در حال حاضر در حیطه صنعت دامداری بیش از ۸۰ میلیون دام در رده سبک و سنگین در مناطق مختلف کشور ما وجود دارند که تأمین نیاز خوراک این تعداد از دام‌ها مهم‌ترین چالش صنعت دامداری کشور به‌شمار می‌رود. از سوی دیگر با تضعیف علف‌زارها و مراتع میزان وابستگی کشور به واردات این نوع از نهاده‌های دامی افزایش یافته و در مقابل با وجود خشکسالی‌های گسترده اخیر دامداران برای تأمین نیازهای دام‌های خود با چالش‌هایی روبرو شده‌اند.
با توجه به این‌که صنعت دامپروری در کشور یکی از منابع اصلی برای تولید مواد غذایی پروتئینی کشور است و در زمینه اقتصادی نیز با اشتغال چند میلیون نفر در بخش‌های مختلف بهره‌برداری و دامداری گردش مالی بالایی برای اقتصاد کشور ایجاد می‌کند، پس از جنبه‌های گوناگون اهمیت فراوانی برای این صنعت می‌توان قائل شد.
دامداران با چه مشکلاتی روبه‌رو هستند؟
با وجود تحریم‌های ظالمانه چند سالی است که عمده نهاده‌های دامی کشور همانند کنجاله سویا، ذرت و جو وارداتی است. با این شرایط دامداران ناگزیرند برای تأمین نهاده‌های دامی به بازار آزاد رو بیاورد و این نهاده‌ها را با قیمت چند برابری تهیه کنند. در نتیجه این اتفاق بر قیمت تمام‌شده محصول اثر گذار است و صنعت دامپروری کشور را به سمت ورشکستگی می‌کشاند. متأسفانه در بخش بازارگاه نهاده‌های دامی نیز به دلیل جولان رانت‌ها دامداران نمی‌توانند محصولات موردنظر خود را با قیمت مصوب تهیه کنند.
عرضه فصلی دام سبک
یکی از مشکلات دیگری که صنعت دامداری را با انحطاط روبه‌رو کرده است، مسئله عرضه فصلی دام سبک است. بنابراین در بعضی فصول خاص دام‌ها خیلی پایین‌تر از قیمت تمام‌شده به فروش می‌رسد. البته برای رفع این مشکل راهکارهایی می‌توان بکار گرفت مانند صادرات دام، خرید تضمینی و ... که تابه‌حال اجرایی نشده است.
در این بحبوحه مشکلات دامداری، مسائل خشکسالی مزید بر علت شده است و حالا دغدغه اصلی این است که حدود نیمی از علوفه خوراک دام از علوفه خشبی تهیه می‌شود. این نوع علوفه از طریق واردات به‌راحتی تأمین نمی‌شود و پایان کار واضح است که در شرایطی که علوفه در دسترس نباشد دامدار مستأصل شده و ناگزیر دام را به کشتارگاه می‌فرستد و این اتفاق در چند ماه اخیر به‌وفور اتفاق افتاده است.
حذف دام مولد
برآیند مواردی که ذکر شد از یک‌سو موجب حذف دام مولد خواهد شد که علاوه‌بر تاثیرگذاری کوتاه‌مدت بر بازار، موجب نابودی ذخایر ژنتیکی که سال‌ها روی آن تحقیقات و هزینه‌شده خواهد شد. نابودی دام مولد آثار سوء دیگری برای آینده دارد و در فصل بعدی دیگر دامی جهت پروار کردن وجود نخواهد داشت و این یعنی شروع چرخه بحران‌هایی جدید در صنعت دامداری.
آیا قیمت گوسفند زنده تحت تاثیر نهاده‌های دامی افزایش می‌یابد؟
افزایش قیمت گوسفنده زنده ناشی از نوسانات پی‌درپی در این بازار تنها منحصر به گوسفندان نیست بلکه تمام دام‌هایی که مصرف گوشت آن‌ها زیاد است را دربر می‌گیرد. همان‌طور که در ماه‌های اخیر شاهد صعود قیمت گوشت قرمز بوده‌ایم. متأسفانه به دلیل سوء مدیریت در واردات و توزیع نهاده‌های دامی صعود قیمت‌ها در این بازار همچنان پیش‌بینی می‌شود.
