌های اخیر زخم کاری را نوعی بازار گرمی دانستند، اما اگر سیگار مالک به سرنوشت کتاب محمود حسینی‌زاد دچار شود مشخص می‌شود که فشارها واقعیت داشته است.

اینجا دو سوال مهم مطرح می‌شود. نخست این که آیا با نمایش پلیس فاسدی که اتفاقا اسیر پلیس سالم می‌شود مردم به پلیس بدبین می‌شوند؟ آیا با نمایش سیگار و فساد شخصیت بد فیلم مردم گول می‌خورند؟ پاسخ به این سوال‌ها منفی است. مسئله بد آموزی داشتن این موارد نیز برای سریال‌های تلویزیونی صدق می‌کند نه سریالی که از وی‌اودی‌ها پخش می‌شوند و محدودیت سنی دارد.

بر فرض پاسخ مسئولین به هر دو سوال بالا مثبت باشد، آیا نمی‌شد این نظر را وقت خواندن فیلمنامه و مجوز دادن لحاظ کرد؟ آیا نمی‌شد در همان ابتدای کار درخواست اصلاح داد؟ بعد از گذشت پانزده قسمت از می‌خواهم زنده بمانم پلیس انتظار تغییر داستان را داشت؟ بعد از چهار قسمت از زخم کاری انتظار دارند مالک سیگاری نباشد؟

آیا مسئولین سینمایی و نظارتی در خواب زمستانی هستند و هیچ تصور واقعی و درستی از پروسه ساخت فیلم و سریال ندارند؟ آیا فکر می‌کنند یک شبه می‌توان مسیر سریال را عوض کرد؟

فارغ از این مسائل فنی آیا مسئولین هنری و انتظامی کشور با واقعیت‌های کف جامعه بیگانه هستند؟ امروز سرعت دسترسی به یک ماده مخدر تقریبا از دسترسی به پیتزا بیشتر است. دسترسی به مشروبات الکی هم بدون هیچ مشکلی حتی برا نوجوانان امکان دارد. البته این به معنای آن نیست که سریالی مثل زخم کاری با همین وضعیت در شبکه سراسری پخش شود، ولی پخش آن از وی‌اودی‌ها آن هم با درج هشدار سنی کاملا معقول است.

اقداماتی این چنین تنها باعث دلسری بیشتر جامعه و هنرمندان می‌شود و به یکی از معدود سرگرمی‌های در دسترس ایرانیان ضربه می‌زند و باعث فرار سرمایه از آن می‌شود.

نکته آخر هم اینکه اگر خبر شکایت سازمان سینمایی از ساترا تکذیب شود یا مشخص شود چیز مهمی نبوده بی‌اعتمادی مخاطب را در پی دارد چون در ذهن او این اقدامات بازی سرمایه‌گذاران برای بازار گرمی سریال خود است.

باید صبر کرد و دید چه می‌شود؛ آیا تذکرد و سانسور زخم کاری جدی است یا مانند برخی محصولات دیگر باز هم پای تجارت و بازار گرمی در میان است.