آیا کوه عون بن علی را از نزدیک تماشا کرده‌اید؟

به گزارش سلام نو، تفرجگاه عون ‌بن ‌علی (عینالی یا عینال -زینال)، کوه و آرامگاهی بر فراز رشته ‌کوه سرخاب است که در ناحیه شمالی شهر تبریز واقع شده است. علاوه بر آرامگاه، امکانات رفاهی - تفریحی نظیر تله ‌کابین، رستوران، پارک بازی کودکان، وسایل ورزشی، آلاچیق و ... این مکان را به یکی از برترین جاذبه‌ های گردشگری تبریز تبدیل کرده است.

عینالی کوه و تفرجگاهی زیبا در شهر تبریز است و گردشگران و زائران زیادی را به هنگام سفر به تبریز به خود جذب می ‌کند. در ناحیه شمالی شهر تبریز، رشته‌ کوه سرخ ‌رنگی به نام عینالی (عون بن علی) قرار دارد که ارتفاع بلند ترین نقطه آن از سطح دریا ۱۹۶۰ متر است. در واقع، کوه عینالی به مجموعه ‌ای از قله‌ ها، تپه‌ ها، دره‌ ها و... گفته می ‌شود که در مجموعه جفرافیایی معینی قرار گرفته ‌اند. این کوه از سمت شمال به رودخانه تلخه رود ( آجی چای) و دره‌ های شهرستان اهر، از شرق به چشمه کهلیک ( کهلیک بولاغی)، از جنوب به طرف فرودگاه تبریز و از غرب به خیابان ‌ها و شهرک ‌های شهر تبریز منتهی می شود.‌

بر فراز کوه عون بن علی بقعه ‌ای وجود دارد که قدمت آن به دوره ایلخانی باز می ‌گردد و منسوب به دو تن از فرزندان حضرت علی (ع) به نام‌ های عون بن علی و زید بن علی است. این بنا در گذشته آتشکده و عبادتگاهی بوده است.  بنا به نظر ژان پاتیست تاورنیه، جهانگرد فرانسوی این مکان در گذشته کلیسا بوده که پس از ورود اسلام به ایران، به مسجد و زیارتگاه تبدیل شده است. شیوه معماری بنا به سبک معماری دوره ایلخانی است و در مجموع از ۹ اتاق، ۶ گنبد، هشتی، ایوان، دو میل مناره توپر و پنج ستون سنگی بزرگ تشکیل یافته است. ستون ‌های قدیمی در گذشته از جنس چوب بوده که در بازسازی ‌ها ستون ‌های سنگی جایگزین آنها شده‌ اند. همچنین عمده مصالح به کار رفته در بنای بقعه، سنگ کوه سرخاب و اندکی آجر است.
این بقعه با داشتن مساحت زیاد، یکی از زیارتگاه های مهم شهر تبریز به شمار می رود . قرار گرفتن زیارتگاه در منطقه ای نسبتاً پر ازدحام با موقعیت و گردشگری مناسب، باعث رونق هر چه بیشتر این مکان است؛ به طوری که کوه سرخاب (قیزیل سو) به کوه عون بن علی شهرت یافته است.

ساختمان بنا در طی دوره‌ های مختلف دستخوش آسیب ‌های فراوان شده است. در واقع، بنا تا پایان قرن نهم سالم و آباد بوده، ولی پس از حمله امپراطوری عثمانی به کلی تخریب شد. سپس در دوره صفوی مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته ولی در اثر زلزله ویرانگر تبریز در سال ۱۱۹۳ هجری ویران شد. پس از آن بازسازی مجدد بنا در دوره قاجار انجام گرفته که به منظور جلوگیری از تخریب بنا اتاقی در سمت شمال احداث و به مجموعه اضافه شده است.

