به گزارش سلام نو، شرق نوشت: رئیسجمهوری فرانسه در آستانه انتخابات ریاستجمهوری این کشور دست به قمار بزرگی زده و میخواهد خود را در جایگاه پیامآور صلح در جهان معرفی کند. امانوئل مکرون از روز گذشته سفر خود به روسیه و سپس اوکراین را آغاز کرد تا تلاشها برای پایاندادن به تنش در منطقه، وارد مرحلهای تازه شود.
مکرون اگر در این مسیر موفق شود، قهرمانی خواهد بود که از حمله روسیه به اوکراین جلوگیری کرده و فرانسه و اروپا را بهعنوان قدرتی بزرگ در حوزه دیپلماسی دوباره احیا میکند. موفقیت او در این مأموریت، مسیرش برای پیروزی در انتخابات ماه آوریل را هموارتر خواهد کرد و شکست در این قمار بزرگ، وضعیت را برای حفظ کرسی ریاستجمهوری فرانسه پیچیدهتر میکند.
رسانههای فرانسوی در آستانه این سفر، انتظارات از مکرون را بالا بردهاند و قمار او را با ریسک نیکلا سارکوزی، رئیسجمهوری اسبق فرانسه، مقایسه کردهاند که در سال ۲۰۰۸ بهعنوان میانجی وارد درگیری روسیه و گرجستان شد و با موفقیت توانست از ادامه جنگ جلوگیری کند.
این مأموریت تکنفره بهخوبی با دیدگاه مکرون در قبال «خودمختاری استراتژیک» اروپایی همخوانی دارد؛ اروپایی که میتواند بدون وابستگی به اقدامات واشنگتن و مسکو، منافع امنیتی خود را حفظ کند و در حاشیه نظارهگر دیگران نماند.
«سیریل برت»، کارشناس روابط بینالملل، به پولیتیکو میگوید: «واقعیت این است که شما صرفا با یک سیاست خارجی درست در انتخابات پیروز نمیشوید و عوامل تأثیرگذارتر دیگری هم تعیینکننده هستند؛ اما امانوئل مکرون در صورت موفقیت در این قمار، بهعنوان یک دولتمرد با جایگاه معتبر بینالمللی وارد عرصه انتخابات میشود و این امر به او اجازه میدهد تا از دیگر نامزدها متمایز شده و نشان دهد توانایی ارتقای جایگاه فرانسه در عرصه بینالمللی را دارد».
از سوی دیگر، سابقه نگاه آشتیجویانه مکرون به ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه و اظهارات گاهوبیگاه او مبنی بر لزوم تعامل کشورهای اروپایی با رئیسجمهوری اقتدارگرای روسیه، بسیاری از کشورهای اروپایی و فراتر از آن را بهشدت عصبی و نگران کرده است. مکرون بارها به این نکته اشاره کرده که فارغ از هر رویکردی که پوتین در پیش بگیرد، کشورهای غربی ممکن است مجبور شوند با روسیه معامله کنند. در برابر این دیدگاه مکرون، بسیاری هم اعتقاد دارند ناتو باید در برابر رفتار قلدرمآبانه پوتین ایستادگی کند و رئیسجمهوری روسیه تنها در صورتی از ماجراجوییهای خود دست میکشد که ناتو و غرب به حمایت جدی از اوکراین بپردازند و روند ارسال تسلیحات نظامی به این کشور را متوقف نکنند.
شخص پوتین که استاد بازی با رهبران غربی با تاکتیکهای تفرقه بینداز و حکومت کن است، بارها از مکرون تمجید کرده و این علاقه شخصی دوجانبه میتواند اهمیت سفر مکرون را دوچندان کند و هر اندازه احتمال موفقیت او در این مأموریت خودخواسته زیاد شود، احتمال عقبنشینی بزرگ و شکست او نیز افزایش خواهد یافت.
مقامهای فرانسوی در آستانه این سفر تأکید کردهاند که «پوتین، مکرون را شریکی باکیفیت برای مذاکره میداند و اخیرا نیز گفته بود که رئیسجمهوری فرانسه تنها کسی است که میتواند درباره اوکراین با او گفتوگوهای عمیقی داشته باشد و به نتیجه آن اهمیت دهد».