راهکار مقابله با چالش‌های صنعت دامداری
همان‌طور که بهره‌وری در تمام صنایع مختلف کشور نیاز به آموزش و پیشرفت همگام با تکنولوژی دارد، در صنعت دامداری نیز باید بهره‌برداران و دامداران تحت آموزش‌های نوین قرار بگیرند. همان‌طور که مشاهده می‌شود در دامداری‌های صنعتی که هم‌سطح با دامداری‌های کشورهای دیگر و همگام با دانش روز پیش می‌روند، میزان بهره‌وری افزایش یافته است. در مقابل در سیستم‌های سنتی با وجود کمبودهای فراوان در تأمین منابع اصلی، بکارگیری آموزش‌های تخصصی برای افزایش بهره‌وری کاملاً ضروری است و این امر مأموریت خطیر شبکه تعاونی‌ها و اتحادیه‌ها را به نمایش می‌گذارد.
راهکارهای افزایش بهره‌وری و جهش تولید دامی
واردات گوشت قرمز متوقف شود
با این‌که این عامل بسیار تأثیرگذار است اما بین ۱ تا ۲ ماه زمان می‌برد تا روند بازار را تغییر دهد. در سال‌های اخیر با توجه به نوسان‌های قیمت ارز، ارزش دام در کشورهای همسایه افزایش پیدا کرد؛ در نتیجه خیلی‌ها به خروج غیرقانونی دام اقدام کردند که با افزایش نرخ ارز در کشور این روند تشدید شد. حال در چنین شرایطی وقتی دامدار با خطر ضررهای مالی روبروست برای جلوگیری از قاچاق دام دولت مأموریت دارد تا با خرید تضمینی دام از تولید داخل حمایت کند. بنابراین دولت باید تولید مازاد دامداران را خریداری کرده و از ضررهای دامداران جلوگیری کند.
محدود کردن صادرات
محدود کردن صادرات دام می‌تواند اقدامی در جهت پیشگیری از روی‌آوردن به قاچاق دام و در مقابل ایجاد انگیزه بیشتر در دامداران شود. یکی از گام‌های مهم در بحث صادرات دام حذف ارز ۴۲۰۰ تومنی و از بین بردن رانت‌های موجود است چراکه این سیاست به حمایت از تولید داخلی کمکی نمی‌کند و نقایص زیادی دارد.
تخصیص این ارز تنها برای کشاورزان خارجی یارانه ایجاد کرده و باعث شکل‌گیری رانت در داخل کشور می‌شود. از میان چالش‌های مختلف صنعت دامداری، نوسانات نرخ ارز، مشکلات حمل‌ونقل و در نتیجه دپوی نهاده‌های دامی دامی در بنادر و به تبع آن گرانی قیمت نهاده‌های دامی و سایر هزینه‌های جانبی بخشی از مسائلی است که در کنار مسئله تحریم و تأثیرات منفی آن کشور را درگیر کرده است.
ممنوعیت صادرات محصولات کشاورزی
در شرایط حاضر ممنوعیت صادرات محصولات کشاورزی برای جلوگیری از افزایش قیمت نهاده‌های دامی راهکار منطقی نیست. با توجه به این‌که بدست آوردن بازارهای جهانی در این زمینه بسیار زمان برده است، در صورت ممنوعیت صادرات این بازارها به‌سرعت از دست می‌روند و خسارات آن جبران‌ناپذیر است.
بهترین سیاست در این زمینه ایجاد تعادل در صادرات و توزیع داخل است. از برآیند آنچه گفته شد می‌توان دریافت که افزایش قیمت نهاده‌های دامی و قاچاق دام به خارج از کشور از معضلات بزرگ صنعت دامداری است. در این راستا برای رفع مشکل تامین خوراک دام طرحی با عنوان دامدار کارت برای رفع این مشکل ایجاد شده که نهاده مورد نیاز را در اختیار دامداران قرار می‌دهد.
با وجود مشکلات عدیده‌ای که در صنعت دامداری به چشم می‌خورد نیاز به آوردگاه‌هایی احساس می‌شود که با توزیع و فروش دام زنده یا زبح شده با قیمت‌های منطقی به تعدیل بازار کمک کند. اگر قصد خرید گوسفند زنده را دارید سایت بازار گوسفند با ارائه بهترین کیفیت و قیمت تلاش می‌کند از نابسامانی‌های قیمت گوشت قرمز جلوگیری کرده و علاوه‌بر کمک به صنعت دامداری کشور رضایت مشتریان را جلب کند.
نظر شما