سلام نو پلاس: این روزها با فرا رسیدن کریسمس بسیاری از ما این روز را همان روز تولد عیسی مسیح (ع) میدانیم. با این همه واقعیت این است که همین امروز هم توافق کاملی بر تاریخ تولد عیسی فرزند مریم وجود ندارد و تاریخ ۲۵ دسامبر به صورت تخمینی به عنوان تاریخ تولد عیسی (ع) اعلام شده و مورد توافق بخش بیشتری از مسیحیان است.
آنطور که حسین توفیقی در کتاب آشنایی با ادیان بزرگ (۱۳۹۱، انتشارات سمت) مینویسد تاریخ دقیق ولادت عیسی مسیح در هیچ کدام از متون تاریخی غیرمذهبی ثبت نشده است. با فقدان شواهد تاریخی، در اناجیل لوقا و متّی روزی برای این امر با تحلیل حوادث تاریخی تخمین زده شده است. این روز ۲۵ دسامبر است. به همین دلیل برخی پژوهشگران سال ولادت حضرت عیسی (ع) را تقریباً و نه دقیقاً آغاز تاریخ میلادی میدانند. زیرا محاسبات تاریخی نشان میدهد اگر عیسی مسیح در زمان پادشاهانی متولد شده باشد که نامشان به همین مناسبت در اناجیل آمده است، این تولد باید ۴ تا ۸ سال قبل از مبدا زمانی میلادی فعلی رخ داده باشد.
ماجرای تخمین روزِ تولد عیسی مسیح نیز چنین است. پیش از ۲۵ دسامبر تاریخ ۷ ژانویه به عنوان روز میلاد مسیح شناخته میشد. تعیین روز هفتم ژانویه تاریخی بر اساس گاهشماری ژولینی یا ژولیانی (گاه شمار میلادی قدیم) انجام شده بود که تقویمی برای جشنهای مذهبی بود و پیشتر از تقویم و گاهشماری گِریگوری (تقویم میلادی فعلی) به عنوان مبنای تعیین روز ۲۵ دسامبر، وجود داشته است. تغییر گاهشمار به علت جبران عقب ماندگی و افزایش دقت آن رخ داد.
ماجرا اما به همینجا ختم نمیشود و ارتدوکسها که بیش از یک سوم جمعیت مسیحیان جهان را تشکیل میدهند نیز روز متفاوتی را به عنوان تولد عیسی مسیح در نظر میگیرند. در روسیه، که به نوعی قلب مسیحیت ارتدوکس در آن میتپد، مردم شب کریسمس را ۶ ژانویه (۱۶ دی) جشن میگیرند. آنها فردای آن روز؛ یعنی هفتم ژانویه را به عنوان روز ولادت حضرت مسیح میشناسند. کلیسای حواری ارمنیها هم کریسمس را ۶ ژانویه همراه با بزرگداشت ظهور مسیح جشن میگیرند. در قرن دوم هم، عید رستاخیر (عید پاک) جشنی جداگانه بود و جشن عید تجلی یا شب دوازدهم تولد مسیح هم در کلیسای شرقی در ۶ ژانویه شروع میشد.
ارامنه ایران نیز که جزء مسیحیان کلیسای ارتدوکس شرقی هستند روز ۷ ژانویه (۱۷ دی) را به عنوان روز میلاد مسیح (ع) جشن میگیرند و ۲۵ دسامبر را به عنوان کریسمس نمیشناسند.
اما نظراتی متفاوتتر نیز در باب تاریخ تولد حضرت مسیح وجود دارد، نظراتی که معتقد است عیسی مسیح اساسا در زمستان متولد نشده است. در سال ۲۰۰۸، ستارهشناسی به نام دیوید رینکی در مباحثات خود بر این عقیده بود که مسیح در تابستان متولد شده است. ستاره بیتاللحم هم در واقع میتواند سیاره ونوس و مشتری باشد که کنار هم قرار گرفتهاند و نور روشنی را در آسمان تشکیل دادهاند. رنک با استفاده از مدلهای کامپیوتری مشخص کرد که این پدیده نادر در ۱۷ ژوئن سال ۲ قبل از میلاد رخ داده است.
این اخترشناس استرالیایی میگوید: با استفاده از برنامه های کامپیوتری پیچیده توانسته است جای ستارهها را در عالم مشخص کند. وی و گروه همراهش اقدام به ترسیم نقشه ستاره هایی کرده اند که در سال تولد عیسی(ع) در آسمان فلسطین طلوع کرده اند.تا بتوانند بدین وسیله ستاره ای را که مطابق انجیل متی در شب تولد حضرت مسیح در آسمان می درخشیده است شناسایی کنند.
برخی دیگر از پژوهشگران ادعا میکردند که تقارن مشابهی بین مشتری و زحل نیز در ماه اکتبر سال ۷ قبل از میلاد رخ داده است و بر همین اساس حضرت مسیح زاده فصل پاییز است.
برخی از الهیدانان و تاریخ پژوهان نیز بر این باورند که عیسی در بهار متولد شده است؛ این باور بر پایه اقوالی است که در انجیل آمده که در شب تولد مسیح چوپانان مراقب رمههای خود در چراگاهشان بودهاند؛ کاری که معمولاً در فصل بهار رخ میدهد نه زمستان.
در نهایت به نظر میرسد مشخص کردن تاریخ دقیق تولد عیسی مسیح (ع) همچون تاریخ تولد محمد (ص) و بسیاری دیگر از پیامبران و چهرههای برجسته تاریخ دشوار باشد چون در آن زمان نه تاریخ نگاری به معنای امروزی رواج داشته نه تاریخ دقیق تولد مانند امروز واجد اهمیت بوده. کریسمس نیز یاد بودی از میلادی مسیح و بهانهای برای جشن به پا کردن به این عنوان است.
نظر شما