سیریل برت درباره این اشتیاق دوجانبه میان مکرون و پوتین میگوید: «دلایل واضحی برای موضوع وجود دارد. رئیسجمهوری فرانسه یک چهره برجسته بینالمللی است که معتقد است اعتراض و نگرانی مسکو درباره تهدیدهای ناتو و نگرانیهای امنیتی مسکو، موضوعی مشروع برای بحث و مذاکره است؛ درحالیکه ایالات متحده چنین نگاهی ندارد. آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات متحده، این مسئله را که روسیه در استقرار حدود ۱۳۰ هزار سرباز در مرز اوکراین به چیزی جز تهدید و تجاوز به اوکراین فکر میکند، رد میکند و تصور روسیه و پوتین را از تهدیدهای اوکراین و ناتو بهعنوان محرک تنشهای نظامی اخیر، پوچ و دروغ میداند».
مکرون در مصاحبهای با روزنامه «ژورنال دو دیمانش»، قبل از عزیمت به اوکراین و روسیه، موضع خود در قبال پوتین را روشنتر کرد و گفت: «برای روسیه کاملا مشروع است که نگرانیهای امنیتی خود را مطرح کند؛ اما اعتقاد دارم هدف نهایی پوتین تسخیر اوکراین نیست بلکه او به دنبال تنظیم مجدد روابط خود با ناتو و اتحادیه اروپاست. کشورهای اروپایی باید ضمن احترام به نگرانیهای امنیتی روسیه، توازن جدیدی ایجاد کنند». البته رئیسجمهوری فرانسه روشن نکرد تعریف او از این توازن جدید چیست. او همچنین پیشبینی کرد که روسیه بهتنهایی برای صلح اقدام نخواهد کرد و کشورهای غربی باید به دنبال بدهبستان با مسکو باشند: «ما باید بسیار واقعبین باشیم. تحرکات یکجانبه موفقیتی در پی نخواهد داشت. نکته ضروری درحالحاضر این است که برای جلوگیری از وخامت اوضاع تلاش کنیم».
نیکول بشاران، کارشناس سیاسی، به عمق نزدیکی غیرعادی فرانسه با استدلالهای روسیه اشاره میکند و میگوید: «فرانسه کشوری عجیبوغریب است و از بسیاری جهات طرفدار روسیه. این ایده که ما باید با روسیه بهعنوان یک تمدن بزرگ مذاکره و تعامل کنیم، در محافل دانشگاهی هواداران بسیاری دارد. مکرون هم همین نگاه روسوفیلی (اشتیاق به روسیه) را در مصاحبههایش نشان میدهد و از کشورهای غربی میخواهد «آسیبهای معاصر ملت بزرگ روسیه» را درک کنند».
نگرانی اوکراین
در آنسو، نگرانی عمده اوکراین که طبیعتا از شانس دستیابی به توافق دیپلماتیک قریبالوقوعی استقبال میکند، این است که مکرون بر اساس پیمان مینسک که در سال ۲۰۱۵ و میان روسیه، اوکراین، فرانسه و آلمان منعقد شد و بهمنظور پایاندادن به جنگ در شرق اوکراین، در برابر خواستههای پوتین تسلیم شود و کییف را توصیه به عقبنشینی کند.
اوکراینیها نگران این هستند که پوتین برای برگزاری انتخابات محلی و اعطای نوعی «وضعیت ویژه» و درواقع خودمختاری برای دونتسک و لوهانسک در شرق اوکراین، از حمایت مکرون و غرب برخوردار شود. این امر میتواند به جداییطلبان مورد حمایت مسکو در این مناطق اختیار وتو بر تصمیمات اتخاذشده در کییف را بدهد.
آرسنی یاتسنیوک، نخستوزیر سابق اوکراین میگوید: «نگران هستم که مکرون برای دستیابی به توافق صلح، تحت فشار مضاعفی از سوی پوتین قرار گیرد؛ زیرا او از یکسو تمایل و همراهی زیادی با رئیسجمهوری روسیه دارد و از سوی دیگر در ماه آوریل با انتخابات ریاستجمهوری فرانسه روبهرو است. پوتین قطعا یک بازی بسیار پیچیده با اروپاییها انجام خواهد داد و میخواهد مکرون و اولاف شولتس، صدراعظم آلمان را در موقعیتی دشوار قرار دهد. رئیسجمهوری روسیه با مطرحکردن سیاست چماق و هویج میخواهد رهبران فرانسه و آلمان را در شرایطی قرار دهد که تنها راهحل موجود از نظر مسکو را بپذیرند یا آماده پذیرش بدترین سناریوی ممکن که اقدام نظامی علیه اوکراین است، باشند».
نظر شما