باغ شاهزاده ماهان یا باغ شازده ماهان یکی از باغ‌های تاریخی ایران می‌باشد که در فهرست میراث جهانی یونسکو به ثبت جهانی رسیده است. این باغ به لحاظ جغرافیایی طبیعی و اقلیم در استان کرمان احداث شده است. دیاری که سابقه سکونت و استقرار انسان در آن به هزاره چهارم قبل از میلاد می‌رسد و روند تاریخی و حیات اقتصادی-اجتماعی آن نشان از گنجینه‌های فرهنگی-تاریخی گرانبهایی دارد. وجود آثار تاریخی در این بوم، بیانگر بخشی از زوایا و ابعاد زندگی مردم، همینطور توانایی، پایداری و کوشش آنها است.
باغ شاهزاده مربوط به پایان دوره قاجاری است و در سال ۱۲۵۷ هجری شمسی به دستور نوه دختری ناصرالدین شاه قاجار، عبدالحمید میرزا ناصرالدوله فرمانفرما برای تفریح و تفرج شخصی در مسیر جاده کهن ابریشم احداث شده است.
این باغ نیز مانند الگوی مرجع باغ ایرانی در محدوده‌ای مستطیل شکل از زمینی به طول ۴۰۷ متر و عرض ۱۲۲ با دیواری در پیرامون آن محصور و ساخته شده است و در مقیاس و طرح باغ ایرانی، به لحاظ مقیاس معماری، جزو طرح باغ گسترده شناخته‌شده‌ترین انواع باغ‌های ایران هستند قرار می‌گیرد.
همانطور که گفته شد باغ تخت شاهزاده ماهان، جزو باغ‌های گسترده ایرانی هست که طراحی خاص، مطبق و تراس‌بندی شده دارد و نحوه شکل‌گیری آن متأثر از شیب تند زمین بوده است.
ساختار اصلی این باغ نیز مانند تمامی باغ‌های تاریخی جهان بر مبنای معماری طبیعت و مصنوع و برای ایجاد آرامش و آسایش،جهت زیست انسان شکل گرفته است. در همین راستا آبشارهای کوچکی که به دلیل حرکت آب از مسیر تراس‌بندی شده ایجاد شده‌اند بسیار جلوه‌گری می‌کند و صدای آن در باغ طنین‌انداز است. کارکرد اصلی این باغ، سکونتی و کوشک آن در نقطه مرتفع و انتهای باغ قرار گرفته است.
باغ شازده، خارج از شهر ماهان کرمان در بستر کویر و در دامنه ارتفاعات تیگران که دارای چشمه‌های متعددی است، قرار گرفته و حدود ۲۹۳۸۸ مترمربع وسعت دارد.
درختان آن به شیوه موازات هم و با فاصله معین درون کرت‌ها کاشته شده‌اند، به این ترتیب از هر طرف که نگاه کنید ردیف درختان دیده می‌شوند. گفتنی است که این شیوه کاشت در انطباق با شیوه آبیاری بهترین کاربرد را دارد.
با عبور از محور اصلی، شاهد زیبایی آبشارهای کوچک و همینطور جریان آب روی سطوح سکوبندی شده باغ و ریزش آن از سکویی به سکوی دیگر خواهید بود. آبشارهای کوچکی که به دلیل کارگذاری سنگ‌های تراش داده شده در دیوارهای پشتی آن به صورت حجمی از ذرات معلق به سطح بعدی فرو می‌ریزد.
در باغ شازده، می‌توان تمایزی که در درون و بیرون باغ به وسیله دیوار پدید آمده را حس کرد. دیوار باغ به عنوان یکی از اصلی‌ترین ویژگی‌های کالبدی واقعی ایرانی کارکرد امنیتی و اقلیمی دارد.
عمارت سردر( سردرخانه)، کوشک اصلی و عمارت بالاخانه در راستای محور اصلی باغ و به موازات طول باغ قرار گرفته‌اند و به همین دلیل ویژگی‌های مشخصی در جزئیات معماری این ابنیه دیده می‌شود.
سردرخانه
قبل از فضای ورودی قرار دارد. بنای دو طبقه‌ای که میان خشکی کویر و سرسبزی و چشم‌اندازهای باغ نقش ایفا می‌کند و پذیرای میهمانان آن زمان بوده است.
عمارت بالاخانه
بعد از ورود به باغ و گذر از سردر، عمارت بالاخانه در محور دید قرار می‌گیرد و به نحوی در انتهای محور اصلی باغ مستقر شده تا بهترین چشم‌انداز برای آن فراهم و بر منظر این محور تاثیرگذار باشد. زندگی اندرونی ساکنین در این عمارت جای می‌گیرد.
باغ خلوت
باغی خصوصی در پشت بالاخانه که دارای درختان میوه و سایه‌دار است و پیاده‌راهی موازی با این بنا دارد.
حمام
در پشت دیوار پیرامونی، ساختمان حمام با چندین فضای تودرتو و ابعاد متفاوت قرار دارد. گفتنی ست بالای ساختمان حمام، خانه زعیم باشی و برج مراقبت قرار گرفته است تا محل سکونت نگهبانان، باغبانان و سایر کارکنان خدماتی باغ باشد.
برای دسترسی به این پدیده فرهنگی- تاریخی و حضور در محیطی مطلوب، ایمن و آسوده، از کرمان به بزرگراه هفت باغ و سپس به جاده باغ شاهزاده ماهان وارد شوید.
می‌توانید در بازه زمانی ۹ تا ۱۹ با مبلغ ۳۰۰۰ تومان برای گردشگران ایرانی و ۲۰۰۰۰ تومان برای گردشگران خارجی در باغ شاهزاده گشت و گذار داشته باشید.
رستوران، مهمانسرا، غرفه‌هایی برای فروش سوغاتی و انواع گلیم و فرش و سرویس بهداشتی از امکانات باغ شازده ماهان هستند.
به فاصله ۷/۳ کیلومتری از باغ، آرامگاه شاه نعمت الله ولی قرار دارد که بازدید از آن خالی از لطف نیست.
نظر شما