سلام نو – سرویس فرهنگ و هنر: «قهرمان فیلم بدی نیست، فیلم بیچاره و مفلوکی است، بدتر از «فروشنده»! آنقدر مفلوک که جایزه را گدایی می‌کند و بی همه چیز است.» این بخشی از «اعلام موضع» مسعود فراستی، منتقد شناخته شده سینما، درباره آخرین ساخته اصغر فرهادی است.
این نخستین بار نیست که فراستی فیلمی را می‌کوبد، به آن برچسب‌های رادیکال می‌زند و عملا آن را تخریب می‌کند، اما این مسعود فراستی با مسعود فراستی که پیش از این می‌شناختیم یک تفاوت عمده دارد؛ او دیگر یک منتقد ساده نیست بلکه یک شومن و حتی شاخ مجازی و اینستاگرامی است.
باید اعتراف کرد که حضور مسعود فراستی در هفت بود که جایگاه منتقد سینمایی در رسانه تصویری را دگرگون ساخت. جذابیت ظاهری، لحن و نوع نگاه او به سینما باعث جذب مخاطبان عام به سمت نقد سینمایی شد. سینمای ایران پیش از فراستی منتقد خوب درجه یک کم نداشته است. از مرحوم دکتر امیر هوشنگ کاووسی که بنیان‌گذار نقد تحلیلی سینما تا هوشنگ گلمکانی که مهم‌ترین مجله سینمایی چند دهه اخیر یعنی مجله فیلم و حالا فیلم امروز را منتشر می‌کند، از حیمدرضا صدر تا امیر پوریا و ده‌ها منتقد درجه یک دیگر، سینمای ایران منتقد خوب کم ندارد اما کسی که نقد را به قاب تلویزیون بُرد مسعود فراستی بود. نظر او می‌توانست روی فروش یک فیلم تاثیر بگذارد یا جریان رسانه‌ای را به نفع و ضرر آن تغییر دهد.
با این همه باید به این مسئله نیز اعتراف کرد که مسعود فراستی به مرور زمان تغییر کرد و از منتقد حرفه‌ای سینما تبدیل به چیزی شد که امروز درباره یک فیلم اعلام موضع می‌کند. قهرمان فرهادی هزار و یک ایراد دارد- به ویژه اینکه آقای کارگردان به برداشتش از فیلم دانشجوی دوره‌های کارگردانی خود هیچ اشاره‌ای نکرده است- اما آیا وظیفه یک منتقد این است که در دو جمله درباره یک فیلم اعلام موضع کند؟ مگر منتقد فعال یا تحلیلگر سیاسی است که جامعه منتظر موضع او درباره برجام، اقتصاد یا مسئله دیگری باشد؟
به نظر می‌رسد مسعود فراستی این روزها تحت تاثیر جادوی دوربین و تماشاگر است. او هم مثل بازیگران از دیده شدن لذت می‌برد و دوست دارد در قاب حضور داشته باشد و بازخورد تماشاگرانش را ببیند. درست مثل بازیگری که به سینما می‌رود و بین تماشاگران فیلمش می‌نشیند تا بازخورد آن‌ها را ببیند.
این روزها مسعود فراستی بیش از این که یک منتقد باشد یک اینفلوئنسر یا حتی با کمی بی‌رحمی یک شاخ مجازی است که به این و آن شاخ می‌زند تا فالور بگیرد و مهم‌تر از آن مطرح شود. برای همین است که او مدت‌ها است دیگر فیلمی را نقد نمی‌کند بلکه صرفا درباره آن اعلام موضع می‌کند.
نمی‌توان انکار کرد که فراستی جذاب، گیرا، برای دوربین جذاب و مسلط به فرم است و البته جایگاه خاصی در رسانه دارد، اما آیا این جایگاه به او این اجازه را می‌دهد که فیلم‌ها را با برچسب‌های تو خالی، تند و مخرب نابود کند یا باید برای او مسئولیت ایجاد کند؟ آیا فراستی نباید با توجه به جایگاه خود و تاثیری که بر روی علاقه‌مندان به حوزه نقد سینما دارد کمی دقت بیشتر به خرج بدهد؟
راهی که فراستی می‌رود شاید به شهرت بیشتر او ختم شود، اما حتما اعتبار او به عنوان یک منتقد را تحت تاثیر جدی قرار خواهد داد، آن چنان که باعث خدشه‌دار شدن جایگاه منتقدین در سینما نیز خواهد شد.
نظر شما