سلام نو – سرویس بین‌الملل: دیشب ترکیه صحنه‌ی اعتراضات مردمی به رجب طیب اردوغان و حزب او یعنی عدالت و توسعه بود. معترضین به کاهش ارزش لیر- پول ملی ترکیه- در برابر دلار و عدم ثبات اقتصادی معترض هستند و معتقدند تصمیمات اردوغان باعث شده تا اقتصاد ترکیه که نقطه این کشور بود امروز بار دیگر به نقطه ضعف و مشکل آن بدل شود.
در حالی که در پایان داد و ستدهای روز دوشنبه بازار جهانی ارز، هر دلار آمریکا در مقابل ۱۱.۴۲ لیر ترکیه مبادله می‌شد، این نرخ طی مبادلات روز سه‌شنبه به سطح بی‌سابقه ۱۳.۴۵ رسید. این کاهش ارزش لیر در حالی اتفاق افتاد که اردوغان در سخنرانی روز سه شنبه خود بار دیگر از سیاست کاهش نرخ بهره دفاع کرد. این دفاع در حالی اتفاق رخ داد که بانک مرکزی ترکیه پنج شنبه گذشته تحت فشار اردوغان نرخ بهره را به ۱۵ درصد رساند که پایین‌تر از نرخ تورم حدودا ۲۰ درصدی ترکیه است.
اردوغان برخلاف تمام جریان‌های مسلط اقتصادی معتقد است ارتباط چندانی بین کاهش نرخ بهره و افزایش نرخ تورم وجود ندارد. او همچنین در این مدت بارها از توطئه علیه خود و دولتش سخن گفته است و معتقد است مشکلات محصول توطئه دشمنان است. او با همین دیدگاه تاکید کرده که در برابر فشار کسانی که به دنبال افزایش نرخ بهره هستند «مقاومت» خواهد کرد.
اردوغان در حالی چنین سخنانی را مطرح می‌کند که وضعیتش در نظرسنجی‌ها هم بحرانی است و رقبایی جدی برای انتخابات آینده پیش روی او و حزبش سبز شده‌اند.
موسسه نظرسنجی متروپول (MetroPOLL) بر اساس یک نظرسنجی تلفنی در ۲۸ استان ترکیه و از بین چند طیف سنی و تحصیلی، با جامعه هدف ۱۷۵۲ نفری، جویای نظرات مردم در مورد ۵ چهره سیاسی برای رسیدن به مقام ریاست جمهوری ترکیه در انتخایات آتی شده است. بر اساس این نظر سنجی منصور یواش شهردار کنونی آنکارا و کرم امام اوغلو شهردار فعلی استانبول دو چهره‌ای هستند که توان به زیر کشیدن اردوغان را دارند.
در نظرسنجی متروپل از بین دوگانه اردوغان-امام اغلو، ۳۸.۸ درصد اردوغان و ۴۹.۷ درصد امام اغلو را انتخاب کردند. از بین دوگانه اردوغان-یواش هم ۳۷.۵ درصد اردوغان و ۴۹.۴ یواش را انتخاب کردند.
نکته قابل توجه این است که در نظر سنجی متروپول سه رقیب احتمالی اردوغان یعنی علی باباجان رهبر حزب جهش و دموکراسی، عبدالله گل رئیس جمهور سابق و احمد داوود اوغلو وزیر خارجه مشهور و رهبر حزب آینده ترکیه غایب بودند. جالب این است که هر سه نفر از یاران سابق اردوغان هستند و احتمالا توان خاصی در به چالش کشیدن او خواهند داشت.
با وجود تمام این‌ها اردوغان هم‌چنان مایل نیست خطرات تصمیمات اقتصادی خود را ببیند و ریشه مشکلات را بین دشمنانش جست‌وجو می‌کند. او در آخرین سخنان خود گفت: یا قرار بود سرمایه گذاری را کنار بگذاریم یا یک مبارزه تاریخی را به خطر بیندازیم. ما مبارزه را انتخاب کردیم. ما بازی کسانی را که می‌خواهند کشورمان را از معادله خارج کنند، روی نرخ ارز، نرخ بهره و افزایش قیمت می‌بینیم و اراده خود را برای ادامه برنامه بازی خودمان نشان می‌دهیم.
فایک اوزتراک، سخنگوی «حزب جمهوری خلق» در ارتباط با اظهارات اردوغان، راه خروج از این بحران را انتخابات زودهنگام دانست. او در این زمینه گفت: ما کادرهای مجربی داریم که این کشور را قبلاً از بحران بیرون آورده‌اند. اکنون مشخص است که چه کاری باید انجام شود. انتخابات. همه باید از این پس، درخواست خود را برای انتخابات به قوی ترین شکل ممکن بیان کنند.
احمد داود اوغلو، دبیرکل حزب آینده و نخست‌وزیر پیشین ترکیه، پس از دیداری با کمال قلیچدار اوغلو، دبیرکل حزب جمهوری خلق طی کنفرانس مطبوعاتی مشترک به اردوغان حمله کرد و گفت: من نمی‌گویم انتخابات زودهنگام، منظورم انتخابات فوری است.
بر اساس یک نظر سنجی دیگر متروپل میزان محبوبیت رئیس جمهوری در اکتبر، به ۳۸.۹ درصد کاهش یافت که ۲.۵ درصد نسبت به ماه قبل کاهش داشت. این مسئله را می‌توان جدی‌ترین انگیزه مخالفان اردوغان برای حملات روزهای اخیر به رییس جمهور ترکیه و پیروزی احتمالی دانست.
اما چه چیزی باعث شد اردوغانی که با کودتا ساقط نشد امروز در آستانه سقوطی تاریخی قرار بگیرد؟ پاسخ واضح و روشن است؛ اشتباهات پی‌درپی اقتصادی. اردوغان با افزایش روز افزون قدرتش افسار اقتصاد را شخصا در دست گرفت و با تصمیماتی سیاسی وارد اقتصاد شد و از یاد برد که اقتصاد با هیچ کس شوخی ندارد و هر چقدر هم که اردوغان قدرتمند باشد باز هم به او سیلی سختی می‌زند.
آن چه که در ترکیه رخ می‌دهد یک بار دیگر ثابت کرد اقتصاد با قدرتمند، ضعیف، دیکتاتور، دمکرات، راست و چپ تعارف ندارد و هر کس بخواهد با ماشین حساب اقتصاد شوخی کند به سختی از آن سیلی می‌خورد؛ چه سلطان نوعثمانی‌گری اردوغان باشد و چه هر رهبر سیاسی دیگری.
نظرات