سفری به مسجد جامع مظفری

به گزارش سلام نو، مسجد جامع کرمان یا مسجد جامع مظفری در کنار میدان مشتاق(شهدا) و محصور به بازار مظفری و بازار قدمگاه و خیابان شریعتی و میدان مشتاق در شهر کرمان قرار گرفته است. از جمله مساجد چهار ایوانی است که دارای سردر رفیع صحن ایوان و شبستان است این مسجددر دوران حکومت امیر مبارزالدین محمد مظفر سر سلسله آل مظفر بنا گردیده است تاریخ بنا در کتیبه سر در اصلی ۷۵۰ هجری قمری ذکر شده است ولی در دوره‌های بعد الحاقات و تعمیراتی در مسجد صورت گرفته است از جمله مرمت کاشیکاری ایوان بزرگ در زمان وکیل الملک و کاشیکاری ستون‌ها و لچکی‌های داخل مسجد و احداث شبستان شمالی در دوره اخیر را می‌توان نام برد. سر در رو به مشرق آن از شلیک توپ‌های آغا محمدخان قاجار خراب شد ولی بعدها مرمت و بازسازی شد.
ارزشمندترین قسمت بنا کاشیکاری معرق محراب و سردر شرقی مسجد می‌باشد.این مسجد در سال ۱۳۱۵ بشماره ۲۷۶ به ثبت آثار ملی رسیده است.

این اثر گرانبهای اسلامی - تاریخی در خیابان شریعتی و میدان مشتاق قرار دارد و با قریب هفتصد سال قدمت ، همچون نگینی بر تارک این دیار می درخشد .

مسجد جامع مظفری به سال ۷۵۰ ه ق بوسیله سرسلسله آل مظفر، محمد مظفر میبدی بنا گردید و به همین دلیل به مظفری مشهور شده است . هزینه ی ساخت این مسجد از محل درآمد محمد مظفر در میبد و برداشت محصولات باغی و کشاورزی تامین گردید.

مسجد جامع از نظر معماری و هنری بخصوص در قسمت سردر شرقی دارای چنان ارزش هایی است که پوپ باستان شناس معروف، آن را از مفاخر معماری اسلامی ، ایرانی و زمینه بالندگی این سرزمین می داند . این مسجد دارای سه درب در ضلع های شمالی و شرقی و غربی است .علاوه برکاشی کاری ها ، مقرنس کاری ها ی سردر شرقی نیز اهمیت دارد . در جوار زیبایی های چشم نوازی که پیچک ورودی درب شرقی دارد و از سنگ با روکش گچ و روی کاشی های کوچک نصب شده و نیز آیاتی که در جوار آن نقش بسته است ، به بخش دیگری از کاشی کاری معرق محراب باید اشاره کرد که در ضلع غربی قرار گرفته است . در طراحی این قسمت از رنگ زرد استفاده شده و حاشیه محراب نیز سنگ مرمر است که بخصوص با خطوط زیبایی که بر آن نقش بسته ، شکوه خاصی ایجاد کرده است .پشت محراب ضلع غربی، مرقد شاعراهل بیت ملابمانعلی راجی کرمانی قرار دارد.

در قسمت غربی مسجد ایوانی است که بنای اصلی آن متعلق به دوره آل مظفر است ولی در دوره های بعدی تعمیراتی در مسجد صورت گرفته است از جمله تعمیرات و الحاقاتی که در دوره صفوی ( شاه عباس دوم ) انجام یافته ، بخشی از بدنه محراب مسجد است . مسجد با نقشه چهار ایوانی ساخته شده و دارای سردری رفیع و باشکوه ، ایوان ، شبستان ، مناره و صحنی بسیار زیبا می باشد . سردر بزرگ و بلند با کاشیکاری جالب آن ، شباهت زیادی با مسجد جامع یزد دارد . در طرف دری که از خیابان مظفری وارد مسجد می شوند . سنگی بسیار عالی و شفاف به دیوار نصب است که به سنگ آینه شهرت دارد . این مسجد از یک صحن به ابعاد ۸۴ ×۴۷ × ۵۶/۶۶ متر و چهار ایوان تشکیل شده که امروز صحن آن وسیع تر شده است . در ایوان ضلع غربی محراب بسیار عالی و زیبائی وجود دارد که حاشیه بالای آن از سنگ مرمر سبز با خطوط بسیار شیوا و دلنشین منقوش و حجاری شده و در انتهای خطوط قرآنی چنین رقم زده شده " عمل خواجه ...  معمار اصفهانی " .
ساختمان مسجد برطبق اصول قرینه سازی ، دوایوان بزرگ تابستانی و زمستانی دارد . ارزشمند ترین قسمت بنا کارشیکاری معرق محراب و سردر شرقی مسجد می باشد . دراین مسجد انواع کاشی های معرق ، هفت رنگ ساده و چند رنگ کار شده است .
دراین بنای باشکوه مقرنس گچ بری شده در هشتی یک یاز ورودی ها و محراب مقرنس شده با کاشیکاری بسیار ظریف معرق و نیز مقرنس های معرق شده ورودی اصلی را می بینیم .

حوادث تاریخی در این مسجد

مسجد جامع کرمان در طول تاریخ شاهد حوادث متعددی بوده که برخی از انها به عنوان مقطعی از تاریخ به شمار می روند به همین دلیل دچار آسیب های مختلف شده و بارها نسبت به بازسازی آن اقدام گردید از آن جمله شلیک گلوله هایی در دوره آقا محمد خان قاجار است. به موجب خطوطی که در بالای مناره و گلدسته منقوش است ، محمد تقی خان درانی حاکم کرمان در عصر زندیه به سال ۱۱۷۶ ه ق قسمت هایی از این مسجد را تعمیر کرده است . قبل از این تاریخ نیز در عهد شاه عباس دوم ، شاهرخ نامی به مرمت مسجد پرداخته است. در ایوان بزرگ مسجد به نام شخصی برمی خوریم که خود را عنایت الله بن نظام الدین معمار اصفهانی معرفی کرده و در حجاری ها ، کاشی کاری ها ، و تعمیرات این مجموعه نقش داشته است. در مهر ماه سال ۱۳۵۷ و جریان انقلاب عوامل حکومتی در رابطه با فعالیتهای انقلابی مردم شهر کرمان ، مسجد جامع شهر کرمان را به آتش کشیدند و عده ای را کشتند . این رخداد ، پس از وقوعش تاثیر مستقیم و بارزی در جریان مبارزات مردم کرمان و حتی استانهای دیگر کشور در جریا ن انقلاب داشت.

منبع: تریپ یار