در سال ‌های اخیر، بقعه عون بن علی مورد بازسازی اساسی قرار گرفته و همچنین در فهرست میراث فرهنگی نیز به ثبت رسیده است. با توجه به موقعیت کوهستانی بقعه، علاقه ‌مندان به ورزش می ‌توانند از مسیر کوهنوردی و صخره‌ نوردی به این مکان دست یابند. همچنین، راه دسترسی ماشین ‌رو و آسفالته از مسیر اتوبان پاسداران (کمربندی شمالی) تا بالای کوه و محوطه امامزاده امتداد داشته و روشنایی آن به طور کامل تامین شده است که شب‌ ها جلوه‌ای خاص به این مکان می ‌بخشد.

جاذبه‌ها و امکانات رفاهی

در طی سال ‌های اخیر، اقدامات گسترده ‌ای برای گسترش جاذبه ‌ها و امکانات تفرجگاه عینالی صورت گرفته که با استقبال بی ‌نظیر مردم و گردشگران روبرو شده است. از جمله این امکانات می ‌توان به منطقه صخره ‌ای برای تمرین صخره ‌نوردان مبتدی، یادمان شهدای گمنام، تندیس استاد شهریار و سایر نام ‌آوران شهر تبریز نیز اشاره کرد.
علاوه بر این، تله‌ کابین تبریز نیز در این منطقه دایر است که از تکنولوژی بالایی برخوردار بوده و پس از تکمیل پروژه به طولانی ‌ترین تله‌ کابین کشور تبدیل خواهد شد. به هنگام سوار شدن به این تله ‌کابین می ‌توان منظره بسیار زیبای کوهستان و شهر را تماشا کرده و از آرامش بی ‌نظیر کوهستان لذت برد. همچنین کافه‌ ها و رستوران ‌ها در ایستگاه دوم پذیرای گردشگران هستند.
رشته‌ کوه عینالی در گذشته عاری از هر گونه پوشش گیاهی بوده و خاک آن نیز از لایه‌ های گچ و ماسه ‌های رنگی تشکیل شده بود، ولی به تازگی، در راستای افزایش سرانه فضای سبز تبریز و تلطیف هوای شهر، طرح ویژه جنگل ‌کاری در محدوده عینالی اجرا شد.
در بیشتر ایام سال وزش باد در منطقه عینالی وجود دارد که در فصل‌ های بهار و تابستان شدت باد بیشتر و در سایر فصل ‌ها دارای شدت کمتری است. حتی در برخی اوقات شدت وزش باد به حدی است که درختان کاشته شده در تفرجگاه عینالی را به یک سمت خم می ‌کند. از این‌رو، توربین ‌های بادی عظیمی به منظور بهره ‌گیری از مزایای انرژی طبیعی برای تولید برق در چند قسمت از کوهستان نصب شده ‌اند.

کوهستان عینالی بر خلاف جنس خاک آن، دارای پوشش گیاهی جالب و متنوعی است.

از سایر جاذبه ‌های تفرجگاه عینالی، میتوان به منطقه‌ برای پرورش شترمرغ و آبشاری مصنوعی در دامنه کوه اشاره کرد.

به دلیل ارتفاع زیاد، بیشتر نقاط شهر تبریز از فراز کوه قابل رویت است.

کافی است تا جمعه ای فرا رسد و به قصد ورزش به این کوه بروید تا ازدحام مردم را در این کوه نظاره گر شوید. مردم از زمانهای قدیم برای رفتن به بقعهٔ عون بن علی باید از سراشیبی های کوه عون بن علی بالا می رفتند و به همین دلیل، تنها عدهٔ قلیلی از کوهنوردان به این مکان می آمدند. ولی اکنون به دلیل اینکه جاده آسفالت از بزرگراه پاسداران تا بقعه کشیده شده است، بسیاری از مردم عادی نیز به خصوص در آخر هفته و روزهای تعطیل برای ورزش و تفریح، به این کوه صعود می کنند و علاوه برآن، شهر تبریز را از بامش نظاره گر می شوند.

منبع: تریپ یار